[isim]

[kaba konuşmada]

• Dişilik organı

[kimya]

• Amerikyum elementinin simgesi

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Yemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşını, eşini, işini bil
• aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
• aş taşınca kepçeye paha olmaz
• aş tuz ile, tuz oran ile

[isim]

• Umut, istek, arzu

[sıfat]

• Bu kelimesine göre yerde, zamanda veya söz zincirinde biraz uzak olanı niteleyen söz

  Bu parayı da şu adrese gönderiver. - Ayla Kutlu

[zamir]

• Biraz uzakta olan bir varlığı veya biraz önce anılan bir şeyi işaret yolu ile belirtmek için kullanılan söz, şurası

  Bunu istemem, şunu isterim.

Ata Sözleri ve Deyimler

• şu denli
• şu günlerde (veya sırada)
• şu kadar
• şu kadar ki
• şuna bak!
• şundan
• şunun şurası
• şusu busu

[isim]

[bitki bilimi]

• Bir tür börülce (Phaseolus aureus)

[isim]

[eskimiş]

[fizik]

• Işın

[isim]

• Uymak işi, intibak, riayet, tebaiyet, tevafuk

  Bu karşılaştıklarına uyma yeteneği, en çok kocasıyla ilişkilerinde görünüyordu. - Necati Cumalı

[isim]

• Yumak işi

[isim]

[denizcilik]

• Altı düz, küçük gezinti vapuru

  Ertuğrul yatına bir muş yaklaştı. O muştan redingotlu asker üniformalı birçok paşalar çıktılar. - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan illerinden biri

[isim]

• Doğuştan beri geçen ve yıl birimi ile ölçülen zaman, sin (II)

  Yaş otuz beş, yolun yarısı eder. - Cahit Sıtkı Tarancı

• Hayatın çeşitli evrelerinden her biri, çağ

  Kızımızı yetiştirdik bu yaşa getirdik. - Mahmut Yesari

• Bir kurum, bir kuruluş, düzen vb.nin kurulduğundan bu yana geçen zaman

  Yetmiş beş yaşına basan Türkiye Cumhuriyeti.

[meteoroloji]

• Bir gök cisminin oluşmaya başladığı günden bugüne kadar geçirdiği zaman süresi

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... yaşını sürmek
• yaşı benzemesin
• yaşına başına bakmamak
• yaşında
• yaşından başından utanmamak (veya sıkılmamak)
• yaşı ne başı ne?
• yaşını başını almak
• yaşını bitirmek (veya doldurmak)
• yaşı yerde (veya toprakta) sayılası
• yaş ilerlemek
• yaş yetmiş, iş bitmiş

[sıfat]

• Nemli, ıslak, kuru karşıtı

• Kendi suyunu, canlılığını yitirmemiş, kurumamış, kurutulmamış, taze

[isim]

• Gözyaşı

  Bu kararı söyleyen sesin tesiri gözlerimizi yaşla doldurdu. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

[argo]

• Kötü

  Bugün işler yaş.

[argo]

• Zor

Ata Sözleri ve Deyimler

• yaş akıtmak (veya dökmek)
• yaşını içine akıtmak
• yaş kesen baş keser
• yaşlara boğulmak
• yaş tahtaya (veya yere) basmamak
• yaşta kalmış kavat pabucu gibi

[isim]

• Bir bütünün parçaları arasında bulunan uygunluk, ahenk

  Gerçekten de sonsuz bir sessizlik, bir uyum, bir şiir sarmıştı ortalığı. - Nezihe Araz

• Toplumsal çevreye veya bir duruma uyma, uyum sağlama, intibak, entegrasyon

[biyoloji]

• Bir cismin görüntüsünü tam ağ tabaka üzerine düşürebilmek için göz merceğinin dışbükeylik derecesini çoğaltıp azaltması olayı, mutabakat

[dil bilimi]

• Ortak özellikleri açısından sesler arasındaki uygunluk, harmoni

[isim]

• Uyumak durumu

  Her zaman, uyumayı düşündüğü anla uykuya dalması bir olan yapısına hayranlık duymuşumdur. - Ayla Kutlu

[isim]

• Uyuşmak (I) işi

[isim]

• Uzlaşma

  Hayvanlar, bitkiler, böcekler, çocuklar doğa ile uyuşma içindedirler. - Necati Cumalı