[isim]

• Bir şeyin temel tutulan yüzünün tam ters yanı, ön karşıtı

  Evin arkasında dekorlar boyarlardı. - Adalet Ağaoğlu

• Bir şeyin sırt durumunda olan yüzeyi

  Çocuğun arkası ağrıyormuş.

• Geri kalan bölüm

  Masalın arkası. Yazının arkası.

• Art, peş

• Otururken sırtın dayandığı yer

  Otomobile bindiğimiz zaman başını arkaya yaslamış, gözlerini yummuştu. - Tarık Buğra

• İnsanın vücudu, bedeni

  Arkasında beli kemerli, dar, şık bir pardösü vardı. - Refik Halit Karay

[sıfat]

• Arkada olan, arkada bulunan

[sıfat]

[mecaz]

• Kayıran, destekleyen

  Memur olmak için büyük bir arka gerek. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[mecaz]

• Geçmiş, geride kalmış zaman

  Bütün gözler arkaya, maziye çevrilmişti. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• arka arkaya vermek
• arka bulmak
• arka çevirmek
• arka çıkmak
• arkada bırakmak
• arkada bırakmak
• arkada kalanlar (veya arkadakiler)
• arkada kalmak
• arkadan söylemek
• arkadan vurmak
• arka kapıdan çıkmak
• arka olmak
• arkası alınmak
• arkası gelmek
• arkası kesilmek
• arkasına (bile) bakmadan gitmek (veya kaçmak)
• arkasına almak
• arkasına düşmek (veya takılmak)
• arkasında dolaşmak (veya gezmek)
• arkasından atlı kovalamak
• arkasından atmak (veya konuşmak)
• arkasından koşmak
• arkasından sürüklemek
• arkasından teneke çalmak
• arkasından zil takıp oynamak
• arkasında yumurta küfesi yok ya! (veya olmamak)
• arkasını (birine) vermek
• arkasını (bir şeye) vermek
• arkasını almak
• arkasını bırakmak
• arkasını dayamak
• arkasını getirememek
• arkasını sağlama almak
• arkasını sıvamak
• arkası olmamak
• arkası yere gelmemek
• arka vermek
• arkaya bırakmak (veya koymak)
• arkaya kalmak

[isim]

[eskimiş]

• Ter

• Pirinç ve şeker kamışından elde edilen bir rakı türü

[isim]

[argo]

• Çalma

[isim]

[eskimiş]

• Kiraya verilerek gelir getiren ev, dükkân, tarla, bağ vb. mülk, akaret

Ata Sözleri ve Deyimler

• akar edinmek

[isim]

• Halı, koltuk, yatak vb. yerlerde ve nemli ortamlarda yaşayan, astıma yol açabilen, insan vücudundan dökülen deri tozlarıyla ve parçacıklarıyla beslenen bir tür canlı

[isim]

• Sıvı, mai, likit

[isim]

[jeoloji]

• Yeryüzünün denizle örtülü olmayan bölümü, toprak

  Kurbağa karada da soluk alır, suda da. - Nazım Hikmet

Ata Sözleri ve Deyimler

• karada ölüm yok
• karaya ayak basmak
• karaya çıkarmak
• karaya düşmek
• karaya oturmak
• karaya vurmak

[isim]

• En koyu renk, siyah, ak, beyaz karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Kara gözlüm efkârlanma gül gayri / İbibikler öter ötmez ordayım - Bekir Sıtkı Erdoğan

• Esmer

[sıfat]

[mecaz]

• Kötü, uğursuz, sıkıntılı

[mecaz]

• Yüz kızartıcı durum, leke

[mecaz]

• İftira

Ata Sözleri ve Deyimler

• kara çalmak
• kara kara düşünmek
• karalar bağlamak (veya giymek)
• kara sürmek
• karaya sabun, deliye öğüt neylesin

[isim]

[halk ağzında]

• Ark

  Arıkta çimdim de geldim diye fısıldadı. - Cahit Uçuk

• Fide veya fidan dikilen yer

Ata Sözleri ve Deyimler

• arık çekmek

[sıfat]

• Zayıf, cılız, kuru, sıska

  Arık, zayıf bir buzağı kuyruğunu sallayarak gidiyordu. - Memduh Şevket Esendal

Ata Sözleri ve Deyimler

• arık ata kuyruğu da yüktür
• arık etten yağlı tirit olmaz
• arık öküze bıçak çalınmaz

