[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[isim]

• Yaban hayvanlarının kendilerine yuva edindikleri kovuk

• Mağara

Ata Sözleri ve Deyimler

• in gibi

[isim]

• İnsan

Ata Sözleri ve Deyimler

• in cin
• in cin top oynamak
• in cin yok
• in misin, cin misin

[sıfat]

• Ansızın yapılan

  Ani bir hareketle Çakır'ın omzunu kavradı, öne itti, sonra aynı kuvvetle geri çekip bastırdı, - Tarık Buğra

• Ansızın ortaya çıkan

  Birkaç ay devam eden bu ani hastalık alınan birçok tıbbi tedbirlere rağmen gittikçe ziyadeleşiyordu. - Asaf Halet Çelebi

[zarf]

• Ansızın, birdenbire

  Öyle ani ve haşin çıkmıştı ki bu soru, karşıdaki boş bulunup ismini söyledi. - Elif Şafak

[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

[eskimiş]

• Ekmek

  Alçak, nan ve nimet nankörü hain! - Sermet Muhtar Alus

[isim]

• İnanmak işi

• Bir kimse veya şeyin doğruluğunu, büyüklüğünü ve gücünü sarsılmaz bir duygu ile benimseme

  Kendi paylarına düşen fedakârlığı, devlet, millet uğrunda inanla, güvenle, umutla bir daha tazeliyorlardı. - Ruşen Eşref Ünaydın

• Tanrı'ya duyulan sınırsız inanış, iman, itikat

Ata Sözleri ve Deyimler

• inan olsun

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Elin parmak dipleriyle bilek arasındaki iç bölümü, avuç içi

• Ayak tabanı

[bitki bilimi]

• Yaprakların düz ve parlak bölümü

[isim]

[eskimiş]

• Göz

[isim]

• Bir şeyin ön, arka, alt ve üst dışında kalan bölümü, profil

  Yolcuların girdiği iskele yanından kendini denize attı. - Memduh Şevket Esendal

• Sağ ve solun ortak adı, yön, taraf, cihet

  Yaşlı garson yanımıza geldi. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Yer

• Üst

• Birlikte, beraberinde olma

  Bir ara acıkıp yanlarında getirdikleri ekmek peyniri yediler. - Necati Cumalı

[sıfat]

• Üstte, altta, arkada veya önde olmayan

[sıfat]

• İkinci derece olan

  Çoğu kez yan uğraş olarak oyuncular filmcilikle uğraşıyordu. - Metin And

[sıfat]

• Tali

  Siyasi partiler kadın kolu, gençlik kolu ve benzeri şekilde ayrıcalık yaratan yan kuruluşlar meydana getiremezler. - Anayasa

[zarf]

• Bir tarafa yönelerek

[mecaz]

• İstekleri karşıt olan iki kişiden veya topluluktan biri

[askerlik]

• Savaş düzenindeki ordunun iki kanadından her biri

[matematik]

• Bir denklemde `=` işaretiyle ayrılmış olan iki anlatımdan her biri

[spor]

• Futbol veya hentbolda, topun, alanın yan çizgileri dışına çıkması, taç (II)

Ata Sözleri ve Deyimler

• -den yana
• -den yana çıkmak
• -den yana olmak
• yan bakmak
• yan basmak
• yan çizmek
• yan gelip oturmak (veya yatmak)
• yan gelmek
• yan gözle bakmak
• yanına almak
• yanına bırakmamak (veya koymamak)
• yanına kalmak
• yanına kâr kalmak
• yanına salavatla varılmaz
• yanına salavatla yaklaşılmak
• yanına yaklaştırmamak
• yanından bile geçmemiş
• yanında olmak
• yan pala Zeydün
• yan tutmak
• yan yatmak

[isim]

• Yemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşını, eşini, işini bil
• aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
• aş taşınca kepçeye paha olmaz
• aş tuz ile, tuz oran ile

[isim]

• Bir sonuç elde etmek, herhangi bir şey ortaya koymak için güç harcayarak yapılan etkinlik, çalışma

  İş bittikten sonra denize karşı sigara içilir. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir değer yaratan emek

• Birinden istenen hizmet veya birine verilen görev

  Şimdi Mısır'a memuru olduğum bankanın bir işi için geldim. - Ömer Seyfettin

• Sanayi, ticaret, tarım, maliye vb. alanlara ilişkin ekonomik etkinliklerin bütünü

  İşler durgun.

• Kamu yararına yapılan işler

  Güvenlik işleri.

• Herhangi bir yere düzen verici, günlük yaşayışı sağlayıcı her türlü çalışma

  Bu evin işi çok.

• Geçim sağlamak için herhangi bir alanda yapılan çalışma, meslek

  Sonunda bir iş buldum. - Sait Faik Abasıyanık

• Ticari anlaşma, alışveriş

• Herhangi bir maksatla kurulan düzen

  İşlerini bırakmışlar, dükkânlarını kapamışlar, akın akın şehri terk edip gidiyorlardı. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Bazı deyimlerde `yarar, çıkar` anlamında kullanılan bir söz

  O, işini bilir. Bu, benim işime gelmez.

• Yapılan şey, davranış

  Yoksullara yardım etmekle çok iyi bir iş yaptım.

• Nakış, örgü, makrome gibi elde yapılan şey

  Komşu kadın elindeki işini dizine bırakıp geline döndü. - Memduh Şevket Esendal

• Emek, işçilik, ustalık

  Bu örtü, işi ağır bir örtüdür.

