[nesnesiz]

• Gitmek üzere yerinden ayrılmak

  Niye kalktınız, biraz daha otursaydınız.

[-den]

• Oturma durumundan dik duruma gelmek, doğrulmak

  Annem yerinden kalktı, yanıma geldi, bir kolunu uzatarak omzuna doladı. - Halit Ziya Uşaklıgil

[-den]

• Uyanarak yataktan ayrılmak

  İstemeye istemeye, altüst olmuş yataktan kalktım. - Ömer Seyfettin

• Yukarı doğru yükselmek

  Terazinin bir gözü inince öbürü kalkar.

• Taşıtlar yola çıkmak

  Tren saat onda kalktı.

[-den]

• Uçmak, havalanmak

  Uçak pistten kalktı.

• Yerinden ayrılıp yol almaya başlamak

  Çıkın arabaya, kalkacak şimdi, kalacaksınız buracıkta! - Osman Cemal Kaygılı

[-e]

• Hayvan iki art ayağı üzerinde dik durum almak

  At, art ayakları üzerine kalktı.

• Kabarmak, ayrılmak

  Masanın kaplaması kalktı.

• Derlenip götürülmek

  Ne zaman kalkacağını, nereye gömüleceğini bilmek, bildirmek mümkün değil. - Memduh Şevket Esendal

• Hasta iyileşerek gezecek duruma gelmek

  Hasta bir haftaya kadar kalkar.

• Varlığı, hayatı son bulmak

  Halifelik kalktı.

[-den]

• Yok olmak, artık bulunmamak

  Ortalıktan kar kalkınca gelebilirim.

[-e]

• Girişmek, başlamak, davranmak, yeltenmek

  Gözlüklerini takmadan okumaya kalktı. - Necati Cumalı

• Geçerli olmamak, geçerliğini yitirmek, geçmez olmak

  Yasanın bu maddesi kalktı.

• Uygulanmaz olmak

  Sıkıyönetim kalktı.

• Güncelliğini yitirmek

  Bu âdet çoktan kalktı.

[-e]

• Bir durumdan başka bir duruma geçmek

  Dörtnala kalkmak.

  Tırısa kalkmak.

[-e]

[-den]

• Başka yere gitmek, taşınmak

  O yıl çok geçmeden piyade taburu bizim ilçeden başka ilçeye kalktı. - Necati Cumalı

[-e]

• Ayakta beklemek

  Mektepte cezaya kalkmış gibi duruyorsun. - Falih Rıfkı Atay

Ata Sözleri ve Deyimler

• kalkıp kalkıp oturmak

[isim]

• Anılmak üzere verilen nesne, hatıra, yadigâr, bergüzar

[isim]

• Uyanıklık

[nesnesiz]

• Anma işine konu olmak, hatırlanmak

  Oğlakçı köyünün Kerem dede diye anılan beyaz sakallı, güzel yüzlü âşık bir şairi varmış. - Halide Edip Adıvar

[-e]

[nesnesiz]

• Alma işi yapılmak

  Mahalle mektebinden alınmış, rüştiyeye verilmiş. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

• Elde edilmek

  Her biri gerçek hayattan alınmış birer gerçek olmak. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[-den]

• Uyarlanmak

[-e]

[-den]

[mecaz]

• Bir sözün, bir davranışın kendisine söylediğini veya yapıldığını sanarak incinmek, kırılmak

  Emekli ajan, alınmış gibi maun masanın arkasında oturan kişiyi süzdü. - Osman Aysu

[nesnesiz]

[halk ağzında]

• Yük altında güçlükle solumak

• Ağlarken bunalır ve soluğu kesilir gibi iç çekmek

[-i]

• Yapılan bir işin kötü olduğunu belirtir bir biçimde söz söylemek, ayıplamak, takbih etmek

  Kınamazlar güzel sevse yiğidi / Güzel sevmek koç yiğide ar değil - Karacaoğlan

[isim]

• Kınlamak işi

[isim]

• Kanıkma işi

[isim]

• Kalınmak işi

[isim]

• Kakılmak işi

[-i]

[halk ağzında]

• Bir kimsenin yaptığı işin beğenilmediğini kendisine sert sözlerle söylemek

• Öfkelenmek, kızmak

• Darılmak

• Paylamak

[sıfat]

• Üzerinde kakma işi bulunan

  Kabzası altın kakmalı palası elinden düşmüştü. - Feridun Fazıl Tülbentçi

[nesnesiz]

• Herhangi bir nedenle soluğunu içinde tutarak kendini zorlamak

  Bunlar yekdiğerlerine tutunarak birer gölge gibi duvara siftine, inleye, ıkına orada duran arabalara tırmanmaya başladılar. - Ahmet Hikmet Müftüoğlu

• Peklikte veya doğum sırasında kasları zorlayarak soluğunu tutmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• ıkınıp sıkınmak

[nesnesiz]

• Ilık duruma gelmek, ılımak