[sıfat]

• Uzak

  Sesin ıraktan gelir, yürek deler. - Memduh Şevket Esendal

Ata Sözleri ve Deyimler

• ırak yerin haberini kervan getirir

[isim]

[müzik]

• Klasik Türk müziğinde, aynı adla anılan ve kalın fa diyez notasını andıran perdedeki makamlardan biri

[isim]

• Bir erkeğin evlenmiş olduğu kadın, eş, refika, zevce

  Eve varınca karım Fadime kapıyı açar. - Sait Faik Abasıyanık

[kaba konuşmada]

• Kadın

  Analar ağlıyor, nişanlılar ağlıyor, karılar ağlıyordu fakat Saliha kadın buna alışmıştı. - Halide Edip Adıvar

[halk ağzında]

• Yaşlı, ihtiyar

Ata Sözleri ve Deyimler

• karı gibi
• karının saçlısı, tarlanın taşlısı
• karısının üstüne evlenmek

[isim]

• Üzüm, incir, erik vb. meyvelerin alkolle mayalanarak damıtılmasıyla elde edilen içki, aslansütü, imamsuyu

  Mollanın ağzından sert bir rakı kokusu çıkıyordu. - Ömer Seyfettin

[isim]

[müzik]

• Operalarda solistlerden birinin orkestra eşliğinde söylediği, genellikle kendi içinde bütünlüğü olan parça

[isim]

• Bir aygıtın gereken işi yapabilmesi durumu

  Saatin ayarı bozuk. Televizyonun ses ayarı iyi.

• Saatler için belli bir yere göre kabul edilmiş olan ölçü

  Memleket saat ayarı.

• Altın, gümüş vb. madenlerden yapılmış şeylerin saflık derecesi

• Bir iş veya bir davranışta gereken ölçü

  Kalorifercinin ayarı yok, ya çok yakıyor veya hiç yakmıyor.

[mecaz]

• Değer, derece

  Biz, telif eser ayarında bir sanat kıymeti taşıyan tercümelere teşekkür edelim. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayar almak
• ayar etmek
• ayar vermek

[isim]

[anatomi]

• Bacakların bilekten aşağıda bulunan ve yere basan bölümü

• Bacak

• Birtakım şeylerin yerden yüksekçe durmasını sağlayan dayak, destek veya bunlardan her biri

  İskemlenin bir ayağı kırık. Bu köprünün dört ayağı var.

• Vücudun belden aşağı bölümü

  Ayağına bir pantolon çekti.

• Yürüyüşün ağırlık veya çabukluk derecesi

  Senin ayağınla köye akşama kadar varamayız.

• Basamak

• Futun küpü alınarak hesaplanan değer

[halk ağzında]

• Mayalardan önce, makama uygun olarak çalınan veya söylenen beste

• Yarım arşın veya 30,5 santimetre uzunluğundaki ölçü birimi, kadem, fit, fut

[coğrafya]

• Göl ayağı

[edebiyat]

• Halk edebiyatında koşuklarda kısa yedekli dizeler

[edebiyat]

• Halk edebiyatında uyak

  Mânicilerin kafa yormadan buldukları ayaklar Cenap'ı şaşkınlıktan şaşkınlığa sürükler. - Salâh Birsel

[matematik]

• Bir doğrunun başka bir doğruyu veya bir düzlemi kestiği nokta

  Dikme ayağı.

[spor]

• Karakucak ve yağlı güreşte pehlivanların ayrıldıkları beş dereceden biri

[spor]

• Altılı ganyanda yer alan her bir koşu

[madencilik]

