[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[isim]

• Kanın rengi, kızıl, kırmızı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Al bayrak. Al çuha.

• Dorunun açığı, kızıla çalan at donu

[sıfat]

• Bu renkte olan (at)

• Yüze sürülen pembe düzgün, allık

Ata Sözleri ve Deyimler

• al elmaya taş atan çok olur
• al giymedim ki alınayım
• al gömlek gizlenemez
• alı alına, moru moruna
• alı al, moru mor
• al kanlara boyanmak
• al kiraz üstüne kar yağmış

[isim]

[eskimiş]

• Aldatma, düzen, tuzak, hile

Ata Sözleri ve Deyimler

• al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz

[kimya]

• Alüminyum elementinin simgesi

[isim]

[müzik]

• Gam dizisinde `sol` ile `si` arasındaki ses

• Bu sesi gösteren nota işareti

[kimya]

• Lantan elementinin simgesi

[isim]

• Yayla atılan, ucunda sivri bir demir bulunan ince ve kısa tahta çubuk

• Yön göstermek amacıyla belli yerlere konulabilen, oka benzer işaret

• At arabası, kağnı vb. araçlarda koşum hayvanlarının bağlandığı ağaç

  Dörtnala koşan bir yük arabasının oku böğrüme çarptı. - Ömer Seyfettin

[matematik]

• Bir dairede bir kirişin ortasında bu kirişi gören yayın ortasına indirilen doğru parçası

Ata Sözleri ve Deyimler

• ok atmak
• ok gibi (yerinden) fırlamak
• ok yaydan (veya yayından) çıkmak

[sıfat]

[eskimiş]

• O gösterme sıfatı

  Dedi gördüm ol habibin anasın - Süleyman Çelebi

[zamir]

• O gösterme zamiri

[isim]

• Dokuzdan sonra gelen sayının adı

• Bu sayıyı gösteren 10 ve X rakamlarının adı

[sıfat]

• Dokuzdan bir artık

Ata Sözleri ve Deyimler

• on defa (veya kere)
• on parmağı boğazında olmak
• on parmağında on hüner (veya marifet) olmak
• on parmağında on kara

[isim]

• Geçmişte yaşanmış çeşitli olaylardan belleğin sakladığı her türlü iz, hatıra

  Fakültemizin sütunlu salonu binlerce gencin yoğun duygularının, önemli anılarının mekânıdır. - Ayla Kutlu

[edebiyat]

• Yaşanmış olayların anlatıldığı yazı türü, hatıra

  Halit Ziya Uşaklıgil'in anılarını topladığı 'Kırk Yıl'ın son ciltleri şiire başladığım yıllarda çıkıyordu. - Necati Cumalı

[isim]

[fizik]

• Herhangi bir kuvvet alanında, belli bir düzlemin belli bir bölümünden geçtiği varsayılan güç çizgileri, seyelan

[ünlem]

• Telefon konuşmasına başlarken kullanılan bir seslenme sözü

[argo]

• (alooo) Kendisine bakmasını veya kendisiyle ilgilenmesini istediği kişiye karşı söylenen seslenme sözü

[isim]

[anatomi]

• İnsan vücudunda omuz başından parmak uçlarına kadar uzanan bölüm

• Giyside vücudun bu bölümünü saran parça

  Kara yağız oğlan yalandan gözlerinin yaşını pembe mintanının kollarına siliyordu. - Osman Cemal Kaygılı

• Makinelerde tutup çevirmeye, çekmeye yarayan ağaç veya metal parça

[anatomi]

• Koyun, dana, kuzu vb.nde ön ayağın üst bölümü

[bitki bilimi]

• Ağaçlarda gövdeden ayrılan kalın dal

[müzik]

• Bazı çalgıların elle tutulan sap bölümü

• Koltuk, divan vb.nin yan tarafında bulunan dayanmaya yarayan parça

• Bir şeyin ayrıldığı bölümlerden her biri, dal (I), kısım, şube, branş

  Türk Dil Kurumunun bilim ve uygulama kolları.

[tarih]

• Karakol

  Lakin böyle kardan yolların örtüldüğü bu gecede, koldan korku yoktu. Rahatça eğlenebilirlerdi. - Refik Halit Karay

• İş takımı, ekip, grup

  Öteki koldaki iki hamlacıdan birisi acınacak bir zayıflıktaydı. - Sait Faik Abasıyanık

[askerlik]

• Kanat

  Sağ kol. Sol kol.

• Dizi, düzen

  Yürüyüş kolu.

[denizcilik]

• Bir halat oluşturan bükülmüş lif demetlerinden her biri

Ata Sözleri ve Deyimler

• kola çıkmak
• kol atmak
• kol gezmek
• kol kanat olmak (veya germek)
• kolları kopmak
• kollarını açmak
• kollarının arasına almak
• kollarını sallaya sallaya gelmek
• kolları sıvamak
• kolu kanadı kırılmak
• koluna girmek
• koluna kuvvet
• kolunda altın bileziği olmak
• kol uzatmak
• kol vermek
• kol vurmak

[isim]

• Bıçak, kılıç vb. kesici araçların kabı

[bitki bilimi]

• Buğdaygillerde olduğu gibi yapraklarda sapın bir bölümünü uzunlamasına saran, geniş dış bölüm

[isim]

• Bazı hayvanların derisinde, insan vücudunun belli yerlerinde çıkan, üst deri ürünü olan ipliksi uzantı

• Keçi tüyü

[sıfat]

• Keçi tüyünden yapılmış veya dokunmuş olan

  Sana kız mı verirler / Kıl şalvar giymeyincek - Halk türküsü

[sıfat]

[argo]

• Huysuz, geçimsiz (kimse)

[bitki bilimi]

• Bitkilerde görülen, genellikle silindirimsi, içi boş, çok ince uzantı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kıl (kadar) kalmak
• kıl gibi
• kılı kıpırdamamak
• kılı kırk yarmak
• kılına dokunmamak
• kılına halel gelmemek
• kılını (bile) kıpırdatmamak (veya oynatmamak)
• kıl kapmak
• kıl olmak

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya