[isim]

• Atgillerden, binme, yük çekme, taşıma vb. hizmetlerde kullanılan, tek tırnaklı hayvan, beygir, düldül

• Satrançta, her yönde siyahtan beyaza ve beyazdan siyaha bir hane atlayarak L biçiminde hareket eden taş

Ata Sözleri ve Deyimler

• ata arpa yiğide pilav
• ata binen nalını, mıhını arar
• ata binersen Allah'ı, attan inersen atı unutma
• ata da soy gerek, ite de
• at, adımına göre değil adamına göre yürür
• ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
• ata et, ite ot vermek
• ata eyer gerek, eyere er gerek
• at at oluncaya kadar sahibi mat olur
• at beslenirken kız istenirken
• at binenin, kılıç kuşananın
• at binicisine göre kişner
• at bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz
• at çalındıktan sonra ahırın kapısını kapamak
• at gibi
• atı alan Üsküdar'ı geçti
• atı atasıyla, katırı anasıyla
• atım tepmez, itim kapmaz deme
• atına bakan ardına bakmaz
• atın bahtsızı arabaya düşer
• atın dorusu, yiğidin delisi
• atını sağlam kazığa bağlamak
• atın ölümü arpadan olsun
• atın ürkeği, yiğidin korkağı
• atın varken yol tanı, ağan varken el tanı
• at ile avrat yiğidin bahtına
• at izi it izine karışmak
• at koşturacak kadar
• at koşturmak
• atla arpayı dövüştürmek (veya dalaştırmak)
• atla deve değil
• atlarını itlerini nallamak
• atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz
• atlar tepişir, arada eşekler ezilir
• at nalı kadar
• at olur, meydan olmaz (veya bulunmaz), meydan olur (veya bulunur), at olmaz (veya bulunmaz)
• at oynatmak
• at ölür, itlere bayram olur
• at ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır
• at pazarında eşek osurtmuyoruz!
• atta, avratta uğur vardır
• attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek
• attan inip eşeğe binmek
• at var, meydan yok
• at yedi günde, it yediği günde
• at yiğidin yoldaşıdır

[kimya]

• Astatin elementinin simgesi

[isim]

• 100 m² değerinde yüzey ölçü birimi

  Bir ar, kenarı on metre olan bir karenin alanıdır.

[isim]

• Utanma, utanç duyma

  Kınamazlar güzel sevse yiğidi / Güzel sevmek koç yiğide ar değil - Karacaoğlan

Ata Sözleri ve Deyimler

• ar damarı çatlamış
• ar dünyası değil kâr dünyası
• ar etmek
• arına dokunmak
• ar namus tertemiz
• ar ve hayâ perdesi yırtılmak
• ar yılı değil, kâr yılı

[kimya]

• Argon elementinin simgesi

[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[isim]

• Kanın rengi, kızıl, kırmızı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Al bayrak. Al çuha.

• Dorunun açığı, kızıla çalan at donu

[sıfat]

• Bu renkte olan (at)

• Yüze sürülen pembe düzgün, allık

Ata Sözleri ve Deyimler

• al elmaya taş atan çok olur
• al giymedim ki alınayım
• al gömlek gizlenemez
• alı alına, moru moruna
• alı al, moru mor
• al kanlara boyanmak
• al kiraz üstüne kar yağmış

[isim]

[eskimiş]

• Aldatma, düzen, tuzak, hile

Ata Sözleri ve Deyimler

• al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz

[kimya]

• Alüminyum elementinin simgesi

[isim]

• Bir şeyin eksiğini tamamlamak için ona katılan parça

  Yazının ekleri.

• Bir gazete veya derginin günlük yayımından ayrı ve ücretsiz olarak verdiği parça, ilave

  Gazetenin haftalık sanat ve edebiyat eki.

• Sonradan katılan, yapılan, dikilen, yapıştırılan parçanın belli olan yeri

• İki borunun birbirine birleştirildiği yer

[sıfat]

• Eklenmiş, katılmış

  Okul müdürüyken okulun ek inşaatında hamallarla birlikte çalışmış. - Haldun Taner

[dil bilgisi]

• Kelime türetmek veya kelimenin görevini belirtmek için kullanılan, başa, sona veya kelimenin içine eklenebilen, bağımlı dil bilgisi ögeleri, lahika

Ata Sözleri ve Deyimler

• ek bent olmak
• ekini belli etmemek

[isim]

[anatomi]

• Kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan, tutmaya ve iş yapmaya yarayan bölümü

  El var, titrer durur, el var yumuk yumuk / El var pençe olmuş, el var yumruk - Ziya Osman Saba

• Sahiplik, mülkiyet

  Elimdeki bütün parayı bu eve yatırdım.

• Kez, defa

  İki el silah sesi duyuldu.

• İskambil oyunlarında oynama sırası

• İskambil oyunlarında her bir tur

  Kış geceleri arkadaşlar arasında bir el poker çevirmek de keyiftir. - Peyami Safa

• Bazı nesne ve araçların tutmaya yarayan bölümü

  Kapı eli.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... elinden çıkmak
• el (veya elini) uzatmak
• el (veya elini) yakmak
• el açmak
• el almak
• el atmak
• el ayak (veya etek) çekmek
• el ayak çekilmek
• el bağlamak
• el basmak
• el bebek gül bebek
• el bende!
• el çekmek
• el çektirmek
• el çırpmak
• elde (veya elinde) olmamak
• elde avuçta (bir şey) kalmamak
• elde avuçta (ne varsa)
• elde etmek
• el değiştirmek
• el değmemek
• elde kalmak
• eldeki yara, yarasıza duvar deliği
• elden ağza yaşamak
• elden ayaktan düşmek (veya kesilmek)
• elden bırakmamak (veya düşürmemek)
• elden çıkarmak
• elden çıkmak
• elden geçirmek
• elden gel!
• elden geldiği kadar
• elden gelmemek
• elden gitmek
• elden kaçırmak
• elden kaçmak
• elden ne gelir?
• elde tutmak
• el dokunulmamak
• ele alınır
• ele alınmaz
• ele almak
• ele avuca sığmamak
• ele bakmak
• ele geçirmek
• ele geçmek
• ele gelmek
• el elde baş başta
• el elden kalmaz, dil dilden kalmaz
• el elden üstündür (ta arşa kadar)
• el el ile, değirmen yel ile
• el eli yıkar, iki el yüzü
• el el üstünde olur, ev ev üstünde olmaz
• el el üstünde oturmak
• el ermez, güç yetmez
• el etek öpmek
• el etek tutmak
• el etmek
• ele vermek
• eli (veya elleri) armut devşirmek
• eli alışmak
• eli altında olmak
• eli ayağı (olmak)
• eli ayağı (veya ayağına) dolaşmak
• eli ayağı buz kesilmek (veya tutmamak)
• eli ayağı titremek
• eli ayağı tutmak
• eli aza varmamak
• eli boş çıkmak
• eli boş dönmek (veya çevrilmek veya geri gelmek)
• eli boş gelmek
• eli cebine (veya cüzdanına veya kesesine) gitmemek (veya varmamak)
• eli değmek
• eli dursa ayağı durmaz
• eli ekmek tutmak
• eli eline değmemek
• eli ermek
• eli ermez gücü yetmez
• eli genişlemek
• eli gitmek
• eli harama uzanmak
• eli işe yatmak
• eli kalem tutmak
• eli kırılmak
• eli kırılsın!
• eli kolu (eli ayağı) bağlı kalmak (veya olmak)
• eli kolu bağlı durmak
• eli kurusun!
• elimi sallasam ellisi, başımı sallasam tellisi
• elinde ... var
• elinde avucunda nesi varsa
• elinde bulunmak (veya olmak)
• elinde büyümek
• elinde kalmak
• elinden
• elinden (bir şey) düşmemek
• elinden (bir şeyi) düşürmemek
• elinden almak
• elinden bir iş (veya şey) gelmemek
• elinden bir kaza (veya sakatlık) çıkmak
• elinden geleni ardına (veya arkasına) koymamak
• elinden geleni yapmak
• elinden gelmek
• elinden hiçbir şey kurtulmamak
• elinden iş çıkmamak
• elinden iyi iş gelmek
• elinden kan çıkmak
• elinden kurtulmak
• elinden tutmak
• elinde olmak
• elinde olmak
• elinde patlamak
• elinde tutmak
• eline (veya elinize veya ellerinize) sağlık
• eline almak
• eline ayağına kapanmak (veya sarılmak veya düşmek)
• eline ayağına üşenmemek
• eline bakmak
• eline doğmak
• eline düşmek
• eline erkek eli değmemiş olmak
• eline eteğine doğru
• eline eteğine sarılmak
• eline fırsat geçmek
• eline geçmek
• eline kalmak
• eline su dökemez
• eline tutuşturmak
• eline yüzüne bulaştırmak
• elini arı kovanına sokmak
• elini ayağını (veya eteğini) kesmek (veya çekmek)
• elini ayağını öpeyim
• elini belli etmek (veya göstermek)
• elini çabuk tutmak
• elini kana bulamak (veya bulaştırmak)
• elini kolunu bağlamak
• elini kolunu sallaya sallaya gelmek
• elini kolunu sallaya sallaya gezmek
• elini kulağına atmak
• elinin altında (olmak)
• elinin hamuruyla erkek işine karışmak
• elinin tersiyle çarpmak
• elinin tersiyle itmek
• elini oynatmak
• elini sallasa ellisi (başını sallasa tellisi)
• elini sıcak sudan soğuk suya sokmamak
• elini sürmemek
• elini taşın altına koymak (veya sokmak)
• elini veren kolunu alamaz
• elini vicdanına koymak
• elinle ver, ayağınla ara
• eli olmak
• eli para görmek
• eli silah tutmak
• eli varmamak (veya gitmemek)
• eli yatmak
• eliyle koymuş gibi
• el kadar
• el kaldırmak
• el katmak
• el koymak
• ellerde gezmek
• elleri (veya ellerin) dert görmesin
• ellerim yanıma gelsin
• eller yukarı!
• elle tutulacak tarafı (veya yanı) kalmamak
• elle tutulur
• elle tutulur gözle görülür (veya dille anlatılır)
• elle tutulur tarafı olmamak
• el ovuşturmak
• el öpenlerin çok olsun!
• el öpmek
• el öpmekle ağız aşınmaz
• el pençe
• el pençe divan
• el pençe divan durmak
• el sıkışmak
• el sıkmak
• el sürmemek
• el tazelemek
• el terazi, göz mizan
• el tutmak
• el üstünde tutmak
• el vergisi, gönül sevgisi
• el vermek
• el vurmamak
• el yarası onulur, dil yarası onulmaz
• el yıkamak

