[isim]

[hayvan bilimi]

• Kakım

[isim]

• İskambil, domino vb. oyunlarda bir işaretini taşıyan kâğıt veya taş, birli, bey

[sıfat]

• Bir işte başta gelen (kimse veya şey)

  As oyuncu.

[kimya]

• Arsenik elementinin simgesi

[isim]

[müzik]

• Notada duraklama zamanı ve bunu gösteren işaretin adı

  Dörtlük es. Sekizlik es.

Ata Sözleri ve Deyimler

• es geçmek

[kimya]

• Aynştaynyum elementinin simgesi

• Türk alfabesinin yirmi ikinci harfinin adı, okunuşu

[isim]

• Üç

[kimya]

• Selenyum elementinin simgesi

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[isim]

• Bir kimseyi, bir şeyi anlatmaya, tanımlamaya, açıklamaya, bildirmeye yarayan söz, isim, nam

  Görmediniz mi, adını söyleyince herkes put kesiliyor. - Ahmet Hamdi Tanpınar

• Herkesçe tanınmış veya işitilmiş olma durumu

[dil bilgisi]

• Canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, çeşitli durumları bildiren kelime, isim

Ata Sözleri ve Deyimler

• ad almak
• ad çekmek
• adı (bile) olmamak
• adı batası (veya batasıca)
• adı batmak
• adı bile okunmamak
• adı çıkmak
• adı çıkmış dokuza, inmez sekize
• adı deliye çıkmak
• adı duyulmak
• adı geçmek
• adı gibi bilmek
• adı kaldırılmak
• adı kalmak
• adı karışmak
• adı kötüye çıkmak
• adını ...-ye çıkarmak
• adını ağzına abdestle almak
• adını ağzına almamak
• adını anmak
• adını bağışlamak
• adını çıkarmak
• adını kirletmek (veya lekelemek)
• adını koymak
• adını taşımak
• adını vermek
• adı olmak
• adı var
• ad koymak
• ad takmak
• ad vermek
• ad yapmak

[isim]

• Sayma

• Sayılma

• Türk alfabesinin beşinci harfinin adı, okunuşu

[ünlem]

• Kendisine söz söylenilen kimse veya kimselerin dikkati çekilmek istendiğinde adın başına getirilen ve uzatılabilen bir seslenme sözü

  Ey arkadaş!

• Usanç anlatan bir seslenme sözü

  Ey, artık çok oluyorsun!

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

• Türk alfabesinin yirmi sekizinci harfinin adı, okunuşu

[isim]

• Davranış, tavır

  Gül kokusunda saf ve masum bir eda, yaseminde romantik bir sevda hisseder gibi olurum. - İbrahim Alâeddin Gövsa

• Naz, işve

  Giyimi kuşamı tepeden tırnağa Paris modası ya, nazı edası hiç aşağı kalmıyor ki! - Attila İlhan

• Anlatış biçimi, tarzı

  Sonra birdenbire sözlerinin konferans edasını değiştirerek bana sordu. - Ömer Seyfettin

[isim]

• Verme, ödeme, yerine getirme

  Bir zamanlar gözünde büyüttüğü adama bir nevi minnet borcu edası olmalıydı bu. - Osman Aysu

Ata Sözleri ve Deyimler

• eda etmek

[isim]

[matematik]

• Bir kuvvete yükseltilmiş bir sayının üzerine yazılan ve kaçıncı kuvvete yükseltildiğini gösteren sayı: 53 anlatımında 3 rakamı üstür, 5 ise tabandır

[isim]

[eskimiş]

• Kök, asıl, temel, esas

• Bazı görevleri yürütebilmek amacıyla kurulan, özel yapıları, donatımları, atölyeleri, onarım yerleri, servis alanları olan, sürekli veya geçici olarak konaklanılan yer

  Memleket sağlam bir hareket üssü hâlinde kalmalıdır. - Falih Rıfkı Atay

[askerlik]

• Bir askerî harekâtta birliklerin gereksinim duyduğu her türlü gerecin toplandığı, dağıtıldığı bölge

  Mühimmat depolarının ve üslerin arasında, herkesin istifadesine ve zevkine açıktır. - Falih Rıfkı Atay

[isim]

[halk ağzında]

• Düz, ince, yassı taş

  Yağmur yağar da ışılaşır sayları / Eli göçmüş de bozulaşır daylağı - Halk türküsü

[isim]

[eskimiş]

• Çalışma, emek

[din bilgisi]

• Hac ibadeti sırasında Safa ile Merve tepeleri arasında gidip gelme

[isim]

• Ölüm veya bir felaketten doğan acı ve bu acıyı belirten davranışlar, matem

  En büyük bahtiyarlık yasını dindiremez / Baba, benim kalbime sensiz kimse giremez - Faruk Nafiz Çamlıbel

Ata Sözleri ve Deyimler

• yasa bürünmek (veya boğulmak veya gömülmek)
• yas bağlamak
• yas çekmek
• yasını tutmak
• yas tutmak

[sıfat]

• Süsü, gösterişi olmayan, yalın, gösterişsiz

  İki ufak çocuk konuşarak gidiyor; hâlleri o kadar sade, o kadar sevimli ki imrenmemek mümkün değil. - Memduh Şevket Esendal

• Şeker katılmamış (kahve)

  Sade kahve.

[zarf]

• (sa:'de) Yalnızca, yalnız, ancak, sadece

  Sade, derenin iki tarafına sıralanan kavak ve ceviz ağaçlarını seyretmek bile insana sonsuz bir zevk veriyor. - Etem İzzet Benice

[edebiyat]

• Yalın, süssüz, anlaşılır olan (üslup, anlatım)

  Lirik şiir en halis şairlerin elinde gayet sadedir. - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• Ses

  Alenen ortaya çıkmak ve milletin hukuku namına, yüksek seda ile bağırmak ve bütün milleti bu sedaya iştirak ettirmek lazımdır. - Atatürk