[sıfat]

[eskimiş]

• Çıplak

• Arınmış, soyutlanmış

  Bu görüş her türlü edebî şişirmelerden ari bir görüştür. - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• İran'dan geçerek Kuzey Hindistan'a yerleşen halk veya bu halktan olan kimse

[sıfat]

• Yüce, yüksek

  Bu bizim en büyük, en şanlı, en ali bir günümüz, en mukaddes millî bayramımız. - Ömer Seyfettin

[isim]

• `Kurnazca ve haince düzen` anlamında Ali Cengiz oyunu, `çok zorba` anlamında Ali kıran baş kesen, `bir kimse birinden aldığını ötekine, ötekinden aldığını bir başkasına vererek işini yürütmek` anlamında Ali'nin külahını Veli'ye, Veli'nin külahını Ali'ye giydirmek deyimlerinde geçen bir söz

[sıfat]

• Olağandan daha hacimli, olağanı aşan büyüklüğü olan, ince karşıtı

  Erdal, nişan halkasına benzediğini fakat taşlarının iri olduğunu söyledi. - Emine Işınsu

[edat]

[eskimiş]

• Belirtilen sayıların da dâhil edildiği aralığı anlatan söz

  Bugün Ege'de rüzgâr üç ila beş kuvvetinde esecekmiş.

[isim]

[müzik]

• Kaynağı mitolojik çağlara dayanan kirişli bir çalgı

[ünlem]

• Telefon konuşmasına başlarken kullanılan bir seslenme sözü

[argo]

• (alooo) Kendisine bakmasını veya kendisiyle ilgilenmesini istediği kişiye karşı söylenen seslenme sözü

[isim]

• Bir tür taze, yumuşak ve tuzsuz beyaz peynir

  Teyzem iki dolu kaşık lora, günlük iki yumurta kırdı. - Necati Cumalı

[isim]

• O yer

  Bizimkiler ora senin, bura benim derken bir ulu dağın başına geldiler. - Yaşar Kemal

Ata Sözleri ve Deyimler

• oralarda olmamak

[isim]

[sinema]

[tiyatro]

• Bir kişiliği canlandıran oyuncunun söylemesi ve yapması gereken hareketlerin genel adı

  Genç bir çocuk yanıma sokuldu, artistliğe hevesliymiş, eğer filmde rol verirsek bedava artistlik yaparmış. - Fikret Otyam

[mecaz]

• Bir işte bir kimse veya şeyin üstüne düşen görev

  Ev kadını rolünü çok ciddiyetle ele almıştım. - Halide Edip Adıvar

[mecaz]

• Gerçek olmayan davranış, gösteriş

Ata Sözleri ve Deyimler

• rol almak
• rol çalmak
• rol kesmek
• rol oynamak
• rolüne çıkmak
• rolü olmak
• rol yapmak

[sıfat]

• Değersiz, kötü, sıradan, hiçbir özelliği olmayan

  Sonra redingot devri geldi ve redingot içinden yarı uşak, yarı kapı kulu, riyakâr, adi bir nesil türedi. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[mecaz]

• Aşağılık, alçak

  Bunlar çok adi ve fena insanlardı. - Reşat Nuri Güntekin

[mecaz]

• Bayağı

  Büyük bir nefretle bu adi yalanı reddederim. - Asaf Halet Çelebi

[isim]

• Ağacın gövdesinden ayrılan kollardan her biri

  Cılız dallar, yeşili fersiz, tırnak kadar yapraklar! - Tarık Buğra

• Branş

• Bir bilim alanının içinde yer alan ana bilim dalında alt alanı

[biyoloji]

• Canlıların bölümlenmesinde, sınıfların bir araya gelmesiyle oluşan birlik, şube

Ata Sözleri ve Deyimler

• dal budak salmak
• dal gibi
• dal gibi kalmak
• dalları basmak
• dal sürmek

[isim]

[halk ağzında]

• Arka, sırt

• Kol

• Omuz

  Belikler dalına dökülür gelir / İnce bel üstüne sal ala gözlüm - Halk türküsü

• Boyun, ense

Ata Sözleri ve Deyimler

• dalına basmak
• dalına binmek
• dal vermek

[sıfat]

• Çıplak, yalın

  Dalkılıç. Daltaban.

[sıfat]

• İçine alacağı şeye oranla ölçüleri yetersiz olan, geniş ve bol karşıtı

  Bütün gece eski kentin dar sokaklarında dolaştım. - Adalet Ağaoğlu

• Genişliği az veya yetersiz olan, ensiz, mikro

  Sahilleri kucaklayan tatlı meltemler, bu mahallenin dar sokaklarından geçmiyordu. - Suat Derviş

• Az, elverişsiz, sınırlı

  Dar ve alıştığımız çerçeve içinden çıkmak bizi şaşırtacağı için onu istemeyiz. - Asaf Halet Çelebi

• Sıkıntılı

  Dar bir gün gelmiş, birinden üç beş kuruş almışım, bundan ne çıkar? - Memduh Şevket Esendal

[mecaz]

• Yetersiz

  Bazıları mefkûrenin enginliğini ve azametini tamamıyla kavrayamayacak derecede dardırlar. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[zarf]

• Güçlükle, ucu ucuna, ancak

  En sonra, pek çok sıkılan çocukların zoru ile akşam altı postasına dar yetiştiler. - Memduh Şevket Esendal

Ata Sözleri ve Deyimler

• dara boğmak
• dara düşmek
• dara gelmek
• dara getirmek
• darda bulunmak
• darda kalmak
• dar gelmek
• dar kaçmak

[isim]

[eskimiş]

• İdam mahkûmlarını asmak için dikilen direk

[isim]

[eskimiş]

• Yurt

[isim]

[eskimiş]

• Ev

[isim]

• Ağız boşluğunda, tatmaya, yutkunmaya, sesleri boğumlamaya yarayan etli, uzun, hareketli organ, tat alma organı

  Ağzımı dolduran kocaman dil, kelimelere yer bırakmıyor ki... - Yusuf Ziya Ortaç

• Birçok aletin uzun, yassı ve çoğu hareketli bölümleri

  Terazi dili.

• Büyükbaş hayvanların haşlanıp pişirildikten sonra yenebilen dili

  Birkaç dilim ekmek, ince bir iki dilim peynir veya dil, bazen de haşlanmış bir sebze yemeği. - Sait Faik Abasıyanık

• Ayakkabı bağlarının ayağı rahatsız etmemesini sağlayan ve bağ altına rastlayan saya parçası

[coğrafya]

• Kıstak

[denizcilik]

• Makaraların ve bastikaların içine yerleştirilmiş olan, üzerinden geçirilen halatı istenilen yöne çevirmeye yarayan, çevresi oluklu, küçük döner tekerlek

  İki dilli makara.

[müzik]

• Bazı üflemeli çalgılarda titreşerek ses çıkaran ince metal yaprak

[halk ağzında]

