[isim]

• Tanrı'yı veya kutsal bilinen bir kişiyi, bir şeyi tanık göstererek bir olayı doğrulama, yemin, kasem

• Kendi kendine söz verme, ahit

  Andım var, bu işi yapacağım.

Ata Sözleri ve Deyimler

• andını bozmak
• ant içmek
• ant olsun
• ant verdirmek
• ant vermek

[isim]

• Baba

• Dedelerden ve büyükbabalardan her biri

  Ey kız gözüme huri görünürsün / Atan sevmez seni benden ziyade - Karacaoğlan

• Kişinin geçmişte yaşamış olan büyükleri

Ata Sözleri ve Deyimler

• atadan babadan görmek
• ata dostu oğla mirastır
• atalar çıkarayım der tahta, döner dolaşır gelir bahta
• atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar
• ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek
• atasını tanımayan Allah'ını tanımaz

[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[sıfat]

• İyi, pekiyi, daniska

  Beni Konya Lezzet Lokantası'na götürdü, âlâ bir öğle yemeği çekti. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

• Karışık renkli, çok renkli, alaca

  Ala kilim eskimiş.

[isim]

• Alabalık

[halk ağzında]

• Açık kestane renginde olan, ela (göz)

[isim]

[halk ağzında]

• Kekliğin boynundaki siyah halka

Ata Sözleri ve Deyimler

• ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz

[isim]

• Bir şeyin yere bakan yanı, zir, üst karşıtı

  Pantolonlarımızı şiltelerimizin altına seriyoruz, onlar bütün hafta orada ütüleniyor. - Ziya Osman Saba

• Bir nesnenin tabanı

  Ayağındaki altları nalçalı koca bahçıvan kunduraları ile ona yetişmesi imkânsızdı. - Osman Cemal Kaygılı

• Oturulurken uyluk kemiklerinin yere gelen bölümü

  Altına sandalye çekmek.

• Bir şeyin yere yakın bölümü

• Birine göre daha aşağı mevkide olan kimse, madun

[sıfat]

• Sınıflamalarda ikinci derecede olan

  Alt sınıf. Alt cins. Alt takım.

[sıfat]

• Birkaç şeyden aşağıda olan

  Yeleğinin alt düğmesi iliklenmemiş. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• alt değirmen güçlü akar
• alt etmek
• altı alay üstü kalay
• altı kaval, üstü şişhane (veya şeşhane)
• altına etmek (veya kaçırmak)
• altına imza atmak
• altına imza koymak
• altında kalmak
• altında kalmamak
• altından çapanoğlu çıkmak
• altından girip üstünden çıkmak
• altından kalkamamak
• altını çizmek
• altını değiştirmek
• altını ıslatmak
• altını kapatmak
• altını kısmak
• altını üstüne getirmek
• altı tutmak
• altı yaş olmak
• alt olmak
• alt perdeden konuşmak
• altta kalanın canı çıksın
• altta kalmak
• alttan almak
• alttan güreşmek
• altta yok üstte yok

[isim]

[madencilik]

• Bir alaşımdaki madenlerin erime derecesi farkından yararlanarak bunları birbirinden ayırma işlemi

[isim]

[eskimiş]

• Söz, lakırtı, laf

Ata Sözleri ve Deyimler

• kale almamak

[isim]

• Atardamar ve toplardamarların içinde dolaşarak hücrelerde özümleme, yadımlama görevlerini sağlayan plazma ve yuvarlardan oluşmuş kırmızı renkli sıvı

  Cebinden çıkardığı mendille ellerine bulaşan kanları silerek haykırdı. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Soy

