[isim]

• Üzeri meşin, halı vb. şeylerle kaplanmamış olan eyerin tahta bölümü

• Kuskunsuz eyer

[kaba konuşmada]

• İffetsiz, namussuz kadın

[isim]

• Ok, kılıç vb.nden korunmak için savaşçıların kullandığı korunmalık

• Toplum olaylarında güvenlik görevlilerinin çeşitli saldırı araçlarından kendilerini ve başkalarını korumak için kullandıkları, özel olarak yapılmış korumalık

[mecaz]

• Koruyucu

  Akbabanın kanatlarından başka kalkanı yoktu galiba. - Yusuf Ziya Ortaç

Ata Sözleri ve Deyimler

• kalkan etmek
• kalkan olmak

[isim]

[hayvan bilimi]

• Yan yüzergillerden, büyük, yassı, derisi düğme veya çivi denilen birtakım sivri kemiklerle örtülü, beyaz etli balık, kalkan balığı (Scophtalmus maximus)

[isim]

• Ayrıntılarıyla anlatma

[edebiyat]

• Roman, hikâye, masal vb. edebî türlerde bir olay dizisini anlatma biçimi, hikâyeleme, öyküleme, tahkiye

  Masal olsun roman olsun, ikisi de anlatı sanatıdır. - Necati Cumalı

[isim]

• Ataya yakışır davranış, babalık

[isim]

• Anne olma durumu

  Yazarların analığa ve analarına yaklaşımları da çeşitlidir doğallıkla. - Adalet Ağaoğlu

• Anne olma duygusu

• Anne yerini tutan veya anne kadar yakınlık gösteren kadın

• Anaca davranış

[halk ağzında]

• Üvey ana

  Benim analığımın yetiştiği konak da çok çok büyükmüş. - Refik Halit Karay

Ata Sözleri ve Deyimler

• analık etmek
• analık fenalık

[-e]

• Söylenilen sözün, anlatılan konunun doğruluğuna inanmak

• Tatlı sözlere aldanmak

• Bir gereksinimini, bir isteğini yeteri kadar karşılamış olmak, doymak

  Siz bile bu şekil, renk, koku zenginliğine kanmış ve yorulmuş ruhunuzla... - Reşat Nuri Güntekin

• Yetinmek, iktifa etmek

  Odalarının keçeleri üstüne serilmiş seccadelerde bazen namaz kılmakla kanmayarak çoraplarını çıkarır. - Ahmet Hamdi Tanpınar

[isim]

• Kalkmak işi

  Sabahları erken kalkmayı sevmeyen, gece geç yatan gececi kişilerdensiniz. - Tomris Uyar

[nesnesiz]

• Olduğu yeri ve durumu korumak, sürdürmek

  Sıkı sıkı kucakladı ve öylece kaldı. - Tarık Buğra

• Zaman, uzaklık veya nicelik belirtilen miktarda bulunmak

  Arabada yalnız dört çocuk kalmıştı. - Osman Cemal Kaygılı

[-de]

• Konaklamak, konmak

  Hemen karargâha yerleşmezsem ne geri dönebilir ne de otelde kalabilirdim. - Falih Rıfkı Atay

[-le]

• Oturmak, yaşamak

  Tam beş sene benimle beraber kaldı. - Sait Faik Abasıyanık

• Eğleşmek

• Hayatını sürdürmek, yaşamak

  O aileden bir bu çocuk kaldı.

• Varlığını korumak, sürdürmek

  Eniştemizin iptidai kalmış huyları da vardı. - Abdülhak Şinasi Hisar

[-de]

• Oyalanmak, vakit geçirmek

  Kısa bir süre tezgâhın önünde kaldı. - Necati Cumalı

• Sınıf geçmemek

  Çocukların içinde kalanlar da var geçenler de.

[-de]

• İşlemez, yürümez duruma gelmek

  Araba yarı yolda kaldı.

[-e]

• İleriye atılmak, ertelenmek

  Mahkeme ayın on sekizine kaldı. - Sait Faik Abasıyanık

[-de]

• Bir şeyle kaplanmak, bir şeye bulanmak

  Oda duman içinde kaldı.

[-de]

• Bir işi belli bir noktada bırakmak, ara vermek

  Bugün iş maddesinde kaldık.

[-den]

• Miras olarak geçmek

  Çiftlik ana babasından kalmış.

