[isim]

[matematik]

• Bir kuvvete yükseltilmiş bir sayının üzerine yazılan ve kaçıncı kuvvete yükseltildiğini gösteren sayı: 53 anlatımında 3 rakamı üstür, 5 ise tabandır

[isim]

[eskimiş]

• Kök, asıl, temel, esas

• Bazı görevleri yürütebilmek amacıyla kurulan, özel yapıları, donatımları, atölyeleri, onarım yerleri, servis alanları olan, sürekli veya geçici olarak konaklanılan yer

  Memleket sağlam bir hareket üssü hâlinde kalmalıdır. - Falih Rıfkı Atay

[askerlik]

• Bir askerî harekâtta birliklerin gereksinim duyduğu her türlü gerecin toplandığı, dağıtıldığı bölge

  Mühimmat depolarının ve üslerin arasında, herkesin istifadesine ve zevkine açıktır. - Falih Rıfkı Atay

[isim]

• İkiden sonra gelen sayının adı

• Bu sayıyı gösteren 3 ve III rakamlarının adı

[sıfat]

• İkiden bir artık

Ata Sözleri ve Deyimler

• üç aşağı beş yukarı
• üç aşağı beş yukarı dolaşmak
• üç günlük ömür
• üç maymunu oynamak
• üç nalla bir ata kaldı

[isim]

[eskimiş]

• Alçalma, düşkünlük

• Ayıplanacak şey

  Böyle bir kitaptan bahsetmek benim için zül, muharriri için de bir şereftir. - Asaf Halet Çelebi

Ata Sözleri ve Deyimler

• zül saymak (veya addetmek)

[isim]

[jeoloji]

• En çok vadilerde, yamaçlarda bulunan, kil ve kum karışımı, sarı renkli verimli balçık

[sıfat]

• Üç parçadan oluşan, kendinde herhangi bir şeyden üç tane bulunan, müselles, troyka

  Bu üçlü grup merdivenin en üst basamağında öylece duruyor. - Tarık Buğra

[mecaz]

• Üç kişiden oluşmuş

[isim]

• İskambil, domino vb. oyunlarda üzerinde üç işareti veya noktası bulunan kâğıt veya pul

[isim]

[müzik]

• Üç ses veya çalgı için düzenlenmiş müzik parçası, trio

[isim]

[müzik]

• Bu parçayı çalan üç kişilik müzik topluluğu, trio

[sıfat]

• Hayatı sona ermiş, artık yaşamıyor olan, meyyit, morto, diri karşıtı

[isim]

• Ölmüş insan, mevta, meyyit, müteveffa

  Onu denizden çıkarmak istediler ama biri, müstantik ve doktor gelmeyince ölülere dokunulmaz, diyince bu işten vazgeçtiler. - Halikarnas Balıkçısı

[isim]

• Hayvan leşi

  Tavuk ölüsü.

[mecaz]

• Gücü az, zayıf

  Ölü kandil.

[mecaz]

• Çok durgun, hareketsiz

  Ölü kentler, boş kaleler, eski saraylar. - Necati Cumalı

[mecaz]

• Etkileme gücü olmayan, canlılığı olmayan

  Ölü bir konuşması var.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ölü gibi
• ölü gözü gibi
• ölü gözü kadar
• ölü gözünden yaş ummak
• ölümü gör (veya öp)
• ölüsü bile yetmek
• ölüsü ortada kalmak
• ölüyü güldürmek

[isim]

• Kötü bir davranış veya sözü cezalandırmak için kötülükle karşılık verme isteği ve işi, intikam

  Bunda da biraz öç, biraz nispet, biraz kurum arzusu vardır. - Aka Gündüz

Ata Sözleri ve Deyimler

• öç (veya öcünü) almak (veya çıkarmak)

[isim]

[felsefe]

• Bir kimsenin benliği, kendi manevi varlığı, iç, nefis, derun, varoluş karşıtı

  Özünü bir yerde bırakıp sadece kalıbını gezdirmişti. - Haldun Taner

• `Kendine, kendi kendini` anlamlarında birleşik kelimeler türeten bir söz

  Öz eleştiri, öz yönetim.

• Bir şeyin en kuvvetli veya kıvamlı bölümü, hülasa, zübde, ekstre

  Karaciğer özü. Meyve özü. Mısır özü.

• Çıbanların içinde ölmüş dokudan oluşan irinle birlikte çıkan parça

[zamir]

• Kendi, zat

  Bir od düştü yanar tatlı özüme / Dünya zindan görünüyor gözüme - Karacaoğlan

[mecaz]

• Bir şeyin temel ögesi, künh, zübde

  Ortalıktaki krizi sebep gösteriyorlar ama asıl kriz şirketin kendi özünde. - Aka Gündüz

[bitki bilimi]

• Bitkilerin kök, gövde ve dallarının boydan boya ortasında bulunan, hafif, gevrek ve çoğu yumuşak bölüm

  Ağacın çürüğü özünden olur / Yiğidin iyisi sözünden olur - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• özü sözü bir (olmak)

[sıfat]

• Kan bağı ile bağlı olan, üvey olmayan

  Size öz evladım gibi davranacağım. - Ayşe Kulin

• İçine, arılığını, saflığını bozacak hiçbir şey karışmamış olan, saf, arı(I)

[isim]

[halk ağzında]

• Dere, çay

• Sulak, verimli yer

[isim]

• Kumluk, susuz ve ıssız geniş arazi, sahra, badiye

  Koskoca çölü, yapı ve bahçelerle donattık. - Falih Rıfkı Atay

[mecaz]

• Hiçbir şey yetişmeyen, olmayan yer

Ata Sözleri ve Deyimler

• çöle dönmek

[isim]

• Bir düşünceyi eksiksiz olarak anlatan kelime dizisi, lakırtı, kelam, laf, kavil

• Bir veya birkaç heceden oluşan ve anlamı olan ses birliği, kelime, sözcük

• Bir konuyu yazılı veya sözlü olarak açıklamaya yarayan kelime dizisi

  Yer yer birçok türküde rastladığımız beylik sözler de vardı içinde. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

• Kesinlik kazanmayan haber, söylenti

  Ortalıkta bir söz dolaşıyor.

