[sıfat]

• Eklenmiş olan

• Eki olan

[isim]

• Taneli veya un gibi toz durumunda olan şeyleri yabancı maddelerden ayıklamak veya incesini kabasından ayırmak için kullanılan, tahta bir kasnak ve tek tarafa gerilmiş, gözenekli tel, kıl, bez vb.nden oluşan araç

  Evden bir elek getirilecek, eleğin kenarına bir sopa konup kaldırılacak. - Sait Faik Abasıyanık

Ata Sözleri ve Deyimler

• elekten geçirmek

[isim]

[halk ağzında]

• Dağ keçisi

  Hızır nazardan koruya, eli ayağı düzgün, elik yavrusundan azgın kara saçlı, gül nakışlı bir kızım dünyaya gelmiştir. - Kemal Bilbaşar

[isim]

• Temel düşünce, temel inanç, umde, prensip

  İlkelerine sıkı sıkıya bağlı, bilinçli ve ödün vermez bir insandı. - Haldun Taner

• Temel bilgi

  Kimyanın ilkeleri.

• Öge, unsur

  Atomlar cisimlerin ilkeleridir.

• Davranış kuralı

  Bence ahlakın bir ilkesi, bir kökü vardır. Sana yapılmasını istemediğini sen de başkasına yapma. - Nurullah Ataç

[mantık]

• Her türlü tartışmanın dışında sayılan öncül, mebde, umde, prensip

[isim]

• Genellikle tahıl ölçmede kullanılan belirli hacimdeki kap, ölçek

  Mercimek kile kile / Ölçerler sile sile - Halk türküsü

[isim]

[halk ağzında]

• Boğa, tosun

Ata Sözleri ve Deyimler

• keleye çekmek

[isim]

• Kirliliği gösteren iz

  Adi madenî kol düğmeleri bunları yeşilimtırak bir leke ile kirletirdi. - Abdülhak Şinasi Hisar

• Bir yüzeyde türlü sebepler dolayısıyla oluşan farklı renk

  Kuyruğunun ucu ile alnının orta yerinde beyaz lekeler vardı. - Ömer Seyfettin

[biyoloji]

• Vücudun herhangi bir yerinde oluşan değişik renk

[mecaz]

• Yüz kızartacak durum, namussuzluk, kara, şaibe

  Kendi vicdanında kendi durumunu düzeltmek, geçmişin lekesini yıkamak istiyordu. - Halide Edip Adıvar

[gök bilimi]

• Güneş, ay, yıldız veya herhangi bir gezegenin parlak yüzeyinde görülen karanlık bölüm

Ata Sözleri ve Deyimler

• leke etmek
• leke getirmek
• leke olmak
• leke sürmek

[isim]

• Zahmet, sıkıntı

  Bizim bu dünyadaki hayatımız da bir çileden ibaret olduğu düşünülecek olursa en münasip çilenin de burada olması icap ediyordu. - Asaf Halet Çelebi

[din bilgisi]

• Dervişlerin kırk gün süre ile kendilerine uyguladıkları zahmetli ve perhizli dönem

Ata Sözleri ve Deyimler

• çile çekmek
• çile çıkarmak (veya doldurmak)
• çileden çıkarmak
• çileden çıkmak
• çilesi dolmak
• çileye girmek

[isim]

• İpek, yün, pamuk vb. her türlü iplik demeti

• Yay kirişi

[isim]

• Tartı

• Odun, kireç vb. ağır ve kaba şeyleri tartmakta kullanılan, 225,978 kilogram olan ağırlık ölçü birimi

[mecaz]

• Üzüntü, sıkıntı

[halk ağzında]

• Kadınların başlarına bağladıkları örtü

  Başı ağrıdığı zamanlar bağladığı beyaz çekiyi çözüp var gücüyle yeniden düğümledi. - Mustafa İlhan

Ata Sözleri ve Deyimler

• çeki taşı gibi
• çekiye gelmek
• çekiye gelmez

[isim]

[hayvan bilimi]

• Atgillerden, uzun kulaklı binek ve hizmet hayvanı, merkep, karakaçan, uzun kulaklı (Equus asinus)

  Arkadaşını böyle dar vakit eşeğin üstünde görünce koştu. - Fakir Baykurt

[halk ağzında]

• Odun kesme, duvar örme, sıva yapma vb. işlerde kullanılan üç veya dört ayaklı sehpa

Ata Sözleri ve Deyimler

• eşeğe altın semer vursalar yine eşektir
• eşeğe cilve yap demişler, çifte atmış
• eşeğe gücü yetmeyip semerini dövmek
• eşeği dama çıkaran yine kendi indirir
• eşeği düğüne çağırmışlar, "ya su lazımdır ya odun" demiş
• eşeğin aklına karpuz kabuğu düşürmek (veya koymak)
• eşeğini sağlam kazığa bağlamak
• eşeğin kuyruğu gibi
• eşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme; kimi uzun der, kimi kısa
• eşeğin ölümü köpeğe ziyafettir (veya düğündür)
• eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin
• eşeği yoldan çıkaran sıpanın oynaması
• eşek at olmaz, ciğer et olmaz
• eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez
• eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz
• eşek derisi gibi
• eşek eşeği ödünç kaşır
• eşek gibi
• eşek hoşaftan ne anlar (suyunu içer, tanesini bırakır)
• eşek kadar
• eşek kocamakla tavla başı olmaz
• eşek kulağı kesilmekle küheylan olmaz
• eşek kuyruğu gibi ne uzar ne kısalır
• eşek sudan gelinceye kadar dövmek
• eşekten düşmüşe (veya düşmüş karpuza) dönmek

[isim]

• Kapı boşluğunun alt yanında bulunan alçak basamak

  Sofaya açılan kapının eşiğine gelmişti. - Tarık Buğra

• Kapı ağzında basamağın konulabileceği yer

  Adımlarını eşikten atarken saraydan ne vakit ve ne duygularla çıkacaklarını kendileri de bilmiyorlardı. - Ruşen Eşref Ünaydın

[mecaz]

• Başlangıç yeri, başlangıç noktası, yakını

  Dünya yeni bir ekonomik bunalımın eşiğinde.

[coğrafya]

• Karalar üzerinde veya deniz diplerinde birbirine komşu iki çukurluğu ayıran tümsek biçiminde, üzeri çoğu kez düz kabartılar

[müzik]

• Telli çalgılarda üzerine tellerin bindiği köprü

[ruh bilimi]

• Bir tepkinin başlamasında, ortaya çıkmasında etkili olan ruhsal, fizyolojik nokta

Ata Sözleri ve Deyimler

• eşiğine yüz sürmek
• eşiğini aşındırmak
• eşik (veya eşiğini) atlamak

[sıfat]

• Eşi olan

[zarf]

• Eşi ile birlikte

[sıfat]

• Sirke veya limon tadında olan

[isim]

• Bu tadı veren şey

  Bu yemeğin ekşisi fazla kaçmış.

[mecaz]

• Uygunsuz, yakışıksız

  Bu ekşi sözler, bu dik bakışlar, tabii hiç hoşlarına gitmedi. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• ekşi yemedim ki karnım ağrısın

[isim]

• Bir devleti başka bir devlet katında temsil eden kimse, sefir

• Bir uzlaşma sağlamak veya iş bitirmek için birinin yanına gönderilen kimse

[din bilgisi]

• Peygamber

Ata Sözleri ve Deyimler

• elçiye zeval olmaz

[isim]

• Yönetim bakımından yurt bölümlemesinde ilden sonra gelen bölüm, kaymakamlık, kaza

  Ankara'nın bir ilçesinde bir yazıhane açtığını duydum sonradan. - Çetin Altan