• Türk alfabesinin beşinci harfinin adı, okunuşu

[edat]

• Bir işin, bir durumun sona erdiği zaman veya yer, kadar, değin

  Bir iki adım atıp yanıma dek geliyor. - Zeyyat Selimoğlu

• Belirtilen zamanı, yeri vb.ni içine almayacak bir biçimde, kadar, değin

  Başvurular eylülün beşine dek yapılmalı.

[isim]

[eskimiş]

• Düzen, hile, entrika

• Tokuşma, çatışma

[sıfat]

• Sağlam

Ata Sözleri ve Deyimler

• deke düşmek

[isim]

• Üzüntü

  Göz göz oldu yüreğim, gözlerinin derdinden - Halk türküsü

• Hastalık

  Hastayım, derdime verem diyorlar. - Faruk Nafiz Çamlıbel

• Ağrı

[mecaz]

• Sorun, kaygı

  Ne var ki dert evin satılması ile bitmeyecekti. - Tarık Buğra

[halk ağzında]

• Ur

  Boynunda dert çıkmış.

Ata Sözleri ve Deyimler

• derde (veya derdine) derman olmak
• derde (veya dertlere) düşmek
• derde düçar olmak
• derdi başından aşkın (olmak)
• derdi günü
• derdine deva bulmak
• derdine düşmek
• derdine yanmak
• derdini çekmek
• derdini deşmek (veya depreştirmek)
• derdini dökmek
• derdini Marko Paşa'ya anlat
• derdini söylemeyen (veya anlatmayan) derman bulamaz
• derdin yoksa söylen, borcun yoksa evlen
• derdi veren devasını da verir
• dert ağlatır, aşk söyletir
• dert anlatmak
• dert, çekene göredir
• dert değil
• dert eğirmek
• dert etmek (veya edinmek)
• dert gider amma yeri boş kalmaz
• dert yanmak

[isim]

[eskimiş]

• Anlama, kavrama

Ata Sözleri ve Deyimler

• derk etmek

[isim]

• İnsan ve hayvan vücudunu kaplayan tüy, kıl veya pulla kaplı tabaka, cilt, ten

  Bütün kemikleri, ince bir deri altında birer birer sayılıyordu. - Peyami Safa

[sıfat]

• Bu tabakadan yapılmış

  Üstünde yine o siyah deri pardösüsü, kolunda siyah deri çantası. - Necati Cumalı

• İşlenerek kullanılır duruma getirilmiş hayvan postu

Ata Sözleri ve Deyimler

• derisi kemiklerine yapışmak
• derisine sığmamak
• derisini yüzmek

[isim]

[halk ağzında]

• Toplantı, düğün

• Pazar veya panayır kurulan gün, dernek

[isim]

[coğrafya]

• Genellikle yazın kuruyan küçük akarsu

  Bu ensiz tahta köprü altında ince dere. - Enis Behiç Koryürek

[coğrafya]

• İki dağ arasındaki uzun çukur

• Damlarda yağmur sularını toplayarak oluğa veren çinko veya kiremit yol

Ata Sözleri ve Deyimler

• derede tarla sel için, tepede harman yel için
• dereyi geçerken at değiştirilmez
• dereyi görmeden paçaları sıvamak

[isim]

• Yük hayvanlarının sağ ve soluna konulan iki yük parçasından her biri

  Yükün bir dengi fasulye, bir dengi nohut.

• Yatak, yorgan, kumaş vb. eşyanın sarılıp bağlanmış biçimi, balya

  Denklerin üstünde zayıf bir delikanlı hazin bir ayrılık türküsü çağırıyor. - Yusuf Ziya Ortaç

[fizik]

• Destekleri paralel, yönleri aynı, şiddetleri eşit bulunan güçler

Ata Sözleri ve Deyimler

• denk yapmak

[sıfat]

• Ağırlık bakımından eşit olan

[isim]

[eskimiş]

• 0,80175 gram olan ağırlık ölçü birimi

[mecaz]

• Uygun, nitelik yönünden eşit

  Çok aradım bulamadım dengimi / Elvan çiçeklerden aldım rengimi - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• dengi dengine
• dengine getirmek
• dengiyle karşılamak
• denk düşmek
• denk gelmek
• denk getirmek

[isim]

• Hazırlanan çayın renk ve koku bakımından istenilen durumu

• Zaman, çağ

  Âdem'den bu deme neslim getirdi / Bana türlü türlü meyve yetirdi - Âşık Veysel

[halk ağzında]

• Pişirilen yemeklerin yenecek kıvamda olması

[eskimiş]

• Soluk, nefes

[eskimiş]

• İçki

[eskimiş]

• Koku

Ata Sözleri ve Deyimler

• dem çekmek
• dem tutmak
• dem vurmak

[isim]

[eskimiş]

• Kan

Ata Sözleri ve Deyimler

• dem dökmek

[isim]

• Öğretmenin öğrenciye belirli bir sürede verdiği bilgi

  Mektepten kaçmıyor, bazı derslerden zevk alıp saatlerce çalıştığım oluyordu. - Sait Faik Abasıyanık

• Bu bilgi aktarımı için ayrılan süre

  Dersin bitmesine beş dakika var.

• Öğrencinin öğrenmek zorunda olduğu bilgi

  Bir yakınlık kurmak için derslerini soracak oluyordu. - Necati Cumalı

[mecaz]

• Bir olayın bellekte bıraktığı öğretici iz, öğüt, ibret

  En iyisi, kıyının verdiği şu ekoloji dersini uygulamak mı dersiniz? - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• ders (veya dersi) asmak
• ders almak
• ders çalışmak
• ders görmek
• ders olmak
• ders vermek
• ders yapmak

[isim]

• Demek işi

  Çoğumuz hâlâ yazarım demeye çekiniriz. - Adalet Ağaoğlu

• Anlam

  Bu söz ne demeye gelir?

[edebiyat]

• Halk edebiyatında şiir

[edebiyat]

• Genellikle Alevi şairlerin tarikatlarıyla ilgili konuları işleyen şiirlerine, kendilerince verilen ad

[edebiyat]

• Ağıt

[halk ağzında]

• Atasözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... demeye getirmek
• ... demeye kalmamak
• demem o (ki)

[isim]

[dil bilimi]

• Dil, söz, işaret, mimik vb. anlatım araçlarının bütünü, logos

[felsefe]

• Hristiyan felsefesinde Tanrı kelamını insanlara ulaştıran oğul, logos

[isim]

[coğrafya]

• Bir akarsuyun herhangi bir kesiminden saniyede geçen suyun hacmi, akım

[isim]

• Torunu olan erkek, büyükbaba, büyükpeder

  Dedenin kabri yanında bir çukur kazılmış. - Yusuf Ziya Ortaç

• Büyükbabadan başlayarak geriye doğru atalardan her biri

• Mevlevi tarikatında çile doldurmuş olan dervişlere verilen unvan

[ünlem]

[teklifsiz konuşmada]

• Yaşlı erkeklere söylenen bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• dede (veya dedesi) koruk yer, torununun dişi kamaşır

[isim]

• Tanıtım gösterisi

[isim]

[mimarlık]

• Duvar taşlarının veya tuğlalarının harçla doldurulup üzerinden mala çekilerek düzeltilen aralığı