• Anahtar

Ata Sözleri ve Deyimler

• dil (veya diller) dökmek
• dil ağız vermemek
• dil bir karış
• dil çıkarmak
• dilden düşmez olmak
• dilden gelen elden gelse her fukara padişah olur
• dile (veya dillere) düşmek
• dile gelen ele gelir
• dile gelmek
• dile getirmek
• dile vermek
• dili (veya dilinin) döndüğü kadar
• dili açılmak
• dili ağırlaşmak
• dili alışmak
• dili bir karış dışarı çıkmak (veya sarkmak)
• dili bir karış olmak
• dili boğazına akmak
• dili çözülmek
• dili damağına yapışmak (veya dili damağı kurumak)
• dili dolaşmak
• dili dönmemek
• dili durmak
• dili durmamak
• dili ensesinden çekilsin!
• dili kılıçtan keskin olmak
• dili kurusun!
• dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim
• dilinden (veya dilden) düşürmemek
• dilinden anlamak
• dilinden kurtulamamak
• dilinde tüy bitmek
• diline (veya dile) dolamak (veya takmak)
• diline biber sürerim
• diline düşmek
• diline kira istemek
• diline pelesenk etmek
• diline sağlam olmak
• diline sağlık
• diline virt etmek
• dilini bağlamak
• dilini değdirmemek
• dilini eşek arısı soksun
• dilini kedi (veya fare) mi yedi?
• dilini kesmek (veya kesip oturmak)
• dilinin altında bir şey olmak
• dilinin altındaki baklayı çıkarmak
• dilinin cezasını (veya belasını) çekmek (veya bulmak)
• dilinin ucuna gelmek
• dilinin ucunda
• dilinin ucuyla
• dilini tutamamak
• dilini tutmak
• dilini yutmak
• dilin kemiği yok
• dili olsa da söylese (veya anlatsa)
• dili pabuç kadar
• dili sürçmek
• dili tutulmak
• dili uzamak
• dili varmamak
• dili yanmak
• diliyle sokmak
• diliyle tutulmak (veya yakalanmak)
• dillerde dolaşmak (veya gezmek)
• dillere destan olmak
• dil uzatmak

[isim]

• İnsanların düşündüklerini ve duyduklarını bildirmek için kelimelerle veya işaretlerle yaptıkları anlaşma, lisan, zeban

  Dilinden Anadolulu olduğu ancak belli oluyordu. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir çağa, bir gruba, bir yazara özgü söz dağarcığı ve söz dizimi

  Halk dilinin günebakan ismini verdiği bu çiçek, güneşe âşıktır. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

• Belli mesleklere özgü dil

  Hukuk dili.

• Düşünce ve duyguları bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracı

  Müzik dili. Yazı dili.

  Hiçbir zaman onların arasına katılabilecek bir dil bulamadım. - Reha Mağden

[tarih]

• Düşmanın durumunu öğrenmek için sorguya çekilmek amacıyla ele geçirilen tutsak

Ata Sözleri ve Deyimler

• dil tutmak

[isim]

[eskimiş]

• Gönül, yürek

[sıfat]

• İstenilen, beğenilen nitelikleri taşıyan, beğenilecek biçimde olan, kötü karşıtı

  Bir aralık iyi fal bildiğimi haremde duyurdum. - Falih Rıfkı Atay

• Bol, çok, aşırı

  İyi yağmur yağdı.

• Uğurlu, hayırlı, iyilik getiren

  İyi haber.

• Esen, sağlıklı

  İyi ve sıhhatli olduğumu bildirebilirsiniz. - Necip Fazıl Kısakürek

• Yerinde, uygun

  İyi bir cevap.

• Doğru olan

  İyisi bu işe karışmamaktır.

• Yeterli, yetecek miktarda olan

  Bu yün, hırka için iyidir.

[isim]

• Öğrencinin değerlendirilmesinde kullanılan orta ile pekiyi arasındaki not

[zarf]

• İstenilen, beğenilen, yerinde, yararlı, uygun bir biçimde

  Bunun çocukları iyi çıktıkları için ölünceye kadar babalarına bakmışlar. - Memduh Şevket Esendal

Ata Sözleri ve Deyimler

• iyi etmek
• iyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder
• iyi gelmek
• iyi gitmek
• iyi gözle bakmamak
• iyi hoş (ama)
• iyi insan sözünün üstüne gelir
• iyi iş (doğrusu)
• iyi karşılamak
• iyi ki
• iyi nasihat verilir, iyi ad verilmez
• iyi olacak hastanın hekim ayağına gelir
• iyi olmak
• iyi saatte olsunlar
• iyisi mi
• iyi söylemek
• iyiye çekmek
• iyiye iyi, kötüye kötü demek

[isim]

• Tren, tramvay vb. taşıtlarda tekerleklerin üzerinde hareket ettiği demirden yol

Ata Sözleri ve Deyimler

• raydan (veya rayından) çıkmak
• rayına girmek
• rayına oturtmak