[isim]

• Köpek

[hakaret yollu]

• Değersiz, terbiyesiz kimse

  Babaları da zaten itin biri. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• it ağzını kemik tutar
• it değmekle deniz pis olmaz
• it derisinden post olmaz
• it dişi domuz derisi
• ite atsan yemez
• ite ot, ata et vermek
• it gibi çalışmak
• iti an, taşı eline al (veya çomağı hazırla)
• iti ite kırdırmak
• itin ahmağı baklavadan pay umar
• itin götüne (veya kıçına) sokmak
• itin kuyruğunda
• iti öldürene sürütürler
• it ite (buyurur), it de kuyruğuna
• it iti ısırmaz
• it izi at izine karışmak
• it kağnı gölgesinde yürür de kendi gölgesi sanırmış
• itle çuvala girilmez
• itle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdir
• it ölüsü gibi
• it sürü, para kazan
• it sürüsü kadar
• it ulur, birbirini bulur
• it ürür, kervan yürür

[bağlaç]

• Anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz

• Özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz

  Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

• `Öyle, o kadar, o denli` vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan bir söz

• İkinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz

  Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş. Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

• İki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

  Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. - Osman Cemal Kaygılı

• Yakınma, kınama vb. duyguları anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

  O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

• Bir soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

  Acaba gelmez mi ki? Bunu bana bırakırlar mı ki? Acaba ceza verirler mi ki?

• Bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: Belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi

[isim]

[askerlik]

• Bir tören sırasında, askerleri bir araya toplamak, törenin başladığını bildirmek vb. amaçlarla çalınan borazanın çıkardığı tiz ses

Ata Sözleri ve Deyimler

• tiye almak

[kimya]

• Titan elementinin simgesi

[isim]

• Macun

[isim]

[tıp]

• Herhangi bir kas kümesinin irade dışı hareketi

  Abdi Bey, sol gözünde beliren bir tikle, yay gibi gergin ve mosmor dudakları titreyerek onları seyretti. - Attila İlhan

• Alışkanlıkla sık sık tekrarlanan gülünç, sıkıcı söz, el, kol, yüz hareketi veya bir davranış biçimi

  Güldükten sonra hemen öksürmesinin de ilk önce sandığım gibi hastalık değil, bir nevi tik olduğu anlaşılıyordu. - Reşat Nuri Güntekin

[isim]

• Yayla atılan, ucunda sivri bir demir bulunan ince ve kısa tahta çubuk

• Yön göstermek amacıyla belli yerlere konulabilen, oka benzer işaret

• At arabası, kağnı vb. araçlarda koşum hayvanlarının bağlandığı ağaç

  Dörtnala koşan bir yük arabasının oku böğrüme çarptı. - Ömer Seyfettin

[matematik]

• Bir dairede bir kirişin ortasında bu kirişi gören yayın ortasına indirilen doğru parçası

Ata Sözleri ve Deyimler

• ok atmak
• ok gibi (yerinden) fırlamak
• ok yaydan (veya yayından) çıkmak

[isim]

[bitki bilimi]

• Toprak üstündeki bölümleri odunlaşmayıp yumuşak kalan, ilkbaharda bitip bir iki mevsim sonra kuruyan küçük bitkiler

  Etrafımızda uzun otlar, yalçın kayalar vardı. - Aka Gündüz

[sıfat]

• Bu bitkilerle yapılmış veya bu bitkilerle doldurulmuş

  Ranzalardan birinin üst yatağında bir ot şilte üzerinde, soyunmadan uzanan ve iki eli ensesinin altında düşünen ben. - Necip Fazıl Kısakürek

[eskimiş]

• Zehir

[eskimiş]

• İlaç

[argo]

• Esrar

Ata Sözleri ve Deyimler

• ot gibi
• ot gibi yaşamak
• ot tutunmak
• otu çek köküne bak
• ot yoldurmak

[isim]

• Giysi yapılan mavi bir tür kumaş, blucin

[sıfat]

• Bu kumaştan yapılan (giysi)

  Kot pantolon.

[isim]

[mimarlık]

• Temel ile zemin arasındaki yükseklik

[isim]

[halk ağzında]

• Yörelere göre değişen ölçüde tahıl alabilen, tahtadan yapılmış bir ölçek

[sıfat]

• Açlığını gidermiş, doymuş, aç karşıtı

• Sık ve kalın dokunmuş (kumaş)

• Kalın ve gür (ses)

  Sesi tok, aksanı düzgündü. - Necip Fazıl Kısakürek

[mecaz]

• Sevgi, sevecenlik, başarı, para, mal vb. şeyleri elde etmiş ve bunlara kavuşmuş olan

Ata Sözleri ve Deyimler

• tok açın hâlinden bilmez
• tok evin aç kedisi
• tok tutmak

[isim]

• İplik

  Tavandan ip yumakları, urganlar, gemici fenerleri sarkardı. - Necati Cumalı

[mecaz]

• Asarak öldürme cezası

Ata Sözleri ve Deyimler

• ip atlamak
• ipe çekmek
• ipe dizmek
• ipe gelesice
• ipe gitmek
• ipe sapa gelmemek
• ipe un sermek
• ipi (birinin) eline geçmek
• ipi çözmek
• ipi kırmak
• ipi koparmak
• ip inceldiği yerden kopar
• ipini çekmek
• ipini kırmak
• ipini koparmak
• ipin ucunu kaçırmak
• ipi sapı yok
• ipiyle kuyuya inilmez
• ip koptuğu yerden bağlanır
• iple çekmek
• ipleri birinin elinde olmak
• ip takmak
• ipten almak
• ipten kazıktan kurtulmuş
• ipten kuşak kuşanmak

[isim]

[dil bilgisi]

• Fiillerde belirli bir zamanla birlikte konuşanın, dinleyenin ve hakkında konuşulanın, teklik veya çokluk olarak belirtilmiş biçimi, sıyga

[felsefe]

• Değişebilen, geçici nitelik, san karşıtı

  Bir maddenin biçimi bir kiptir, ağırlığı ise sanlarından biridir.

[sıfat]

[halk ağzında]

• Uygun, tıpatıp gelen

[sıfat]

[halk ağzında]

• Sağlam, dayanıklı

[eskimiş]

• Örnek, kalıp

Ata Sözleri ve Deyimler

• kip gelmek

[isim]

• Dökme demir

[isim]

[denizcilik]

• Geminin kıç tarafındaki bayrak serenine açılan üçgen biçimindeki yelken

[isim]

• Maça

• Değer bakımından yükselme

Ata Sözleri ve Deyimler

• pik yapmak

[isim]

• Aynı cinsten bütün varlıkların veya nesnelerin temel özelliklerini büyük ölçüde kendinde toplayan örnek

  Aynı yaşta, aynı tipte, aynı kuvvette iki güreşçi. - Burhan Felek

• Tür, çeşit

[sıfat]

[mecaz]

• İlgi çekici, değişik (kimse)

  Ne tip adam.

[edebiyat]

• Hikâye, roman, tiyatro gibi uzun anlatıma dayalı edebî eserlerde kişi kadrosu içinde yer alan ve belli bir düşüncenin, topluluğun zihniyetini ve ideolojinin temsilciliğini yüklenen kişi

  Batılılaşmanın yanlış anlaşılmasını sergileyen tip: Bihruz Bey.

[tiyatro]

• Kendine özgü kişiliği olmayan, genellikle bilinen kalıplardaki insanları gösteren oyun kişisi

[isim]

• Kötü dikiş sebebiyle kumaşta oluşan büzülme veya kıvrım

  Ceketinin arkasındaki potlar, bugün mutlaka her zamandan çok ensesine binmişti. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Poker vb. iskambil oyunlarında oyuncuların tümünce ortaya sürülen eşit miktardaki para veya fiş

[mecaz]

• Yanlışlık, hata, gaf

Ata Sözleri ve Deyimler

• pot gelmek
• pot kırmak
• pot yapmak

[isim]

• Birçok spor oyununda kullanılan, türlü büyüklükte, genellikle kauçuktan yapılmış yuvarlak nesne

  Havası boşalmış bir futbol topu... - Aka Gündüz

• Bazı aletlerde bulunan toparlağımsı parça

  Duvar saatinin topu. Kantarın topu.

• Kumaş, kâğıt gibi şeylerin belli miktardaki bağı

  Bir top basma. İki top ipekli.

• Kumaş, kâğıt vb. şeylerin düzenli bir yığın durumuna getirilmiş bağı

  Kâğıt topları.

[sıfat]

• Yuvarlak biçimde olan, toparlak

[zarf]

• Tamamen, bütünüyle

[argo]

• Homoseksüel erkek

[askerlik]

• Gülle veya şarapnel atan büyük, ateşli silah

  Deniz ufkunda bu top sesleri nerden geliyor / Barbaros belki donanmayla seferden geliyor - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• top (veya topu) atmak
• topa çıkmak
• topa tutmak
• top etmek
• top gibi gürlemek
• top gibi patlamak
• top sürmek
• topu atmak
• topu dikmek
• topu taca atmak (veya bırakmak)
• top yapmak
• top yuvarlaktır