[zarf]

• Vaktinden önce, alışılan zamandan önce, er, geç karşıtı

  Sakın geç kalma, erken gel. - Ahmet Rasim

• Sabahın ilk saatlerinde

  Ertesi gün iki kardeş erken çıkmışlardı yola. - Ayşe Kulin

Ata Sözleri ve Deyimler

• erken kalkan yol alır, er evlenen döl alır
• erken kalktım işime, şeker kattım aşıma

[isim]

• Etki eden şey, faktör

  Bu sanatçıların çoğunun başarısında dış ülkelerde edindikleri sahne görgü ve kültürü etken olmuştur. - Metin And

[kimya]

• Bir madde üzerinde belli bir değişiklik yapan şey, müessir

[dil bilgisi]

• Doğrudan doğruya öznenin yaptığı işi anlatan, öznesi belli olan fiil, etken fiil, aktif, aktif fiil, malum, edilgen karşıtı

  Kırmak, bilmek etken fiillerdir.

[isim]

• İşaret için yapılmış çentik veya iz, kerti

[mecaz]

• Derece, radde

  Biz proje ve kontrol görevlileri hatta müteahhit, hepimiz birden tozutma kertesine vardık. - Aydın Boysan

Ata Sözleri ve Deyimler

• kertesine gelmek
• kertesine getirmek

[isim]

[bitki bilimi]

• Ketengillerden, çiçekleri mavi renkte ve beş taç yapraklı, lifleri dokumacılıkta kullanılan bir bitki (Linumusitatissimum)

[sıfat]

• Bu bitkinin liflerinden yapılmış (dokuma vb.)

  Saçları, yüzü, bolerosu, keten elbisesi, hepsi vücuduna yapışmış. - Ahmet Hamdi Tanpınar

[isim]

• İki sert cismi birbirine bağlamaya yarayan, iki ucu sivri ve kıvrık metal parça

Ata Sözleri ve Deyimler

• kenet etmek
• kenet gibi yapışmak

[sıfat]

[eskimiş]

• Beklenmedik hoş ve şaşırtıcı sözler söyleyen, güldürücü hikâye anlatan (kimse), nükteci

  Nekre ve zarif, iyi bir hatipti. - Falih Rıfkı Atay

[isim]

[eskimiş]

• Evlerin veya dükkânların yüksekçe yerinde bulunan raf

• Başlık veya şapkanın öndeki çıkıntılı bölümü, terek

  Şapkamın tereği düz / Var onda ayla yıldız - Halk türküsü

[isim]

• Türlü işlerde kullanılmak için çoğu ağaçtan veya taştan yapılan, uzun ve geniş kap

  Bir taş teknenin üstünde doktor Abbas'ın ölüsünü kesti biçti. - Yaşar Kemal

• Sızdırabilir veya sızdırmaz olarak yapılmış, levhaları bir parçadan oluşmuş, kulpları ve kulp delikleri bulunan, bir veya iki kişi tarafından taşınabilir üstü açık bir ambalaj türü

[denizcilik]

• Bir tür küçük deniz taşıtı

  Sefere kalkacak bir sürü tekne vardı limanda. - Halikarnas Balıkçısı

[denizcilik]

• Geminin omurga, kaburga ve kaplamadan oluşan temel bölümü

[jeoloji]

• Katmanlı kayaçların içeri doğru çukur, alçak bölümü, ineç, kemer karşıtı

[coğrafya]

• Havza

[müzik]

• Ut, tambur vb. çalgılarının sesi yükselten oyuk ve şişkin parçası

[isim]

• Tekerlek

  Araba tekeri. Makine tekeri.

[sıfat]

• Tekerlek biçimde olan

  Bir teker peynir.

• İnce ve çapı oldukça tekerlek biçiminde parça

[gök bilimi]

• Bir gök cisminin daire biçiminde görünen yüzeyi

[gök bilimi]

• Cismin gökyüzü üzerindeki iz düşümü

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekere çomak sokmak
• tekerine (veya tekerinin önüne) taş koymak
• teker meker yuvarlanmak

[-e]

• Erişmek

  Nereden geldiğini anlamadığı bir ataklığa ermişti. - Necati Cumalı

• Kavuşmak

• Yetişip dokunmak

  Eli tavana ermek.