[-den]

• Yapamamak

  Misafir geldi, gezmeden kaldık.

• Belli bir gelirle geçinmek zorunda bulunmak

  Refika, valide, iki kerime kaldık mı biz iki bin kuruş tekaüt maaşına. - Haldun Taner

[-le]

• Yetinmek

  Yalnız dayak atmakla kalmadı, onu işinden de çıkardı.

[-le]

• Sınırlanmak

  Amasya'da iken karşılaştığımız vaziyet yalnız Şeyh Recep Vakası ile kalmadı. - Atatürk

• Herhangi bir durumu sürdürmek

[yardımcı fiil]

• Olmak, herhangi bir durumda bulunmak

  Fatma'nın yemek çantası olmasaydı dün aç kalmıştık. - Falih Rıfkı Atay

[yardımcı fiil]

• Kök veya gövdeleri sonuna -a (-e), -ıp (-ip) zarf-fiil eki almış fiillere gelerek süreklilik bildiren birleşik fiiller oluşturur

  Bakakalmak.

  Şaşakalmak.

  Donakalmak. Şaşırıp kalmak. Donup kalmak.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... den kalır yeri yok
• ... ye kalsa (veya kalırsa)
• kaldı ki

[-e]

[-i]

• Bir şeyin içine, üstüne veya yanına, niteliğini değiştirmek veya niceliğini artırmak için başka bir şey eklemek, karıştırmak

  Sirkeye su katmak.

• Bir araya getirmek

  Fadime, bu yavru bolluğu arasında kuzuları çocuklara ve çocukları kuzulara katarak en olgun bir saadet içinde yaşamış. - Halide Edip Adıvar

• Birlikte göndermek

  Kafileye muhafız katmak.

[halk ağzında]

• Döllenmeyi sağlamak için erkek hayvanı dişinin yanına salmak

[isim]

• Birbiri üzerinde bulunan yassıca maddelerin her biri, tabaka

[jeoloji]

• Altında veya üstünde olan kayaçlardan gözle veya fiziksel olarak az çok ayrılabilen, kalınlığı 1 santimetreden az olmayan tortul kayaç birimi, tabaka

[toplum bilimi]

• Bir toplum içinde makam, şöhret, meslek vb. bakımdan ayrılan topluluklardan her biri, tabaka

[isim]

[eskimiş]

• Düşünüp söyleme yeteneği

• Düzgün ve iyi konuşma yeteneği

[isim]

[din bilgisi]

• Ölü gömüldükten sonra mezar başında imamın söylediği dinî sözler, telkin

Ata Sözleri ve Deyimler

• talkın vermek

[-i]

• Bir şeyi başka bir yere uygun bir biçimde tutturmak, iliştirmek, geçirmek

  Gözlüğünü takıp masaya eğildi. - Refik Halit Karay

[-e]

[nesnesiz]

• Düğün vb. törenlerde takı armağan etmek

  Geline pırlanta yüzük takmışlar.

[-e]

[-i]

• Ad, lakap koymak

  Ona bu adı kim takmıştır, ne zaman takmıştır, bilemiyor. - Haldun Taner

[nesnesiz]

• Kuşanmak

  Kılıç takmak.

• Kendisiyle birlikte götürmek, yanına almak veya arkasından izletmek

  Arabaya hafiye kıyafetinde polis memurları da takıyorlar. - Yusuf Ziya Ortaç

[-e]

[mecaz]

• Biriyle olumsuz olarak uğraşmak

  Matematik öğretmeni ona taktığı için dersten kaldı.

[argo]

• Borç bırakmak

  Bu eve asilzadelerin biri girip öteki giderdi. Giden kirayı takar, gelen ortalığı kasıp kavururdu. - Peyami Safa

[argo]

• Önemsemek, önem vermek, tınmak

  Dün koskoca bir mebus kızıyken, bir zamanların Şalvarlı Nuriyesi'ni takar mıyım? - Adalet Ağaoğlu

[-den]

[argo]

[-de]

• Sınavını başaramamak

  Bütün derslerden takarak sınıfta kaldı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• takıp takıştırmak

[isim]

• Anılmak işi

[isim]

• Atılmak işi

  Vezin ve kafiyenin atılması, lirizmden yüz çevirme, imge kullanılmaması, şiirde yenilik sayılıyordu. - Selâhattin Hilav