• Kömür ocaklarında kömürün çıkarıldığı galeri

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayağa düşmek
• ayağa fırlamak
• ayağa kaldırmak
• ayağa kalkmak
• ayağı (veya ayakları) dolaşmak
• ayağı (veya ayakları) suya ermek
• ayağı alışmak
• ayağı almak
• ayağı düşmek
• ayağı düze basmak
• ayağı gitmemek
• ayağı ile gelmek
• ayağına (veya ayaklarına) kapanmak
• ayağına bağ olmak
• ayağına bağ vurmak
• ayağına çağırmak
• ayağına çelme takmak
• ayağına dolanmak (veya dolaşmak)
• ayağına düşmek
• ayağına geçirmek
• ayağına gelmek
• ayağına getirmek
• ayağına gitmek
• ayağına ip takmak
• ayağına kira istemek
• ayağına sağlık
• ayağına sıcak su mu, soğuk su mu dökelim?
• ayağına sıkmak
• ayağına üşenmemek
• ayağında donu yok, fesleğen ister (veya takar) başına
• ayağını (veya ayaklarını) altına almak
• ayağını (veya ayaklarını) öpeyim
• ayağını (veya ayaklarını) sürümek
• ayağını alamamak
• ayağını bağlamak
• ayağını çekmek
• ayağını denk almak
• ayağını denk basmak
• ayağını giymek
• ayağını kaydırmak
• ayağını kesmek
• ayağının (veya ayaklar) altında
• ayağının (veya ayaklarının) altını öpeyim
• ayağının altına almak
• ayağının altına karpuz kabuğu koymak
• ayağının bağını çözmek
• ayağının bastığı yerde ot bitmez
• ayağının pabucunu başına giymek
• ayağının pabucu olamamak
• ayağının tozu ile
• ayağının tozunu silmeden
• ayağının türabı olmak
• ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut, düşünme derin
• ayağını tek almak
• ayağını vurmak
• ayağını yorganına göre uzat
• ayağı yerden kesilmek
• ayağı yürüten baştır
• ayak açmak (veya vermek)
• ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
• ayak almak
• ayak atmak
• ayak atmamak
• ayak ayak üstüne atmak
• ayak basmak
• ayak basmamak
• ayak çekmek
• ayak değiştirmek
• ayak diremek
• ayaklar altına almak
• ayaklar baş, başlar ayak olmak
• ayakları geri geri gitmek
• ayaklarına (veya ayağına) kara su (veya sular) inmek
• ayaklarının (veya ayağının) ucuna basmak
• ayaklarını yerden kesmek
• ayakları üstünde durmak
• ayakları yere değmemek
• ayak sürümek
• ayak tutmak
• ayak uydurmak
• ayak üstünde olmak
• ayak vermek
• ayak yapmak

[isim]

• Büyük ve sert taş kütlesi

  Yolun kenarındaki kayanın üstüne küfesini koydu. - Ahmet Hikmet Müftüoğlu

• Kayaç

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaya gibi
• kaya uçmazsa dere dolmaz

[isim]

• Giysilerin boyna gelen, boynu çeviren bölümü

  Paltosunun yakasını kaldırıp tenha caddeyi tutturdu. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Giysilerin boyna gelen bölümüne eklenen ve türlü biçimlerde olan parçası

• Kıyı, kenar, taraf

  Sokağın karşı yakasına geçtiler. - Memduh Şevket Esendal

• Eğik yerey

• Yapıların saçaklarında, suyun içeriye sızmasını önlemek için kiremidin altıyla oluk arasına konulan metal levha

• Semt

[denizcilik]

• Sahil

[denizcilik]

• Yelkenlerin kenar ve köşeleri

Ata Sözleri ve Deyimler

• yaka bir tarafta, paça bir tarafta
• yakadan atmak
• yakadan geçirmek
• yaka ısırmak
• yakası açılmadık
• yakasına (veya yakasından) asılmak (veya yapışmak)
• yakasına çökmek
• yakasına sarılmak
• yakasını bırakmamak
• yakasını kaptırmak
• yaka silkmek
• yakayı (veya yakasını) kurtarmak (veya sıyırmak)
• yakayı ele vermek

[isim]

• Keskin bir şeyle veya bir vuruşla vücutta oluşan derin kesik

  Yaranı tımar ettiler mi? - Nazım Hikmet

• Bir şeyin iç veya dış yüzünde herhangi bir etki ile oluşan ve tehlikeli olabilen oyuk, gedik, yarık

  Geminin omurgasındaki yara.

• Vücutta işlemekte olan çıban

[mecaz]

• Dert, üzüntü, acı

  Bu yarayı deşmeyin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• yara açmak
• yara almak
• yara işlemek
• yara kapanmak
• yarasını deşmek
• yarası olan gocunur (veya gocunsun)
• yaraya merhem olmak
• yaraya tuz biber ekmek
• yarayı tazelemek

[sıfat]

• Sarhoşluğu veya baygınlığı geçmiş olan

  Şimdi konuşacağımız konuyu ayık kafayla konuşmak daha doğru olur. - Ayşe Kulin

[zarf]

• Sarhoşluğu geçmiş bir biçimde