[isim]

• Atgillerden, binme, yük çekme, taşıma vb. hizmetlerde kullanılan, tek tırnaklı hayvan, beygir, düldül

• Satrançta, her yönde siyahtan beyaza ve beyazdan siyaha bir hane atlayarak L biçiminde hareket eden taş

Ata Sözleri ve Deyimler

• ata arpa yiğide pilav
• ata binen nalını, mıhını arar
• ata binersen Allah'ı, attan inersen atı unutma
• ata da soy gerek, ite de
• at, adımına göre değil adamına göre yürür
• ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
• ata et, ite ot vermek
• ata eyer gerek, eyere er gerek
• at at oluncaya kadar sahibi mat olur
• at beslenirken kız istenirken
• at binenin, kılıç kuşananın
• at binicisine göre kişner
• at bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz
• at çalındıktan sonra ahırın kapısını kapamak
• at gibi
• atı alan Üsküdar'ı geçti
• atı atasıyla, katırı anasıyla
• atım tepmez, itim kapmaz deme
• atına bakan ardına bakmaz
• atın bahtsızı arabaya düşer
• atın dorusu, yiğidin delisi
• atını sağlam kazığa bağlamak
• atın ölümü arpadan olsun
• atın ürkeği, yiğidin korkağı
• atın varken yol tanı, ağan varken el tanı
• at ile avrat yiğidin bahtına
• at izi it izine karışmak
• at koşturacak kadar
• at koşturmak
• atla arpayı dövüştürmek (veya dalaştırmak)
• atla deve değil
• atlarını itlerini nallamak
• atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz
• atlar tepişir, arada eşekler ezilir
• at nalı kadar
• at olur, meydan olmaz (veya bulunmaz), meydan olur (veya bulunur), at olmaz (veya bulunmaz)
• at oynatmak
• at ölür, itlere bayram olur
• at ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır
• at pazarında eşek osurtmuyoruz!
• atta, avratta uğur vardır
• attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek
• attan inip eşeğe binmek
• at var, meydan yok
• at yedi günde, it yediği günde
• at yiğidin yoldaşıdır

[kimya]

• Astatin elementinin simgesi

[zarf]

• Dek, değin, kadar, beri vb. edatlarla birlikte kullanılarak bir fiilin, bir hareketin, bir yerin, bir şeyin başladığı veya sona erdiği noktayı, zaman ve uzaklık bakımından abartmalı bir biçimde anlatan bir söz

  Ta karşıda büyükannenin evine kadar götürdüler. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ta kendisi
• ta ki

[kimya]

• Tantal elementinin simgesi

[isim]

• Baba

• Dedelerden ve büyükbabalardan her biri

  Ey kız gözüme huri görünürsün / Atan sevmez seni benden ziyade - Karacaoğlan

• Kişinin geçmişte yaşamış olan büyükleri

Ata Sözleri ve Deyimler

• atadan babadan görmek
• ata dostu oğla mirastır
• atalar çıkarayım der tahta, döner dolaşır gelir bahta
• atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar
• ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek
• atasını tanımayan Allah'ını tanımaz

[isim]

[hayvan bilimi]

• Kakım

[isim]

• İskambil, domino vb. oyunlarda bir işaretini taşıyan kâğıt veya taş, birli, bey

[sıfat]

• Bir işte başta gelen (kimse veya şey)

  As oyuncu.

[kimya]

• Arsenik elementinin simgesi

[isim]

• Bazı ülkelerde, hükümdarların, mareşallerin, din adamlarının güç sembolü olarak törenlerde taşıdıkları bir tür ağaç veya metalden değnek

[eskimiş]

• İhtiyarların baston yerine kullandıkları uzun sopa

[isim]

• Alt

• Birinin buyruğu altında olan görevli, madun

• Birine göre alt aşamada olan kimse, madun

[askerlik]

• Rütbe veya kıdemce küçük olan asker

[isim]

• Genellikle içine sulu şeyler konulan metal vb.nden yapılmış kap

[sıfat]

• Bu kabın alacağı miktarda olan

  İki tas pirinç.

• Başa giyilen metal koruyucu

  Tulumbacılar yangınlarda başlarına kalaylı taslar giyerler. - Salâh Birsel

Ata Sözleri ve Deyimler

• tas gibi

[isim]

• Bir günlük sürenin yirmi dörtte birine eşit, altmış dakikalık zaman dilimi, zaman parçası

  Beş altı mil ötedeki karşı kıyıya bir saatte varabilirdik ancak. - Azra Erhat

• Vakit, zaman

  Oyuncular meyus olmayarak gene saati geldiği vakit perdelerini açtılar. - Memduh Şevket Esendal

• Bir işin yapıldığı belli bir zaman

  Yemek saati.

  Kahvaltı saati. Uyku saati. Çalışma saati.

• Günün hangi anı olduğunu gösteren alet

  Kolundaki krome saate göz attı. - Refik Halit Karay

• Sayaç

  Elektrik saati. Su saati.

Ata Sözleri ve Deyimler

• saat bir (veya iki, üç ...) yönünde
• saat bu saat
• saat gibi
• saat gibi işlemek
• saati çalmak
• saati saatine uymamak
• saat on bir buçuğu çalmak
• saat tutmak

[isim]

• Üzüntülü düşünce durumu, kaygı, endişe, gam(I)

  Gazeteleriniz sürüm tasasına kapıldılar mı hemen İstanbul'un nabzını tutarlar. - Falih Rıfkı Atay

[ruh bilimi]

• Tatmin edici olmayan veya tedirgin eden durumların ortaya çıkmasını önleyebilmede, güvensizlik içinde bulunulduğunda duyulan tedirgin edici duygu

Ata Sözleri ve Deyimler

• tasa çekmek
• tasa etmek
• tasasına düşmek
• tasası sana mı düştü?

[isim]

[matematik]

• Bir kuvvete yükseltilmiş bir sayının üzerine yazılan ve kaçıncı kuvvete yükseltildiğini gösteren sayı: 53 anlatımında 3 rakamı üstür, 5 ise tabandır

[isim]

[eskimiş]

• Kök, asıl, temel, esas

• Bazı görevleri yürütebilmek amacıyla kurulan, özel yapıları, donatımları, atölyeleri, onarım yerleri, servis alanları olan, sürekli veya geçici olarak konaklanılan yer

  Memleket sağlam bir hareket üssü hâlinde kalmalıdır. - Falih Rıfkı Atay

[askerlik]

• Bir askerî harekâtta birliklerin gereksinim duyduğu her türlü gerecin toplandığı, dağıtıldığı bölge

  Mühimmat depolarının ve üslerin arasında, herkesin istifadesine ve zevkine açıktır. - Falih Rıfkı Atay

[isim]

• Kadınların ve memeli dişi hayvanların yavrularını besledikleri, memelerinden gelen, besin değeri yüksek beyaz sıvı

[bitki bilimi]

• Bazı bitkilerin türlü organlarında bulunan beyaz renkte öz su

• Erkek balığın tohumu

[argo]

• Benzin, mazot

Ata Sözleri ve Deyimler

• süt çalmak
• süt çekmek
• süt dökmüş kedi gibi
• süt dökmüş kediye dönmek
• süt gibi
• sütten ağzı yanan yoğurdu (veya ayranı) üfleyerek yer (veya içer)
• sütten ağzı yanmak
• sütten çıkmış ak kaşık gibi olmak
• sütten kesilmek
• sütten kesmek
• sütüne havale etmek
• sütüne kalmak
• süt vermek

[isim]

• Bir şeyin yukarı, göğe doğru olan yanı, üzeri, fevk, alt karşıtı

  Köyün üst tarafında, saman, taş ve yangın arasında, üstü sazlarla örtülmüş bir kulübenin önünde ateş yanıyor. - Halide Edip Adıvar

• Bir şeyin görülen yanı, yüzü

  Bu sefer taşın üstünden inip yere oturdu. - Memduh Şevket Esendal

• Bir şeyin dış yüzü, yüzey

• Giyecek, giysi

  O günden sonra kapıya diktiği bir bekçiye iş çıkışları işçilerin üstlerini arattı. - Lâtife Tekin

• Birine göre yüksek aşamada olan kimse, mafevk

  Sonunda, üstlerinin de onayıyla bir sınav yapmaya karar verdi. - İhsan Oktay Anar

• Vücut, beden

• Artan, geriye kalan bölüm

  Bir liranın üstü olarak uşağın getirdiği yetmiş beş kuruşu masanın üstünden kaldırmaz. - Abdülhak Şinasi Hisar

[sıfat]

• Birkaç şeyden birbirine göre yukarıda olan

  Kadınların beni böyle göz hapsine almaları yüzünden üst düğmelerimi gevşetemiyordum. - Reşat Nuri Güntekin

[sıfat]

• Öte, arka

  Ben onu Şehzade Camisi'nin üst yanında, sokak içi, eski ahşap bir evde tanıdım. - Yusuf Ziya Ortaç

[sıfat]

• Sınıflamalarda temel olarak alınan bir tipe göre ileri derecede olan

  Üst makam. Üst rütbedekiler.