[isim]

• Yakınların dışında kalan kimse, yabancı

  Kâtip benim ben kâtibin, el ne karışır! - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• el ağzına bakan, karısını tez boşar
• el arı düşman gayreti
• el beğenmezse yer beğensin
• elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz
• elden vefa, zehirden şifa
• ele güne karşı
• el elin aynasıdır
• el elin eşeğini türkü çağırarak arar
• el elin nesine, gülerek gider yasına
• el eliyle yılan tutulur
• ele verir talkını (veya telkini), kendi yutar salkımı
• el için ağlayan gözden olur
• el için kuyu kazan, evvela kendisi düşer
• el için yanma nâra, yak çubuğunu bak keyfine
• el ile gelen düğün bayram
• elin ağzı torba değil ki büzesin
• el iyisi olmak
• el kazanıyla aş kaynamaz
• el kazanıyla aş kaynatmak
• el yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır

[isim]

• Ülke, yurt, il

  Çöller, Yemen ellerinden beter imiş. - Aka Gündüz

• Halk, ahali

[halk ağzında]

• Oba, aşiret

  Kalktı göç eyledi Afşar elleri / Ağır ağır giden eller bizimdir - Dadaloğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• elde bulunan beyde bulunmaz
• el mi yaman bey mi yaman? el yaman!

[isim]

• Bir yüzeyde boy sayılan iki kenar arasındaki uzaklık, genişlik, boy, uzunluk karşıtı

  Kumaşın eni. Yolun eni. Kâğıdın eni.