[nesnesiz]

• İnsan veya bitki büyüyüp gelişmek, yetişmek

[nesnesiz]

• Ürün olgunlaşmak

  Arpalar erdi de gelin, girdik yolmaya - Halk türküsü

[nesnesiz]

[din bilgisi]

• Kendini Tanrı yoluna vermiş kimse insanüstü kutsal bir aşamaya erişmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• erdiğine erer, ermediğine taş atar

[nesnesiz]

• Bir işi yapmak

  Şemsi, sıra düştükçe emlak komisyonculuğu ediyordu. - Haldun Taner

• `İyi, kötü` zarflarıyla birlikte davranmak

  İyi ettiniz de geldiniz.

[-i]

• Bulmak, erişmek

  Hemşerileri gelir, kemençe gibi bir çalgıyla sabahı ederlerdi. - Refik Halit Karay

[-i]

[-den]

• Birini bir şeyden yoksun bırakmak

• Eşit değer kazanmak

  İki iki daha dört eder.

• Herhangi bir değerde olmak

  Kira dâhil olduğu hâlde aylık masrafımız tam beş lira ediyordu. - Ömer Seyfettin

• Kötülükte bulunmak

  Ah, iki bardak süt sen bana neler ettin? - Sait Faik Abasıyanık

[-e]

• Küçük veya büyük abdestini yapmak

  Çocuk altına etti.

[eskimiş]

• Demek, söylemek

  Emrah eder düştüm dile / Bülbül figan eder güle - Erzurumlu Emrah

Ata Sözleri ve Deyimler

• edememek
• eden bulur, inleyen ölür
• etme (veya etme yahu)
• etmediğini bırakmamak (veya komamak)
• etme eyleme
• ettiği hayır, ürküttüğü kurbağaya değmemek
• ettiğini bulmak (veya çekmek)
• ettiğini yanına bırakmamak
• ettiği yanına (kâr) kalmak
• ettiğiyle kalmak

[isim]

• Birlikte veya ayrı ayrı etkisini gösteren ve belli bir sonuca götüren güçlerden, şartlardan, ögelerden her biri, amil, faktör

[isim]

[eskimiş]

• Soyluluk, ululuk, büyüklük, asalet

• Bağış olarak verme, iyilik, cömertlik, eli açıklık, lütuf

  Bir başka kerem beklemez artık gelecekten. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kerem buyurun (veya eyleyin)
• kerem etmek

[isim]

• Bele dolayarak toka ile tutturulan, kumaş, deri veya metalden yapılan bel bağı

  Nihat elinde tuttuğu kemeri denize fırlatıp attı. - Peyami Safa

• Etek, pantolon vb. giysilerin bele gelen bölümü

• Emniyet kemeri

[sıfat]

• Tümsekli

  Kemer burun.

[anatomi]

• Kemiklerden oluşan yay biçimindeki yapı

  Kaş kemeri. Damak kemeri. Ayak kemeri.

[jeoloji]

• Katmanlı kayaçlarda bir kıvrımın kabarık tepe yeri, tekne karşıtı

[mimarlık]

• İki sütun veya ayağı birbirine üstten yarım çember, basık eğri, yonca yaprağı vb. biçimlerde bağlayan ve üzerine gelen duvar ağırlıklarını, iki yanındaki ayaklara bindiren tonoz bağlantı

  Büyük bir camiydi bu. Minareleri, kubbeleri, kemerleri ve parmaklıklı pencereleri filan hepsi tamamdı. - Oğuz Atay

[eskimiş]

• Özellikle yolculukta kullanılan, üzerinde altın, para yerleştirmeye yarar gözleri olan meşin kuşak

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemer (veya kemerini) sıkmak
• kemeri dolu olmak

[isim]

• Antalya iline bağlı ilçelerden biri

• Burdur iline bağlı ilçelerden biri

[isim]

[halk ağzında]

• Gübre, tezek

• Deride kalınlaşmış kir tabakası

• Başta olan kepek

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemre bağlamak