• Bir işi yapacağını kesin olarak vadetme

  O, sözünde duran bir adamdır.

• Müzik parçalarının yazılı metni, güfte

  Şarkının sözleri çok anlamlı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• söz açmak
• söz almak
• söz altında kalmamak
• söz anlamaz
• söz anlatmak
• söz anlayan beri gelsin
• söz aramızda
• söz atmak
• söz ayağa düşmek
• söz bir, Allah bir
• söz çakmak
• söz çıkarmak
• söz çıkmak
• sözde kalmak
• sözden anlamak
• söz dinlemek (veya tutmak)
• söz düşmemek
• söz düşürmek
• söze atılmak
• söze başlamak
• söze boğmak
• söze dalmak
• söze karışmak
• söze son vermek
• söz etmek
• söze yatmak
• söz geçirmek
• söz gelmek
• söz getirmek
• söz götürmek
• söz götürmez
• söz gümüşse sükût altındır
• söz işitmek
• söz kaldıramamak
• söz kesmek
• söz olmak
• söz sözü açmak
• söz taşımak
• söz tutmak
• sözü (veya sözünü) çevirmek
• sözü açılmak
• sözü ağzına tıkamak
• sözü ağzında bırakmak
• sözü ağzında gevelemek
• sözü ağzında kalmak
• sözü ağzından almak
• sözü bağlamak
• sözü dağıtmak
• sözü dolandırmak
• sözü döndürüp dolaştırmak
• sözü edilmek
• sözü geçmek
• sözü kesmek
• sözü kısa kesmek
• sözüm meclisten dışarı
• sözü mü olur?
• sözüm yabana
• sözün ardı boşa çıkmak
• sözünde durmak
• sözünden çıkmamak
• sözünden dönmek
• sözüne gelmek
• sözüne sadık kalmak
• sözünü (veya sözünüzü) balla kestim (veya kesiyorum)
• sözünü bağlamak
• sözünü bilmek
• sözünü bilmemek
• sözünü esirgememek (veya sakınmamak)
• sözünü etmek
• sözünü geri almak
• sözünü kesmek
• sözünün eri
• sözünü tutmak
• sözünü tutmak
• sözünü yabana atmamak
• sözünü yedirmek
• sözünü yemek
• sözü sohbeti yerinde
• sözü tartmak
• sözü uzatmak
• söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir
• söz vermek
• söz yetiştirmek
• söz yok!

[sıfat]

• Üçü bir arada doğan (çocuk)

• Üçlü, üç yanlı, üç kollu, üç parçalı

[sıfat]

• Özü olan, öz bölümü çokça olan

  Gönlüm dolu İstanbul'un en özlü sesiyle. - Yahya Kemal Beyatlı

• Düşünceyi gereksiz söz kullanmadan bildiren

  Özlü anlatım.

• Kıvamlı

• Benliğinde, varlığında, yapısında herhangi bir nitelik bulunan

  Ben o kadar bedbaht, doğru özlü bir kadınım ki beni sonra anlayacaksınız. - Aka Gündüz

• Yapışkan, verimli (toprak)

[zarf]

• Kısa ve anlamlı bir biçimde

  Köprüye kadar kendi dünyaları içinde ne tatlı, ne özlü konuşurlardı. - Yusuf Ziya Ortaç

[sıfat]

• Kin ve intikam dolu, öç alma isteğinde olan

  Fransız general beyaz at üstünde Galata'dan geçtiği gün, tıpkı 1908 Meşrutiyeti'nin ilk günlerindeki gazete başyazıları gibi hınçlı ve öçlü idi. - Falih Rıfkı Atay

[isim]

• Bir niceliği, o nicelik için kabul edilmiş birimlerden birine göre oranlayarak değerlendirme, mizan

• Bu değerlendirmede kullanılan birim, ölçme birimi

  Ziyanımız, ölçülere sığmayacak kadar büyüktür. - Ruşen Eşref Ünaydın

• Ölçme sonucu bulunan rakam

  Odanın ölçüsü.

• Belirlenmiş boyut

  Elbise ölçüsü. Bel ölçüsü.

• Ölçüt

[mecaz]

• Değer, itibar

  Şimdiki ölçülere uymaz bir biçimi vardı. - Yusuf Ziya Ortaç

[mecaz]

• Aşırı olmama, ılımlı, uygun olma durumu

  Hiçbir şeyde ölçüyü aşmamalı.

[edebiyat]

• Bir şiirdeki dizelerin hece ve durak bakımından denk oluşu, vezin

[müzik]

• Bir ezginin eşit bölümlere ayrılışı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ölçü almak
• ölçüyü kaçırmak

[isim]

[halk ağzında]

• Bumbar, bağırsak

• Bumbarın yağı