[isim]

[matematik]

• Bir kuvvete yükseltilmiş bir sayının üzerine yazılan ve kaçıncı kuvvete yükseltildiğini gösteren sayı: 53 anlatımında 3 rakamı üstür, 5 ise tabandır

[isim]

[eskimiş]

• Kök, asıl, temel, esas

• Bazı görevleri yürütebilmek amacıyla kurulan, özel yapıları, donatımları, atölyeleri, onarım yerleri, servis alanları olan, sürekli veya geçici olarak konaklanılan yer

  Memleket sağlam bir hareket üssü hâlinde kalmalıdır. - Falih Rıfkı Atay

[askerlik]

• Bir askerî harekâtta birliklerin gereksinim duyduğu her türlü gerecin toplandığı, dağıtıldığı bölge

  Mühimmat depolarının ve üslerin arasında, herkesin istifadesine ve zevkine açıktır. - Falih Rıfkı Atay

[isim]

• Şarap

  Karşıyaka'da İzmir'in gülü / Seyran ediyor elinde mülü - Halk türküsü

[isim]

[eskimiş]

• Alçalma, düşkünlük

• Ayıplanacak şey

  Böyle bir kitaptan bahsetmek benim için zül, muharriri için de bir şereftir. - Asaf Halet Çelebi

Ata Sözleri ve Deyimler

• zül saymak (veya addetmek)

[isim]

[jeoloji]

• En çok vadilerde, yamaçlarda bulunan, kil ve kum karışımı, sarı renkli verimli balçık

[sıfat]

• Hayatı sona ermiş, artık yaşamıyor olan, meyyit, morto, diri karşıtı

[isim]

• Ölmüş insan, mevta, meyyit, müteveffa

  Onu denizden çıkarmak istediler ama biri, müstantik ve doktor gelmeyince ölülere dokunulmaz, diyince bu işten vazgeçtiler. - Halikarnas Balıkçısı

[isim]

• Hayvan leşi

  Tavuk ölüsü.

[mecaz]

• Gücü az, zayıf

  Ölü kandil.

[mecaz]

• Çok durgun, hareketsiz

  Ölü kentler, boş kaleler, eski saraylar. - Necati Cumalı

[mecaz]

• Etkileme gücü olmayan, canlılığı olmayan

  Ölü bir konuşması var.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ölü gibi
• ölü gözü gibi
• ölü gözü kadar
• ölü gözünden yaş ummak
• ölümü gör (veya öp)
• ölüsü bile yetmek
• ölüsü ortada kalmak
• ölüyü güldürmek

[isim]

[felsefe]

• Bir kimsenin benliği, kendi manevi varlığı, iç, nefis, derun, varoluş karşıtı

  Özünü bir yerde bırakıp sadece kalıbını gezdirmişti. - Haldun Taner

• `Kendine, kendi kendini` anlamlarında birleşik kelimeler türeten bir söz

  Öz eleştiri, öz yönetim.

• Bir şeyin en kuvvetli veya kıvamlı bölümü, hülasa, zübde, ekstre

  Karaciğer özü. Meyve özü. Mısır özü.

• Çıbanların içinde ölmüş dokudan oluşan irinle birlikte çıkan parça

[zamir]

• Kendi, zat

  Bir od düştü yanar tatlı özüme / Dünya zindan görünüyor gözüme - Karacaoğlan

[mecaz]

• Bir şeyin temel ögesi, künh, zübde

  Ortalıktaki krizi sebep gösteriyorlar ama asıl kriz şirketin kendi özünde. - Aka Gündüz

[bitki bilimi]

• Bitkilerin kök, gövde ve dallarının boydan boya ortasında bulunan, hafif, gevrek ve çoğu yumuşak bölüm

  Ağacın çürüğü özünden olur / Yiğidin iyisi sözünden olur - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• özü sözü bir (olmak)

[sıfat]

• Kan bağı ile bağlı olan, üvey olmayan

  Size öz evladım gibi davranacağım. - Ayşe Kulin

• İçine, arılığını, saflığını bozacak hiçbir şey karışmamış olan, saf, arı(I)

[isim]

[halk ağzında]

• Dere, çay

• Sulak, verimli yer

[isim]

[bitki bilimi]

• Asmanın taze veya kuru olarak yenilen ve salkım durumunda bulunan meyvesi

Ata Sözleri ve Deyimler

• üzümün çöpü armudun sapı var demek
• üzümünü ye de bağını sorma
• üzüm üzüme baka baka kararır

[isim]

• Bir insan, bir hayvan veya bitkide hayatın tam ve kesin olarak sona ermesi, ahiret yolculuğu, ebedî uyku, emrihak, irtihal, memat, mevt, vefat

  Herhâlde padişah da annesi ve hemşireleri de dostlarının vakitsiz ölümüne karşı çok müteessir olmuşlardı. - Asaf Halet Çelebi

• Ölme biçimi

  Yanarak ölümü feciydi.

• İdam cezası

  Ölüme mahkûm oldu.

