[sıfat]

• Dalkavuk

[isim]

[halk ağzında]

• Dalkavuk

[sıfat]

• Arsız, sırnaşık

Ata Sözleri ve Deyimler

• yalaka olmak

[isim]

• Yâr olma durumu

  Uysal, belli belirsiz mahzun, böylece de analığıyla, yârlik ve eşliği ile noksansız bir kadınlık özlediğini sezdirten bir mizaç... - Tarık Buğra

[nesnesiz]

• Birleşiminde karbon bulunan maddeler, ısı ve ışık yayarak kül durumuna geçip yok olmak

  Yanan ormanların yerine yeni orman yetiştirilir. - Anayasa

• Ateş durumuna geçmek, tutuşmak

  Kömür yandı. Ocaktaki odun yandı.

• Isı, ışık veren bir konuma geçmek

  Gece oldu, ışıklar yandı, yatsı vakti geldi. - Memduh Şevket Esendal

• Bütünü veya bir bölümü ateş veya sıcaklığın etkisi ile bozulmak, kömür durumuna geçmek

  Yemek yandı. Ekmek yandı.

• Isı etkisiyle vücudun bir yanı yara olmak, kızarmak veya rengi koyulaşmak

  Ateşe dokundu, eli yandı. Güneşten kolları yandı.

• Vücut veya nesnelerin ısısı artmak

  Ateşler içinde, günlerce titreyerek yanar. - Yusuf Ziya Ortaç

  Odamız yaz günleri çinko damın altında yanar durur. - Orhan Veli Kanık

• Parlamak, parıldamak

  Birkaç batarya top, kızgın güneş altında pırıl pırıl yanıyor. - Falih Rıfkı Atay

• Birtakım etmenlerin etkisiyle işe yaramaz duruma gelmek

  Kumaş boyadan yanmış. Ekinler dondan yanmış.

• Yanık acısına benzer bir acı duymak

  Boğazım yanıyor. Biberden ağzım yandı.

• Çok istemek, çabalamak

  Çocuklar, kendilerini beğendirmek için yanıyorlar. - Reşat Nuri Güntekin

[mecaz]

• Çok üzülmek

  Bu yaz tatil yapamayacağıma yanıyorum.

[mecaz]

• Çok sevmek, büyük bir aşk ile sevmek

[mecaz]

• Hükümsüz kalmak, değerini yitirmek

  Vaktinde değiştirilmeyen kâğıt paralar yandı.

[mecaz]

• Zarara, kötülüğe uğramak

  Maazallah! Birimize kitaptan rastgele bir şey soracak olsa yandığımız gündü. - Haldun Taner

[mecaz]

• Çocuk oyunlarında oyun dışı kalmak

[mecaz]

• Bir bir sıralamak, dile getirmek, dert dökmek, anlatmak

  Yazı yazmak, hayatımı anlatmak, kalbimi dökmek ihtiyacıyla yanıyorum. - Sermet Muhtar Alus

Ata Sözleri ve Deyimler

• yandı gülüm keten helva
• yanıp durmak
• yanıp tutuşmak
• yanıp yakılmak

[isim]

• Kahvaltıda ve diğer öğünlerde ana yiyeceğin yanında verilen çerez türü veya domates, salatalık vb. yiyecekler

[sıfat]

• Herhangi bir biçimde yakası olan

  Damat orta yaşlı bir zat olup kadife yakalı lacivert bir palto giymişti. - Haldun Taner

[isim]

[halk ağzında]

• Boynu üzerinde manto yakasına benzeyen tüyleri bulunan bir tür güvercin

[isim]

• Yakarış

[nesnesiz]

• Kına, yakı vb.ni koymak, sürmek

[-i]

• Yanmasını sağlamak veya yanmasına yol açmak, tutuşturmak

  Kendi sigarası için yaktığı kibriti bana uzattı. - Falih Rıfkı Atay

• Ateşle yok etmek

  Çöpleri yakmak.

• Işık vermesini sağlamak

  Mavi ışıklı ispirto lambalarını yakarlar. - Sait Faik Abasıyanık

• Isı etkisiyle zarar vermek

  Eteği ütülerken yaktı.

• Keskin, sert ve ısırıcı bir duyum vermek

  Biber ağzı yakar.

• Yanıyormuş gibi bir etki yapmak

  Hekime daima şarabın midelerini yaktığından bahsederler. - Falih Rıfkı Atay

• Kurutmak, zarar vermek

  Fırtına ekinleri yakmıştı. - Sait Faik Abasıyanık

[nesnesiz]

• Çok sıcak olmak

  Bugün güneş yakıyor.