• İşlem

  İşimi görmediler.

• Bir kimseye özgü olan görüş, anlayış

  Bu, bir zevk işidir.

• Yetenek

  Demek bende daha iş varmış ki ilin öğretmeni seçtiler. - Muzaffer İzgü

[mecaz]

• Sorun, konu, mesele, maslahat

  Etrafın gülüşmeleri arasında iş anlaşıldı. - Hüseyin Cahit Yalçın

[mecaz]

• Gizli neden veya maksat

  Çoktandır köylünün şurada burada yayıp gezeceği ehemmiyetli bir iş, bir keramet gösterememişti. - Refik Halit Karay

[fizik]

• Bir kuvvetin uygulanma noktasını hareket ettirirken harcadığı güç

  Erg, jul, kilogrammetre, vatsaat, kilovatsaat iş ve enerji birimleridir.

Ata Sözleri ve Deyimler

• iş (birinde) bitmek
• iş (birinden) bitmek
• iş (birine) kalmak
• iş açmak
• iş almak
• iş amana binince kavga uzamaz
• iş anlatılıncaya kadar baş elden gider
• iş ayağa düşmek
• iş başa düşmek
• iş bırakmak
• iş bilenin, kılıç kuşananın
• iş bilmek
• iş bitirmek
• iş çatallanmak
• iş çevirmek
• iş çığırından çıkmak
• iş çıkarmak
• iş dayıya düştü
• iş değil
• iş düşmek
• işe almak
• işe bak!
• iş edinmek
• işe girmek
• işe karışmak
• işe koşmak
• iş etmek
• işe yaramak
• iş görmek
• iş göstermek
• işi ...-e dökmek
• işi ...-e vurmak
• işi (bir şeye) vurmak
• işi ahbaplığa dökmek
• işi aksi gitmek
• işi Allah'a kalmak
• işi anlamak
• işi azıtmak
• işi başından aşmak (veya aşkın olmak)
• işi bitmek
• işi bozmak
• işi bozulmak
• işi ciddiye almak
• işi çıkmak
• işi düşmek
• işi ileri götürmek
• işi iş, kaşığı gümüş
• işi iş olmak
• işi kotarmak
• iş inada binmek
• işin alayında olmak
• işin başı
• işinden olmak
• işin doğrusu
• işi ne?
• işine bak!
• işine gelmek
• işine göre
• işine hor bakan boynuna torba takar
• işine koyulmak
• işin fenası
• işin garibi
• işini bilmek
• işini bitirmek
• işin içinde iş var
• işin içinden çıkamamak
• işin içinden çıkmak (veya sıyrılmak)
• işini görmek
• işini kış tut da yaz çıkarsa bahtına
• işinin adamı
• işini uydurmak
• işini yoluna koymak
• işin kolayına kaçmak
• işin kötüsü
• işin kurdu
• işin kurdu olmak
• işin mi yok
• işin ortasını bulmak
• işin rengi değişmek
• iş insanın aynasıdır
• işin tuhafı
• işin ucu birine dokunmak
• işin üstesinden gelmek
• işin yoksa şahit ol, paran çoksa kefil ol
• işi olmak
• işi pişirmek
• işi rast gitmek
• işi resmiyete dökmek
• işi sağlama almak
• işi savsaklamak
• işi şakaya dökmek
• iş işlemek
• iş işten geçmek
• işi tatlıya bağlamak
• işi temizlemek
• işi uzatmak
• işi üç nalla bir ata kaldı
• işi yokuşa sürmek (veya koşmak)
• işi yoluna koymak
• işi yolunda (veya tıkırında) gitmek (veya olmak)
• iş karıştırmak
• iş ki
• işler açılmak
• işler arapsaçına dönmek
• işler becermek
• iş mi?
• iş ola
• iş olacağına varır
• iş olsun diye
• iş sarpa sarmak
• iş şirazesinden çıkmak
• işten (bile) değil
• işten el çektirmek
• işten güçten vakit bulamamak
• iş tutmak
• iş vermek
• iş yapmak
• iş yok

[isim]

[din bilgisi]

• Dinî tören, ritüel

[eskimiş]

[müzik]

• Mevlevi tekkelerinde okunan bestelerin tamamı

[isim]

• Işığı yansıtan, varlıkların görüntüsünü veren, cilalı ve sırlı cam, gözgü, mirat

  Bir elinde cımbız, bir elinde ayna / Umurunda mı dünya? - Orhan Veli Kanık

• Karagöz oyununda perde

• Doğramacılık ve yapıcılıkta çerçeve içine geçirilen tahta veya taş levha

  Kapı kanadının aynası. Çeşmenin aynası.

• Atların diz kapağı

[sıfat]

[argo]

• İyi bir durumda, yolunda

  İşimiz ayna.

[mecaz]

• Bir olayı, bir durumu yansıtan, göz önünde canlandıran olay, durum, şey

  Bir ülkenin sanat ve kültür hayatı bir bakıma o ülkenin uygarlık aynasıdır. - Haldun Taner

[denizcilik]

• Küreğin yassı uç bölümü

[denizcilik]

• Gemilerde işaretçi erlerin kullandığı dürbün

[denizcilik]

• Akıntı ve anaforun birleştiği yerde oluşan su burgacı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayna gibi