[sıfat]

[halk ağzında]

• Enenmiş, burulmuş, erkekliği giderilmiş

[isim]

• Taneli veya un gibi toz durumunda olan şeyleri yabancı maddelerden ayıklamak veya incesini kabasından ayırmak için kullanılan, tahta bir kasnak ve tek tarafa gerilmiş, gözenekli tel, kıl, bez vb.nden oluşan araç

  Evden bir elek getirilecek, eleğin kenarına bir sopa konup kaldırılacak. - Sait Faik Abasıyanık

Ata Sözleri ve Deyimler

• elekten geçirmek

[isim]

[halk ağzında]

• Boğa, tosun

Ata Sözleri ve Deyimler

• keleye çekmek

[isim]

[hayvan bilimi]

• Koyun, köpek, at vb. hayvanların veya insanların derisinde asalak olarak yaşayan, bulaşıcı hastalıklara neden olan böceklerin genel adı, sakırga

Ata Sözleri ve Deyimler

• kene gibi yapışmak

[isim]

• Kirliliği gösteren iz

  Adi madenî kol düğmeleri bunları yeşilimtırak bir leke ile kirletirdi. - Abdülhak Şinasi Hisar

• Bir yüzeyde türlü sebepler dolayısıyla oluşan farklı renk

  Kuyruğunun ucu ile alnının orta yerinde beyaz lekeler vardı. - Ömer Seyfettin

[biyoloji]

• Vücudun herhangi bir yerinde oluşan değişik renk

[mecaz]

• Yüz kızartacak durum, namussuzluk, kara, şaibe

  Kendi vicdanında kendi durumunu düzeltmek, geçmişin lekesini yıkamak istiyordu. - Halide Edip Adıvar

[gök bilimi]

• Güneş, ay, yıldız veya herhangi bir gezegenin parlak yüzeyinde görülen karanlık bölüm

Ata Sözleri ve Deyimler

• leke etmek
• leke getirmek
• leke olmak
• leke sürmek

[isim]

• Ekmek işi

[isim]

[halk ağzında]

• Bağ çubuğu, ağaç veya sebze dikmek için açılan çukur

[isim]

• Gerçekleştirilmesi zamana bağlı istek

  Bu emele vasıl olmak için bütün gayretimi sarf edeceğim, elimden geleni yapacağım. - Etem İzzet Benice

Ata Sözleri ve Deyimler

• emel beslemek
• emeline alet etmek

[isim]

• Bir işin yapılması için harcanan beden ve kafa gücü, mesai, zahmet

  Ücret emeğin karşılığıdır. - Anayasa

• Uzun ve yorucu, özenli çalışma

  Bir darbe benim bütün o uzun emeklerimi sıfıra indirir. - Hüseyin Cahit Yalçın

[toplum bilimi]

• İnsanın bilinçli olarak belli bir amaca ulaşmak için giriştiği hem doğal ve toplumsal çerçevesini hem de kendisini değiştiren çalışma süreci

Ata Sözleri ve Deyimler

• emeği geçmek
• emek çekmek
• emek harcamak
• emek olmadan yemek olmaz
• emek vermek

[isim]

• Acı, üzüntü, dert, keder

  Bu derdi huy edinenler elem çekmez. - Necip Fazıl Kısakürek

[isim]

[halk ağzında]

• Büyük sıçan

• Domalan

[isim]

[halk ağzında]

• Su kıyılarındaki böcekleri yiyerek yaşayan yaban ördeği

[isim]

[halk ağzında]

• Mısır ve tanesi

• Mısır unundan yapılan ekmek

[isim]

• Canlılarda baş bölümünde yer alan, kemik veya kıkırdak ile desteklenen, altlı üstlü dişleri taşıyan ve ağzın kapanıp açılmasını sağlayan kasları üzerinde barındıran iki parçaya verilen ad

  Çenesinin, başının bütün iskeleti peksimeti çiğnedikçe daha açık olarak meydana çıkıyordu. - Halide Edip Adıvar

• Mengene, kerpeten vb. araçların eşyayı sıkıştıran karşılıklı iki parçasından her biri

[denizcilik]

• Baş bodoslamasının omurga ile birleştiği yer, çarık

[mecaz]

• Çok konuşma huyu, gevezelik

  Sende de çene var ha!

[halk ağzında]

• Köşe

Ata Sözleri ve Deyimler

• çene çalmak
• çenen tutulsun!
• çene patlatmak
• çenesi açılmak
• çenesi atmak
• çenesi durmamak
• çenesi düşmek
• çenesi kilitlenmek
• çenesine vurmak
• çenesini açmak
• çenesini açtırmak
• çenesini bağlamak
• çenesini bıçak açmamak
• çenesini dağıtmak
• çenesini kapatmak
• çenesinin bağı çözülmek
• çenesini tutmak
• çenesi oynamak
• çene yarıştırmak
• çene yetiştirmek
• çene yormak

[isim]

[müzik]

• Arpı andıran, telli bir çalgı

[isim]

[hayvan bilimi]

• Atgillerden, uzun kulaklı binek ve hizmet hayvanı, merkep, karakaçan, uzun kulaklı (Equus asinus)

  Arkadaşını böyle dar vakit eşeğin üstünde görünce koştu. - Fakir Baykurt

[halk ağzında]

• Odun kesme, duvar örme, sıva yapma vb. işlerde kullanılan üç veya dört ayaklı sehpa

Ata Sözleri ve Deyimler

• eşeğe altın semer vursalar yine eşektir
• eşeğe cilve yap demişler, çifte atmış
• eşeğe gücü yetmeyip semerini dövmek
• eşeği dama çıkaran yine kendi indirir
• eşeği düğüne çağırmışlar, "ya su lazımdır ya odun" demiş
• eşeğin aklına karpuz kabuğu düşürmek (veya koymak)
• eşeğini sağlam kazığa bağlamak
• eşeğin kuyruğu gibi
• eşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme; kimi uzun der, kimi kısa
• eşeğin ölümü köpeğe ziyafettir (veya düğündür)
• eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin
• eşeği yoldan çıkaran sıpanın oynaması
• eşek at olmaz, ciğer et olmaz
• eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez
• eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz
• eşek derisi gibi
• eşek eşeği ödünç kaşır
• eşek gibi
• eşek hoşaftan ne anlar (suyunu içer, tanesini bırakır)
• eşek kadar
• eşek kocamakla tavla başı olmaz
• eşek kulağı kesilmekle küheylan olmaz
• eşek kuyruğu gibi ne uzar ne kısalır
• eşek sudan gelinceye kadar dövmek
• eşekten düşmüşe (veya düşmüş karpuza) dönmek