[ünlem]

• Ölmesi istenen canlı için kullanılan bir söz

  Zalimlere ölüm!

[mecaz]

• Sona erme, yok olma, ortadan kalkma

  Küçük sanayinin ölümü.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ölüm Allah'ın emri
• ölüme koşmak
• ölüm gibi
• ölüm hak miras helal
• ölümle burun buruna gelmek
• ölümle öç alınmaz
• ölümle pençeleşmek
• ölüm ölüm de hırlamaya ne borcum var?
• ölümü göze almak
• ölümüne susamak
• ölümün soluğunu ensesinde duymak (veya hissetmek)
• ölüm var dirim var

[isim]

• Bir düşünceyi eksiksiz olarak anlatan kelime dizisi, lakırtı, kelam, laf, kavil

• Bir veya birkaç heceden oluşan ve anlamı olan ses birliği, kelime, sözcük

• Bir konuyu yazılı veya sözlü olarak açıklamaya yarayan kelime dizisi

  Yer yer birçok türküde rastladığımız beylik sözler de vardı içinde. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

• Kesinlik kazanmayan haber, söylenti

  Ortalıkta bir söz dolaşıyor.

• Bir işi yapacağını kesin olarak vadetme

  O, sözünde duran bir adamdır.

• Müzik parçalarının yazılı metni, güfte

  Şarkının sözleri çok anlamlı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• söz açmak
• söz almak
• söz altında kalmamak
• söz anlamaz
• söz anlatmak
• söz anlayan beri gelsin
• söz aramızda
• söz atmak
• söz ayağa düşmek
• söz bir, Allah bir
• söz çakmak
• söz çıkarmak
• söz çıkmak
• sözde kalmak
• sözden anlamak
• söz dinlemek (veya tutmak)
• söz düşmemek
• söz düşürmek
• söze atılmak
• söze başlamak
• söze boğmak
• söze dalmak
• söze karışmak
• söze son vermek
• söz etmek
• söze yatmak
• söz geçirmek
• söz gelmek
• söz getirmek
• söz götürmek
• söz götürmez
• söz gümüşse sükût altındır
• söz işitmek
• söz kaldıramamak
• söz kesmek
• söz olmak
• söz sözü açmak
• söz taşımak
• söz tutmak
• sözü (veya sözünü) çevirmek
• sözü açılmak
• sözü ağzına tıkamak
• sözü ağzında bırakmak
• sözü ağzında gevelemek
• sözü ağzında kalmak
• sözü ağzından almak
• sözü bağlamak
• sözü dağıtmak
• sözü dolandırmak
• sözü döndürüp dolaştırmak
• sözü edilmek
• sözü geçmek
• sözü kesmek
• sözü kısa kesmek
• sözüm meclisten dışarı
• sözü mü olur?
• sözüm yabana
• sözün ardı boşa çıkmak
• sözünde durmak
• sözünden çıkmamak
• sözünden dönmek
• sözüne gelmek
• sözüne sadık kalmak
• sözünü (veya sözünüzü) balla kestim (veya kesiyorum)
• sözünü bağlamak
• sözünü bilmek
• sözünü bilmemek
• sözünü esirgememek (veya sakınmamak)
• sözünü etmek
• sözünü geri almak
• sözünü kesmek
• sözünün eri
• sözünü tutmak
• sözünü tutmak
• sözünü yabana atmamak
• sözünü yedirmek
• sözünü yemek
• sözü sohbeti yerinde
• sözü tartmak
• sözü uzatmak
• söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir
• söz vermek
• söz yetiştirmek
• söz yok!

[sıfat]

• Özü olan, öz bölümü çokça olan

  Gönlüm dolu İstanbul'un en özlü sesiyle. - Yahya Kemal Beyatlı

• Düşünceyi gereksiz söz kullanmadan bildiren

  Özlü anlatım.

• Kıvamlı

• Benliğinde, varlığında, yapısında herhangi bir nitelik bulunan

  Ben o kadar bedbaht, doğru özlü bir kadınım ki beni sonra anlayacaksınız. - Aka Gündüz

• Yapışkan, verimli (toprak)

[zarf]

• Kısa ve anlamlı bir biçimde

  Köprüye kadar kendi dünyaları içinde ne tatlı, ne özlü konuşurlardı. - Yusuf Ziya Ortaç

[sıfat]

• Sözle, konuşma biçiminde yapılan, şifahi, oral, yazılı karşıtı

  Bu konuda sözlü bir mutabakat yoktu aralarında, sözsüz bir uzlaşmaydı yalnızca. - Üstün Dökmen

[isim]

• Evlenmek için birbirine söz vermiş olan kimse, yavuklu

[sıfat]

• Hiçbir zaman ölmeyecek olan, ebedî, layemut

  Nerede o süngü takmış birliğinin önünde ölümsüz gibi saldıran genç subay? - Attila İlhan

• Hiç unutulmayacak, daima anılacak olan, ebedî

  Ölümsüzlerden fışkıran ışık, karanlıkları bir anda dağıttı. - Cemil Meriç