[isim]

• Atgillerden, binme, yük çekme, taşıma vb. hizmetlerde kullanılan, tek tırnaklı hayvan, beygir, düldül

• Satrançta, her yönde siyahtan beyaza ve beyazdan siyaha bir hane atlayarak L biçiminde hareket eden taş

Ata Sözleri ve Deyimler

• ata arpa yiğide pilav
• ata binen nalını, mıhını arar
• ata binersen Allah'ı, attan inersen atı unutma
• ata da soy gerek, ite de
• at, adımına göre değil adamına göre yürür
• ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
• ata et, ite ot vermek
• ata eyer gerek, eyere er gerek
• at at oluncaya kadar sahibi mat olur
• at beslenirken kız istenirken
• at binenin, kılıç kuşananın
• at binicisine göre kişner
• at bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz
• at çalındıktan sonra ahırın kapısını kapamak
• at gibi
• atı alan Üsküdar'ı geçti
• atı atasıyla, katırı anasıyla
• atım tepmez, itim kapmaz deme
• atına bakan ardına bakmaz
• atın bahtsızı arabaya düşer
• atın dorusu, yiğidin delisi
• atını sağlam kazığa bağlamak
• atın ölümü arpadan olsun
• atın ürkeği, yiğidin korkağı
• atın varken yol tanı, ağan varken el tanı
• at ile avrat yiğidin bahtına
• at izi it izine karışmak
• at koşturacak kadar
• at koşturmak
• atla arpayı dövüştürmek (veya dalaştırmak)
• atla deve değil
• atlarını itlerini nallamak
• atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz
• atlar tepişir, arada eşekler ezilir
• at nalı kadar
• at olur, meydan olmaz (veya bulunmaz), meydan olur (veya bulunur), at olmaz (veya bulunmaz)
• at oynatmak
• at ölür, itlere bayram olur
• at ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır
• at pazarında eşek osurtmuyoruz!
• atta, avratta uğur vardır
• attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek
• attan inip eşeğe binmek
• at var, meydan yok
• at yedi günde, it yediği günde
• at yiğidin yoldaşıdır

[kimya]

• Astatin elementinin simgesi

[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[isim]

• Yaban hayvanlarının kendilerine yuva edindikleri kovuk

• Mağara

Ata Sözleri ve Deyimler

• in gibi

[isim]

• İnsan

Ata Sözleri ve Deyimler

• in cin
• in cin top oynamak
• in cin yok
• in misin, cin misin

[isim]

• Köpek

[hakaret yollu]

• Değersiz, terbiyesiz kimse

  Babaları da zaten itin biri. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• it ağzını kemik tutar
• it değmekle deniz pis olmaz
• it derisinden post olmaz
• it dişi domuz derisi
• ite atsan yemez
• ite ot, ata et vermek
• it gibi çalışmak
• iti an, taşı eline al (veya çomağı hazırla)
• iti ite kırdırmak
• itin ahmağı baklavadan pay umar
• itin götüne (veya kıçına) sokmak
• itin kuyruğunda
• iti öldürene sürütürler
• it ite (buyurur), it de kuyruğuna
• it iti ısırmaz
• it izi at izine karışmak
• it kağnı gölgesinde yürür de kendi gölgesi sanırmış
• itle çuvala girilmez
• itle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdir
• it ölüsü gibi
• it sürü, para kazan
• it sürüsü kadar
• it ulur, birbirini bulur
• it ürür, kervan yürür

[zarf]

• Dek, değin, kadar, beri vb. edatlarla birlikte kullanılarak bir fiilin, bir hareketin, bir yerin, bir şeyin başladığı veya sona erdiği noktayı, zaman ve uzaklık bakımından abartmalı bir biçimde anlatan bir söz

  Ta karşıda büyükannenin evine kadar götürdüler. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ta kendisi
• ta ki

[kimya]

• Tantal elementinin simgesi

[isim]

[askerlik]

• Bir tören sırasında, askerleri bir araya toplamak, törenin başladığını bildirmek vb. amaçlarla çalınan borazanın çıkardığı tiz ses

Ata Sözleri ve Deyimler

• tiye almak

[kimya]

• Titan elementinin simgesi

[isim]

[hayvan bilimi]

• Kakım

[isim]

• İskambil, domino vb. oyunlarda bir işaretini taşıyan kâğıt veya taş, birli, bey

[sıfat]

• Bir işte başta gelen (kimse veya şey)

  As oyuncu.

[kimya]

• Arsenik elementinin simgesi

[isim]

• Dumanın değdiği yerde bıraktığı kara leke

  Uzandı, is çıkarmaya başlayan fitili kesti. - Memduh Şevket Esendal

• Yakıtın tam yanmamasından oluşan, dumanla yükselen kömürleşmiş tanecikler

[halk ağzında]

• Sürme (II)

Ata Sözleri ve Deyimler

• ise tutmak
• isin yanına varan is, misin yanına varan mis kokar

[isim]

[müzik]

• Gam dizisinde la ile do arasındaki ses

• Bu sesi gösteren nota işareti

[kimya]

• Silisyum elementinin simgesi

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

[hayvan bilimi]

• Memelilerin etobur takımından, beş parmaklı, tabanlarına basarak yürüyen, yurdumuzda boz türü bulunan, iri gövdeli hayvan, kocaoğlan (Ursus arctos)

[ünlem]

• Kaba saba olan insanlar için kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayı gibi
• ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne
• ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
• ayıya kaval çalmak
• ayı yavrusu ile oynuyor
• ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
• ayıyı vurmadan postunu satmak

[isim]

[halk ağzında]

• Düz, ince, yassı taş

  Yağmur yağar da ışılaşır sayları / Eli göçmüş de bozulaşır daylağı - Halk türküsü

[isim]

[eskimiş]

• Çalışma, emek

[din bilgisi]

• Hac ibadeti sırasında Safa ile Merve tepeleri arasında gidip gelme

[isim]

• Ölüm veya bir felaketten doğan acı ve bu acıyı belirten davranışlar, matem

  En büyük bahtiyarlık yasını dindiremez / Baba, benim kalbime sensiz kimse giremez - Faruk Nafiz Çamlıbel

Ata Sözleri ve Deyimler

• yasa bürünmek (veya boğulmak veya gömülmek)
• yas bağlamak
• yas çekmek
• yasını tutmak
• yas tutmak

[kimya]

• Karbon elementinin simgesi

• Romen rakamları dizisinde 100 sayısını gösterir