[isim]

[kaba konuşmada]

• Dişilik organı

[kimya]

• Amerikyum elementinin simgesi

[sıfat]

• Görme engelli

[bağlaç]

• Çelişkili ve tutarsız iki cümleyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz, amma, lakin, velakin

  Para kazanmayı hiç sevmiyordu ama hesapsız harcamaya bayılıyordu. - Necati Cumalı

• Uyarma veya şartlı bir ifade niteliğinde olan bir cümleyi, başka bir cümleye bağlamaya yarayan bir söz

  Fala inanmam ama fırsat bulursam baktırmadan da yapamam. - Kemal Tahir

• Beklenmeyen bir sonucu anlatan iki cümleyi onun sebebi durumunda olan cümleye bağlayan bir söz

  Gerçi yeni nesil, eskiyi öğrenmekte bir fayda görmüyor ama ben gene de yazayım. - Burhan Felek

• Bir yargıyı veya bir buyruğu pekiştirmek için de kullanılan bir söz

  Güzel ama güzel bir söz söyledi.

• Bazen dikkati çekmek için cümlenin sonuna getirilen bir söz

  Gerçi vekillerden bazıları yerli yerinde duruyordu ama! - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ama ne
• aması maması yok!
• aması var

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Elin parmak dipleriyle bilek arasındaki iç bölümü, avuç içi

• Ayak tabanı

[bitki bilimi]

• Yaprakların düz ve parlak bölümü

[isim]

• Yemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşını, eşini, işini bil
• aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
• aş taşınca kepçeye paha olmaz
• aş tuz ile, tuz oran ile

[bağlaç]

• Ama

  İyi amma zatıaliniz kapıya geldiği zaman beni sormadınız. - Osman Cemal Kaygılı

• Yanına getirildiği kelimenin anlamına aşırılık katarak şaşma veya hayranlık anlatan bir söz

  Hatırladıkça amma da yılışıkmışım ha der, utana utana. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• amma da yaptın ha!

[isim]

• Bebek için hazırlanan yiyeceklerin genel adı

  Babam Ayşe'ye mama yaptı, ana. - Aka Gündüz

[isim]

• Çaça, abla

[isim]

• Bir fitilin etrafına erimiş bal mumu, içyağı, stearik asit veya parafin dökülerek genellikle silindir biçiminde dondurulan ince, uzun aydınlatma aracı

• Bal mumu

[fizik]

• Işık şiddeti birimi, kandela

[kimya]

• Bazı böcekler ve bitkiler tarafından salgılanan, böceklerin deri ve tüylerini, bitkilerin yüzeyini kaplayarak koruyucu görev yapan, içinde serbest yağ asitleri, alkoller ve doymuş hidrokarbonlar bulunan esterler

  En bilinen mum, arıların yaptığı bal mumudur.

Ata Sözleri ve Deyimler

• muma döndürmek (veya çevirmek)
• mum dibine ışık vermez
• mum etmek
• mum gibi
• mum kesilmek
• mumla aramak
• mumla aratmak
• mum olmak
• mum tutturmak
• mum yakmak
• mum yanmayınca pervane dönmez (veya yanmaz)
• mum yapıştırmak

[isim]

• Umut, istek, arzu

[sıfat]

• Bu kelimesine göre yerde, zamanda veya söz zincirinde biraz uzak olanı niteleyen söz

  Bu parayı da şu adrese gönderiver. - Ayla Kutlu

[zamir]

• Biraz uzakta olan bir varlığı veya biraz önce anılan bir şeyi işaret yolu ile belirtmek için kullanılan söz, şurası

  Bunu istemem, şunu isterim.

Ata Sözleri ve Deyimler

• şu denli
• şu günlerde (veya sırada)
• şu kadar
• şu kadar ki
• şuna bak!
• şundan
• şunun şurası
• şusu busu

[isim]

• Aymak işi

[isim]

[kimya]

• Bazı besinlerin yapımında mayalanmayı sağlamak için kullanılan madde, ferment

  Ekmek mayası. Yoğurt mayası. Kımız mayası.

[kimya]

• İçerdikleri enzimlerin katalizör niteliği etkisiyle şekerleri karbondioksit ve alkole dönüştüren bir hücreli bitki organizmaları

[mecaz]

• Yaradılış, öz nitelik

  Belki biri soyutlanmaya daha az yatkın, öteki daha fazla tetikti ama mayaları galiba birdi. - Attila İlhan

[argo]

• Arsız, utanmaz kimse

Ata Sözleri ve Deyimler

• maya çalmak
• mayasında olmak

[isim]

[halk ağzında]

[hayvan bilimi]

• Damızlık dişi hayvan

• Dişi deve

[isim]

• Uzun havalardan bir tür halk türküsü

[isim]

• Ummak işi

  Kız kardeşinden imdat ummanın faydasızlığını görünce şu cevabı verdi. - Peyami Safa

[isim]

• Delik ve yırtığı uygun bir parça ile onarma, kapatma

• Bu iş için kullanılan parça

  Bereket versin, benim tente yaması içindeki paracıklara. - Aka Gündüz

• Deride geniş leke

Ata Sözleri ve Deyimler

• yama gibi durmak
• yama küçük, delik büyük
• yama vurmak