• Karartmak

  Güneşte vücudunu yaktı.

• Çok üşütmek

  Soğuk rüzgâr insanın yüzünü yakıyor.

[tıp]

• Tedavi etmek amacıyla doku, damar vb. dağlamak

[mecaz]

• Silahla vurmak

[mecaz]

• Yıkıma, zarara yol açmak, büyük bir zarara uğratmak, mahvetmek

  Gözü mavi, boyu kısa, kendi muhacir olmasın. Ne olursa olsun makbulüm. Aman bu üçüne dikkat et. Beni yakma. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Güçlü sevgi uyandırmak

[mecaz]

• Zamanında kullanılmadığından hükmünü yitirmek

  Biletini ve tatilini yaktı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• yakıp yıkmak

[nesnesiz]

• Türkü, ağıt vb. düzenlemek, bestelemek

[isim]

• Yalamak işi

[sıfat]

• Üzeri düzleşmiş, dişleri aşınmış olan (vida, cıvata vb.)

[sıfat]

• Fırça izleri belli etmeden yapılan (resim)

[sıfat]

[argo]

• Sözünde durmayan (kimse)

Ata Sözleri ve Deyimler

• yalama olmak

[sıfat]

[halk ağzında]

• Eğik

• Sarp, dik

[isim]

• Kesici ve batıcı araçların kesen veya batan bölümü

  İstanbul'dan çıkar padişahın fermanı / Gökte döner mızrağının yalmanı - Halk türküsü

[sıfat]

• Yarası olan, yaralanmış (kimse), mecruh

  Yaralılarımızı develer üstünde götürüyoruz. - Falih Rıfkı Atay

[mecaz]

• Dertli, üzüntülü

  Her şeye layık ama layık olduğu hiçbir şeye kavuşamamış bir yaralı adamdı. - Yusuf Ziya Ortaç

Ata Sözleri ve Deyimler

• yaralı kuşa kurşun sıkılmaz
• yaralı parmağa işememek

[isim]

• Yaramak işi

[nesnesiz]

• Bir yere veya bir şeyin üzerine boylu boyunca uzanmak

  Dörtnala giden atların köpüklü boynuna bir daha yatmayacak. - Nazım Hikmet

• Uyumak veya dinlenmek için yatağa girmek

• Yatay veya yataya yakın bir duruma gelmek, eğilmek

  Rüzgârdan bütün ekinler yattı. Gemi sağa yattı.

• Geceyi geçirmek üzere bir yerde kalmak

  Bu gece nerede yatacağız?

• Boş yere beklemek

  Mallar depoda yatıyor.

• İşlemez, çalışmaz durumda kalmak

  Gemi limanda yatıyor.

• Bir özellik kazanmak için bir şeyin içinde beklemek

  Turşu sirkede yatıyor.

• Belli bir süreyi cezaevinde geçirmek

• Ölü gömülmüş olmak

  Mezarlık servilerinin altında ninelerim, teyzelerim yatarlardı. - Halikarnas Balıkçısı

• Düz bir duruma gelmek, düzleşmek

  Kumaş iyice ütülenince yattı.

[-le]

• Cinsel ilişkide bulunmak

• Bir düşünceyi veya bir öneriyi benimsemek, razı olmak

• Heves etmek, eğilmek

  Çalı süpürgelerinin kırmızı çiçeklerindeki bal kokusuna yatmışlardı. - Sait Faik Abasıyanık

[mecaz]

• Bulunmak, var olmak

  Her ayrıcalık hevesinin kökeninde bir kompleks, bir göstermecilik duygusu yattığı görülür. - Haldun Taner

[teklifsiz konuşmada]

• Olumsuz veya başarısız bir sonuç almak

  Takım bu sezon yattı.

[halk ağzında]

• İşsiz kalmak, çalışmamak

[argo]

• Bilerek yenilmek, şike yapmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• yatıp kalkıp
• yatıp kalkmak

[isim]

[hayvan bilimi]

• Yarasalardan, ön ayakları perdeli kanat biçiminde gelişmiş, vücudu yumuşak sık kıllarla kaplı, iskeletleri hafif yapılı, uçabilen memeli hayvan (Vespertilio)

  Çırpındı üç yarasa kanadı karanlıkta / Gün görmeyen gözleri üçünün de hanlıkta - Faruk Nafiz Çamlıbel

[isim]

• Yaratım