[isim]

• Kirlenmek işi

  Çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir. - Anayasa

[isim]

• Kızlık

  Tolstoy'un caydığı, toplumsal hayatın erdenliği gitgide kırsal törenin dışında var etmek zorunda olduğudur. - Selim İleri

[-e]

• Beğenilen, hoşlanılan bir şeyi edinme veya bir yiyeceği yeme isteğini duymak

  İki gün evvel bir muhallebici dükkânının vitrinindeki kazandibine imrendim. - Burhan Felek

• Beğenilen bir kişi veya şeye benzemeyi istemek, gıpta etmek

  Çağımızın yazarları arasında da klasiklere imrenenler yok değildir. - Salâh Birsel

[-i]

• İşitmek için kulak vermek

  Konağın hesabını sen söylersin, ben de dinlerim. - Abdülhak Şinasi Hisar

• Birinin sözünü, öğüdünü kabul edip gereğince davranmak

  Beni dinlersen bu işten vazgeç.

• Kulakla veya dinleme aletiyle hastayı muayene etmek

  Doktor kalkar. Kulağını bu gösterilen yere dayar. Dinler. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Uymak, baş eğmek, itaat etmek

  Şaşkınım, çenem, dudaklarım, dilim sanki artık beni dinlemiyorlar. - Ahmet Ümit

[nesnesiz]

[halk ağzında]

• Ayakta durmak

• Ayağa kalkmak, dik durmak

  Önce ayaklarıyla, kollarıyla bir diz çöküp bir dinelerek ölçü aldılar. - Lâtife Tekin

[-e]

[mecaz]

• Karşı koymak, kafa tutmak

[isim]

• Diklenmek işi

  Ama karısının diklenmesi yüreğine oturdu. - Lâtife Tekin

[nesnesiz]

• Sadaka istemek

  Cami kapısında avuç açar dilenirim de onun evine gitmem. - Memduh Şevket Esendal

[-den]

[mecaz]

• Kendisini acındırarak bir kimseden bir şey istemek

  Karşılığı beklenen sevgiye sevgi denmez / Sevdalılar yalvarır fakat bir şey dilenmez - Faruk Nafiz Çamlıbel

[nesnesiz]

• Herhangi bir düşüncede, bir istekte veya bir durumda ayak diremek, inat etmek, ısrar etmek, taannüt etmek

  Tek tük direnen çıktıysa da çürük yumurta gibi kısa zamanda eziliverdi. - Kerim Korcan

[nesnesiz]

• Delme işi yapılmak

  Kızın kulağı delindi.

• Bir şeyde delik oluşmak

  Biz burada hepimiz karaciğerimiz delinerek ölmeye mahkûmuz. - Nazım Hikmet

[mecaz]

• Çiğnenmek, uyulmamak, aykırı davranılmak

  Yöneticinin koyduğu yasaklar delindi.

[nesnesiz]

• Ad verilmek

  Hıyarlar, o marul denilen yağlı yapraklar da ateş pahasınaydı. - Sait Faik Abasıyanık

• Söylenmek, sözü edilmek

  Dilenci denileni yaptıktan sonra kalan şerbeti zavallı fırın işçisine zorla içirdiler. - İhsan Oktay Anar

• Sayılmak, kabul edilmek

  Öldüğünde genç denilecek yaştaydı. Daha çok besteler yapabilir, öğrenciler yetiştirebilirdi. - Cahit Külebi

[nesnesiz]

• Deli olmak, aklını yitirmek, çıldırmak

  İkramiye kazananların delirdiklerini işitirdi. - Peyami Safa

[nesnesiz]

• Derme işine konu olmak

  Gider oldum, el başıma derildi - Halk türküsü

[isim]

[denizcilik]

• Kıyılarda dalgakıranla yapılmış liman

  Eğer bir an önce bu işin önüne geçilmezse mendirek bu seneki lodoslarda bir kat daha göçecek. - Nazım Hikmet

[nesnesiz]

• Yeme işi yapılmak veya yeme işine konu olmak

  Kuru fasulye ve balık çorbası iştahla yenilip içildi. - Halikarnas Balıkçısı

Ata Sözleri ve Deyimler

• yenilir yutulur değil (veya olmamak)

[nesnesiz]

• Savaş veya yarışmada karşısındakinden aşağı durumda kalmak, kaybetmek, mağlup olmak

[mecaz]

• Bir işte, bir uğraşta başarısızlığa uğramak, kaybetmek

  İnsan onun şimdi sakin duran azamet ve kudreti karşısında bile ruhunun yenildiğini hissediyor. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

[nesnesiz]

• Yerme işine konu olmak, kötülenmek