  O da benim kanımdan.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kan (veya kanı) başına çıkmak (veya sıçramak veya toplanmak)
• kana boyamak (veya bulamak veya bulatmak)
• kan ağlamak
• kan akıtmak
• kan akmak
• kan alacak damarı bilmek
• kan almak
• kana susamak
• kan beynine sıçramak (veya çıkmak)
• kan boğmak
• kan çanağı gibi
• kan çekmek
• kan çıkmak
• kan dere gibi akmak
• kan dökmek
• kan gelmek
• kan gitmek
• kan gövdeyi götürmek
• kan gütmek
• kanı donmak (veya çekilmek)
• kanı ısınmak
• kanı içine akmak
• kanı kanla yumazlar, kanı suyla yurlar
• kanı kaynamak
• kanı kaynamak
• kanı kurumak
• kanına dokunmak
• kanına ekmek doğramak
• kanına girmek
• kanına işlemek
• kanına susamak
• kanını emmek
• kanını içine akıtmak
• kanını kaynatmak
• kanını kurutmak
• kanını yerde koymak
• kanı sulanmak
• kanı temizlenmek
• kanıyla ödemek
• kan istemek
• kan kaybetmek
• kan kusturmak
• kan kusup kızılcık şerbeti içtim demek
• kan olmak
• kan olmak
• kan oturmak
• kan revan içinde
• kan revan içinde kalmak
• kan tere batmak
• kan ter içinde
• kan ter içinde kalmak
• kan tutmak
• kan vermek
• kan yürümek

[isim]

• Bir yapıda iki döşeme arasında yer alan daire veya odaların bütünü

  Yemekten sonra evin üst katında, ocaklı bir odaya çıktık. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir yüzey üzerine az veya çok kalın bir biçimde, düzgün olarak yayılmış bulunan şey

  Bir kat yufka, bir kat peynir.

• Üst üste konulmuş şeylerden her biri, tabaka

• Giyeceklerde takım

  Birer kat elbise ile kalacağız. - Aka Gündüz

• Apartman dairesi

• Ön, yan

  Salim, Sait Faik'in Yaşar Nabi katındaki telif ücretini artırmakta büyük rol oynamıştır. - Salâh Birsel

• Huzur

• Bükülen veya kıvrılan bir şeyin her kıvrımı

  Kumaşın katı.

• Makam, mevki

• Kez, defa, misil

  Bu, ondan iki kat pahalı.

[jeoloji]

• Katman

[matematik]

• Tekrarlanan bir sayının toplamı

  6, 9, 12 ve 15 sayıları 3 sayısının katlarındandır.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kat çıkmak

[isim]

[eskimiş]

• Kesme, kesilme

• İlgiyi kesme

• Sonuca bağlama, bitirme

[edebiyat]

• Kesme

[ünlem]

[kaba konuşmada]

• Ulan

  İte bak lan, dedi, nasıl da horozlanıyor? - Necati Cumalı

[isim]

• Uzak Doğu'da yetişen Amerikan elmasından çıkan zamk

• Boyacılıkta kullanılan, kırmız böceğinin üst deri bezlerinin salgıladığı madde

[isim]

• At, eşek, öküz vb. yük hayvanlarının tırnaklarına çakılan, ayağın şekline uygun demir parçası

  Atların nal tıkırtıları, demir tekerlek gürültüleri işitildi. - Ömer Seyfettin

Ata Sözleri ve Deyimler

• nal çakmak
• nal deyip mıh dememek
• nalları dikmek
• nal toplamak

[isim]

• Tahta vb. bir şeye vurulduğunda veya silah patlayınca çıkan tok ve sert ses

Ata Sözleri ve Deyimler

• tak etmek

[isim]

• Millî bayramlarda veya önemli bir olayı anmak için düzenlenen şenliklerde, geçit yapılacak caddelere geçici olarak kurulan, yazılar ve çiçeklerle süslenen kemer

  Şimdi İstanbul taklarının yeşil taflanları altından gaziler geçiyor. - Aka Gündüz

[isim]

[biyoloji]

• Kök, sap ve yaprak şeklinde farklılaşmamış bir bitkinin yaşama ve büyüme organı

[isim]

• Güneş doğmadan önceki alaca karanlık, fecir

Ata Sözleri ve Deyimler

• tan ağarmak (veya atmak veya sökmek)