Ata Sözleri ve Deyimler

• üst başı
• üst çıkmak (veya gelmek)
• üste çıkmak
• üstten bakmak
• üstü kalsın
• üstüme (veya üstümüze veya üstünüze) sağlık (veya iyilik sağlık veya şifalar)
• üstünde durmak
• üstünde hakkı olmak
• üstünde kalmak
• üstündeki üstünde, başındaki başında
• üstünden (şu kadar zaman) geçmek
• üstünden akmak
• üstünden atmak
• üstünden dökülmek
• üstünden geçmek
• üstünden geçmek
• üstünden kibarlık akmak
• üstünden silindir gibi geçmek
• üstüne alınmak
• üstüne almak
• üstüne atmak
• üstüne basmak
• üstüne bir bardak (soğuk) su içmek
• üstüne bir iki güneş doğmak
• üstüne çekmek
• üstüne çullanmak
• üstüne düşmek
• üstüne fenalık gelmek
• üstüne geçirmek
• üstüne gelmek
• üstüne gitmek
• üstüne gül koklamamak
• üstüne güneş doğmamak
• üstüne kalmak
• üstüne kapanmak
• üstüne koymak
• üstüne kuma gelmek
• üstüne kuş kondurmak
• üstüne olmamak
• üstüne oturmak
• üstüne ölü toprağı serpilmiş gibi
• üstüne perde çekmek
• üstüne sevmek
• üstüne titremek
• üstüne toz kondurmamak
• üstüne tuz biber ekmek
• üstüne üstüne gitmek
• üstüne varmak
• üstüne vazife olmamak
• üstüne yaptırmak
• üstüne yatmak
• üstüne yıkılmak
• üstüne yıkmak
• üstüne yok
• üstüne yüklenmek
• üstüne yürümek
• üstünü görmek
• üstünüze afiyet (veya sağlık)

[isim]

• İlenme, beddua

[ünlem]

• (a:h) Sesin tonuna göre pişmanlık, öfke, özlem, beğenme, sevgi vb. duygular anlatan bir söz

  Ah, ne güzeldi o Direklerarası'ndaki ramazan ve donanma geceleri. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[ünlem]

• (a:h) Ağrı, acı duyulduğunda söylenen bir söz

  Ah başım!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ah alan onmaz
• ah almak
• ah çekmek
• ah etmek
• ahı çıkmak
• ahını almak
• ahını yerde koymamak
• ahı tutmak
• ahı yerde kalmamak
• ah yerde kalmaz

[ünlem]

• İstek uyandırmak için kullanılan bir söz

  Ha göreyim seni! Ha gayret!

• (ha:) Şaşma anlatan bir söz

  Amma güzel ha! Öyle oldu ha!

• (ha:) Dikkati çekmek, uyarmak için kullanılan bir söz

  Sakın ha bir daha yapma! Sakın ha ağlamanı istemiyorum. - Attila İlhan

• (ha:) Bir şeyin birdenbire hatırlandığını veya kavrandığını anlatan bir söz

  Ha, miralay arzu ederse o başka tabii! - Attila İlhan

[bağlaç]

• Tekrarlanarak kullanıldığında eşitlik anlamı veren bir söz

  Ha ben gelmişim ha o. Ha bağ ha bahçe ha tarla.

[bağlaç]

• Bazen tekrarlanan bir emir kipinin tekrarları arasında yer alarak fiil ile anlatılan işin uzadığı ve bundan bıkıldığı bildirilir

  Yürü ha yürü, yol bitmiyor ki.

[edat]

[kaba konuşmada]

• Evet

[teklifsiz konuşmada]

• (ha:) Soru bildiren bir söz

  Sen de geldin ha?

Ata Sözleri ve Deyimler

• ha babam (ha)
• ha babam de babam
• ha bire
• ha deyince
• ha gayret
• ha şöyle
• ha şunu bileydin

[kimya]

• Hahniyum elementinin simgesi

[edat]

[halk ağzında]

• İşte

  Bizim köy aha şuracıkta!