[isim]

• Masallarda adı geçen ve gerçekte var olmayan büyük bir kuş, Simurg, Zümrüdüanka

[isim]

[halk ağzında]

• Yatak

• Irmak, dere, çay, küçük akarsu

• Suyun ivinti yeri

• Eğimi, inişi fazla olan yer

[isim]

[denizcilik]

• Geminin çektiği suyu göstermek için baş ve kıç bodoslamaları üzerine konulan işaretler

[isim]

• Çocuk dilinde dışkı

[sıfat]

• Çocuk dilinde kötü, çirkin

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaka yapmak

• sese verilen tona göre şaşma, beğenme, acı, üzüntü vb. duygular anlatan söz

[teklifsiz konuşmada]

• kadın erkek, büyük küçük herkese karşı kullanılan bir seslenme sözü

  Dur, anam, saçını düzelteyim!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[sıfat]

[eskimiş]

• Hazır

[isim]

[bitki bilimi]

• Ballıbabagillerden, tek yıllık, mavi çiçekli, yemeklere koku vermek için kullanılan bir bitki, dağ reyhanı (Ziziphora)

[isim]

• Anmak işi, yâd

• Ölmüş bir insanı hatırlamak için yapılan tören, ihtifal

[ünlem]

• Yardım istenildiğini anlatan bir söz

  Aman yakalayın.

• Bir suçun bağışlanmasının istendiğini anlatan bir söz

  Aman, bir daha yapmam!

• (ama:n) Usanç ve öfke anlatan bir söz

  Aman bırak beni! Aman, bu laflardan da bıktık!

• Rica anlatan bir söz

  Aman, acele etmeli, vakit geçiyor. - Sait Faik Abasıyanık

• Dikkat çekmek için kullanılan bir söz

  Aman, çocuğa iyi bakın!

• Çok beğenmeyi anlatan bir söz: Aman ne güzel şey! Bu anlamda kullanıldığında buna da edatı da getirilebilir

  Aman da ne güzel şey!

• Şaşma anlatan bir söz

  Aman efendim, bana öyle şeyler söyledi ki donakaldım.

Ata Sözleri ve Deyimler

• amana gelmek
• aman Allah (veya Allah'ım)
• aman bulmak
• aman dedirtmek (veya amana getirmek)
• aman derim!
• aman dilemek
• aman diyene kılıç kalkmaz
• aman vermek
• aman vermemek

[isim]

• Kalabalık bir şeyin arkası kesilmeyen bir geliş durumunda olması

  Adayı bir rençper akını doldurmuştu. - Sait Faik Abasıyanık

• Düşman topraklarına tedirgin etme, yıldırma, çapul vb. amaçlarla toplu olarak yapılan baskın

  Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik / Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik - Yahya Kemal Beyatlı

[spor]

• Gol atmak veya sayı yapmak amacıyla karşı takımın sahasına doğru genellikle topluca girişilen hücum

Ata Sözleri ve Deyimler

• akın etmek

[isim]

[edebiyat]

• Kazak ve Kırgız Türklerinin saz şairlerine verdiği ad

[isim]

• Akmak işi

[halk ağzında]

• Reçine, çam sakızı, akındırık

[isim]

• İnanç, düşünce, kanaat

  Ahlakın da iyiliğe değil, güce dayandığı kanısındadır. - Salâh Birsel

Ata Sözleri ve Deyimler

• kanısında olmak
• kanıya varmak

[isim]

• Silah olarak kullanılan, ucu sivri, iki ağzı da keskin uzun bıçak

  Bu bıçak, sapına bez sarılmış, küçük çapta bir kamaydı. - Sait Faik Abasıyanık

[madencilik]

• Açılmış olan boşluklarda tavan ve yanlardan taş veya cevher parçalarının düşmesini önlemek amacıyla tahkimat elemanları üstüne veya arkasına yerleştirilen bir tahkimat parçası

• Kütüğü yarmak için kullanılan ucu sivri, yassı, enli çivi, takoz, kıskı

[askerlik]

• Topun gerisini kapayan kapak

  Köy değirmenlerinde top kaması döküldüğüne şahit oldum. - Aka Gündüz

[halk ağzında]

• Oyunda kazanılan her parti

[halk ağzında]

• Oyunda sayı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kama basmak

[isim]

• Kına ağacının kurutulmuş yapraklarından elde edilen, saç ve elleri boyamakta kullanılan toz

  Altın tas içinde kınam ezildi / Gümüş tarak ile zülfüm düzüldü - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• kına (veya kınalar) yakmak (veya koymak veya sürmek veya vurmak veya yakınmak veya yakılmak)
• kına gibi

[isim]

[dil bilimi]

• Anlam

  Ne Hak buyruğun tutarsın ne kul sözün işitirsin / Hiç bilmezsin mana nedir, ne dilde çağırmak gerek - Yunus Emre

Ata Sözleri ve Deyimler

• mana (veya manası) çıkmak
• mana çıkarmak
• manasına gelmek
• mana vermek
• manaya gelmek

[isim]

• Işığı yansıtan, varlıkların görüntüsünü veren, cilalı ve sırlı cam, gözgü, mirat

  Bir elinde cımbız, bir elinde ayna / Umurunda mı dünya? - Orhan Veli Kanık

• Karagöz oyununda perde

• Doğramacılık ve yapıcılıkta çerçeve içine geçirilen tahta veya taş levha

  Kapı kanadının aynası. Çeşmenin aynası.

• Atların diz kapağı

[sıfat]

[argo]

• İyi bir durumda, yolunda

  İşimiz ayna.

[mecaz]

• Bir olayı, bir durumu yansıtan, göz önünde canlandıran olay, durum, şey

  Bir ülkenin sanat ve kültür hayatı bir bakıma o ülkenin uygarlık aynasıdır. - Haldun Taner

[denizcilik]

• Küreğin yassı uç bölümü

[denizcilik]

• Gemilerde işaretçi erlerin kullandığı dürbün

[denizcilik]

• Akıntı ve anaforun birleştiği yerde oluşan su burgacı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayna gibi