[isim]

[halk ağzında]

• Hayvanlara veya eşyaya vurulan damga, işaret

[zarf]

• Başına geldiği sıfatların üstün derecede olduğunu gösteren kelime

  En iyi adamını yollamış buraya. - Ahmet Ümit

Ata Sözleri ve Deyimler

• en kötü günümüz böyle olsun

[isim]

• Erkek

  Noksansız bir çeyiz ve düğünle iyi bir ere verilen Zeynep'in hissesi ayrılmıştır. - Tarık Buğra

[mecaz]

• İşini iyi bilen, yetenekli kimse

  Sanat eri çalışır, bir eser kor ortaya, onun güzel olduğuna inanır, o güzelliği herkesin anlamasını, kavramasını ister. - Nurullah Ataç

[sıfat]

[mecaz]

• Kahraman, yiğit

[askerlik]

• Rütbesiz asker, nefer

  Düşman erleri arasında Fransızlar da vardır. - Salâh Birsel

[halk ağzında]

• Koca

Ata Sözleri ve Deyimler

• ere gitmek (veya varmak)
• ere vermek
• erim er olsun da yerim çalı dibi olsun
• erine göre bağla başını, tencerene göre kaynat aşını
• er kocar, gönül kocamaz
• er lokması er kursağında kalmaz
• er olan ekmeğini taştan çıkarır
• er oyunu üçe kadar

[zarf]

[halk ağzında]

• Erken

  Er sabah kalktım ki sular çağlıyor - Halk türküsü

[kimya]

• Erbiyum elementinin simgesi

[isim]

• İnsanlarda, hayvanlarda deri ile kemik arasındaki kas ve yağdan oluşan tabaka

  Bu koyunda hiç et yok, pek zayıf.

• Kasaplık hayvanlardan sağlanan kaslardan oluşmuş besin maddesi

• Ten

  Gömleği yırtılmış, eti görünüyor.

• Meyvelerde çekirdekle deri arasındaki bölüm

  Bu zeytinde et denecek bir şey yok.

Ata Sözleri ve Deyimler

• et bağlamak
• ete kemiğe dönüştürmek (veya büründürmek)
• eti budu yerinde (veya etine dolgun)
• eti kemiği
• eti kemiğine yapışmak
• etinden et koparmak (veya kesmek)
• eti ne budu ne?
• eti senin, kemiği benim
• et kanlı gerek, yiğit canlı
• et kokarsa tuzlanır, ya tuz kokarsa ne yapılır?
• etle tırnak arasına girilmez
• etle tırnak gibi
• et ne kadar arık olsa üstüne ekmek yaraşır
• etten duvar örmek
• etten önce çömleğe düşmek
• et tırnak olmak
• et tırnaktan ayrılmaz
• et tutmak

[isim]

• Ülkenin vali yönetimindeki bölümü, vilayet

  İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. - Anayasa

• Şehrin niteliklerini taşıyan büyük yerleşim yeri

• Ülke, yurt

[tarih]

• Eski Türklerde devlet

[isim]

• Yaban hayvanlarının kendilerine yuva edindikleri kovuk

• Mağara

Ata Sözleri ve Deyimler

• in gibi

[isim]

• İnsan

Ata Sözleri ve Deyimler

• in cin
• in cin top oynamak
• in cin yok
• in misin, cin misin

[isim]

• Köpek

[hakaret yollu]

• Değersiz, terbiyesiz kimse

  Babaları da zaten itin biri. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• it ağzını kemik tutar
• it değmekle deniz pis olmaz
• it derisinden post olmaz
• it dişi domuz derisi
• ite atsan yemez
• ite ot, ata et vermek
• it gibi çalışmak
• iti an, taşı eline al (veya çomağı hazırla)
• iti ite kırdırmak
• itin ahmağı baklavadan pay umar
• itin götüne (veya kıçına) sokmak
• itin kuyruğunda
• iti öldürene sürütürler
• it ite (buyurur), it de kuyruğuna
• it iti ısırmaz
• it izi at izine karışmak
• it kağnı gölgesinde yürür de kendi gölgesi sanırmış
• itle çuvala girilmez
• itle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdir
• it ölüsü gibi
• it sürü, para kazan
• it sürüsü kadar
• it ulur, birbirini bulur
• it ürür, kervan yürür

• Türk alfabesinin on dördüncü harfinin adı, okunuşu

[bağlaç]

• Anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz

• Özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz

  Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

• `Öyle, o kadar, o denli` vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan bir söz

• İkinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz

  Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş. Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

• İki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

  Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. - Osman Cemal Kaygılı

• Yakınma, kınama vb. duyguları anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

  O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

• Bir soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

  Acaba gelmez mi ki? Bunu bana bırakırlar mı ki? Acaba ceza verirler mi ki?

• Bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: Belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi