[isim]

• Yetişkin adam, bay, er kişi

  Erkekler tekaüt olunca çocuğa dönüyorlar. - Reşat Nuri Güntekin

• İnsan, hayvan ve bitkilerin dişiyi dölleyecek cinsten olanı

  Erkek arıların takatleri kesilmeye başlar, bir bir dökülür, ölür giderler. - Tarık Buğra

• Koca

  Kadın erkeğini uğurladı.

[biyoloji]

• Sperma oluşturan organizma

[sıfat]

[mecaz]

• Sözüne güvenilir, mert

[sıfat]

• Girintili ve çıkıntılı olarak bir çift oluşturan nesnelerden çıkıntılı olanı

[sıfat]

• Sert, kolay bükülmez

  Erkek demir, erkek bakır.

Ata Sözleri ve Deyimler

• erkeğin kalbine giden yol midesinden geçer
• erkek arslan arslan da dişi arslan arslan değil mi?
• erkek gibi
• erkek koyun kasap dükkânına yaraşır
• erkek olmak
• erkek sel, kadın göl

[isim]

• İşaret için yapılmış çentik veya iz, kerti

[mecaz]

• Derece, radde

  Biz proje ve kontrol görevlileri hatta müteahhit, hepimiz birden tozutma kertesine vardık. - Aydın Boysan

Ata Sözleri ve Deyimler

• kertesine gelmek
• kertesine getirmek

[sıfat]

• Tadı acımtırak, ekşimsi ve buruk olan

[isim]

[eskimiş]

• Evlerin veya dükkânların yüksekçe yerinde bulunan raf

• Başlık veya şapkanın öndeki çıkıntılı bölümü, terek

  Şapkamın tereği düz / Var onda ayla yıldız - Halk türküsü

[isim]

[tarih]

• Tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve tören yaptıkları yer, dergâh

  Hemen her ev yarı saray ve yarı tekke gibi bir şeydi. - Abdülhak Şinasi Hisar

• İşsiz güçsüz kimselerin buluşup sığındıkları yer

[argo]

• Esrar içilen üstü kapalı yer

[argo]

• Hapishane

  Bakıyorum, tekke sana yaramış, dedi. Ne zaman çıktın? - Tahsin Yücel

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekkeyi bekleyen çorbayı içer

[isim]

• Tekerlek

  Araba tekeri. Makine tekeri.

[sıfat]

• Tekerlek biçimde olan

  Bir teker peynir.

• İnce ve çapı oldukça tekerlek biçiminde parça

[gök bilimi]

• Bir gök cisminin daire biçiminde görünen yüzeyi

[gök bilimi]

• Cismin gökyüzü üzerindeki iz düşümü

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekere çomak sokmak
• tekerine (veya tekerinin önüne) taş koymak
• teker meker yuvarlanmak

[-e]

• Erişmek

  Nereden geldiğini anlamadığı bir ataklığa ermişti. - Necati Cumalı

• Kavuşmak

• Yetişip dokunmak

  Eli tavana ermek.

[nesnesiz]

• İnsan veya bitki büyüyüp gelişmek, yetişmek

[nesnesiz]

• Ürün olgunlaşmak

  Arpalar erdi de gelin, girdik yolmaya - Halk türküsü

[nesnesiz]

[din bilgisi]

• Kendini Tanrı yoluna vermiş kimse insanüstü kutsal bir aşamaya erişmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• erdiğine erer, ermediğine taş atar

[nesnesiz]

• Bir işi yapmak

  Şemsi, sıra düştükçe emlak komisyonculuğu ediyordu. - Haldun Taner

• `İyi, kötü` zarflarıyla birlikte davranmak

  İyi ettiniz de geldiniz.

[-i]

• Bulmak, erişmek

  Hemşerileri gelir, kemençe gibi bir çalgıyla sabahı ederlerdi. - Refik Halit Karay

[-i]

[-den]

• Birini bir şeyden yoksun bırakmak

• Eşit değer kazanmak

  İki iki daha dört eder.

• Herhangi bir değerde olmak

  Kira dâhil olduğu hâlde aylık masrafımız tam beş lira ediyordu. - Ömer Seyfettin

• Kötülükte bulunmak

  Ah, iki bardak süt sen bana neler ettin? - Sait Faik Abasıyanık

[-e]

• Küçük veya büyük abdestini yapmak

  Çocuk altına etti.

[eskimiş]

• Demek, söylemek

  Emrah eder düştüm dile / Bülbül figan eder güle - Erzurumlu Emrah

Ata Sözleri ve Deyimler

• edememek
• eden bulur, inleyen ölür
• etme (veya etme yahu)
• etmediğini bırakmamak (veya komamak)
• etme eyleme
• ettiği hayır, ürküttüğü kurbağaya değmemek
• ettiğini bulmak (veya çekmek)
• ettiğini yanına bırakmamak
• ettiği yanına (kâr) kalmak
• ettiğiyle kalmak

[isim]

• Tahıl unundan yapılmış hamurun fırında, sacda veya tandırda pişirilmesiyle yapılan yiyecek, nan, nanıaziz

  Odayı, tatlı, sıcak bir kızarmış ekmek kokusu bürümüş. - Yusuf Ziya Ortaç

[mecaz]

• İnsanı geçindirecek iş, kazanç

  Biz iyi kötü tiyatroya bağlamışız ekmeğimizi. - Necati Cumalı

[halk ağzında]

• Yemek, aş

  Ekmeği bizde yiyelim mi? Allah ne verdiyse. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• ekmeği ekmekçiye ver, bir ekmek de üste ver
• ekmeğin büyüğü, hamurun çoğundan olur
• ekmeğinden etmek
• ekmeğinden olmak
• ekmeğine göz koymak (veya dikmek)
• ekmeğine yağ sürmek
• ekmeğini çıkarmak
• ekmeğini eline almak
• ekmeğini kana doğramak
• ekmeğini kazanmak
• ekmeğini taştan çıkarmak
• ekmeğini yemek
• ekmeğiyle oynamak
• ekmek aslanın ağzında
• ekmek çarpsın!
• ekmek elden su gölden
• ekmek istemez su istemez
• ekmekle oynayanın ekmeğiyle oynanır
• ekmek öpmek
• ekmekten kaşık olur ama her yoğurdun hakkına değil

[-i]

• Bir bitkiyi üretmek için toprağa tohum atmak veya gömmek

• Toprağı ekip biçmek için kullanmak

  Ancak senede otuz dönüm ekebiliyor. - Memduh Şevket Esendal

[-e]

• Serpmek

  Yemeğe biber ekmek.

[mecaz]

• Bir şeyin başlamasına yol açacak sebepleri hazırlamak

  Fesat tohumları ekenler kötü insanlardır.

[argo]

• Birini uydurma bir sebeple bırakıp gitmek, savuşmak, atlatmak

  Lale ile Günnur kendilerini ektiğim için müthiş içerlemişler. - Haldun Taner

[argo]

• Parayı boşuna harcamak, ziyan etmek

[argo]

• Yarışta geçmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• eken biçer, konan göçer
• ekip biçmek
• ekmeden biçilmez
• ekmediği yerden biter
• ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını

[isim]

[eskimiş]

• Soyluluk, ululuk, büyüklük, asalet

• Bağış olarak verme, iyilik, cömertlik, eli açıklık, lütuf

  Bir başka kerem beklemez artık gelecekten. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kerem buyurun (veya eyleyin)
• kerem etmek

[isim]

• Bele dolayarak toka ile tutturulan, kumaş, deri veya metalden yapılan bel bağı

  Nihat elinde tuttuğu kemeri denize fırlatıp attı. - Peyami Safa

• Etek, pantolon vb. giysilerin bele gelen bölümü

• Emniyet kemeri

[sıfat]

• Tümsekli

  Kemer burun.

[anatomi]

• Kemiklerden oluşan yay biçimindeki yapı

  Kaş kemeri. Damak kemeri. Ayak kemeri.

[jeoloji]

• Katmanlı kayaçlarda bir kıvrımın kabarık tepe yeri, tekne karşıtı

[mimarlık]

• İki sütun veya ayağı birbirine üstten yarım çember, basık eğri, yonca yaprağı vb. biçimlerde bağlayan ve üzerine gelen duvar ağırlıklarını, iki yanındaki ayaklara bindiren tonoz bağlantı

  Büyük bir camiydi bu. Minareleri, kubbeleri, kemerleri ve parmaklıklı pencereleri filan hepsi tamamdı. - Oğuz Atay

[eskimiş]

• Özellikle yolculukta kullanılan, üzerinde altın, para yerleştirmeye yarar gözleri olan meşin kuşak

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemer (veya kemerini) sıkmak
• kemeri dolu olmak

[isim]

• Antalya iline bağlı ilçelerden biri

• Burdur iline bağlı ilçelerden biri

[isim]

[halk ağzında]

• Gübre, tezek

• Deride kalınlaşmış kir tabakası

• Başta olan kepek

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemre bağlamak

[isim]

[matematik]

• Yer meridyen çemberinin kırk milyonda biri olarak kabul edilen, 100 cm'lik temel uzunluk ölçüsü birimi

  İskenderun Körfezi'ne sekiz yüz metre yukarıdan bakıyordum. - Refik Halit Karay

• Genellikle desimetre, santimetre, milimetrelere bölünmüş ölçü aracı

[isim]

• Sıkıntı veren, hoşlanılmayan şeyler veya kimseler için kullanılan sövgü sözü

  Ben de öyle söyledim. Bırakalım artık şu meredi, dedim. - Ahmet Ümit

[sıfat]

[halk ağzında]

• Uğursuz

[isim]

[halk ağzında]

• Samanlık, odunluk, hayvan yemi deposu veya ahır