• sese verilen tona göre şaşma, beğenme, acı, üzüntü vb. duygular anlatan söz

[teklifsiz konuşmada]

• kadın erkek, büyük küçük herkese karşı kullanılan bir seslenme sözü

  Dur, anam, saçını düzelteyim!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

• Anmak işi, yâd

• Ölmüş bir insanı hatırlamak için yapılan tören, ihtifal

[ünlem]

• Yardım istenildiğini anlatan bir söz

  Aman yakalayın.

• Bir suçun bağışlanmasının istendiğini anlatan bir söz

  Aman, bir daha yapmam!

• (ama:n) Usanç ve öfke anlatan bir söz

  Aman bırak beni! Aman, bu laflardan da bıktık!

• Rica anlatan bir söz

  Aman, acele etmeli, vakit geçiyor. - Sait Faik Abasıyanık

• Dikkat çekmek için kullanılan bir söz

  Aman, çocuğa iyi bakın!

• Çok beğenmeyi anlatan bir söz: Aman ne güzel şey! Bu anlamda kullanıldığında buna da edatı da getirilebilir

  Aman da ne güzel şey!

• Şaşma anlatan bir söz

  Aman efendim, bana öyle şeyler söyledi ki donakaldım.

Ata Sözleri ve Deyimler

• amana gelmek
• aman Allah (veya Allah'ım)
• aman bulmak
• aman dedirtmek (veya amana getirmek)
• aman derim!
• aman dilemek
• aman diyene kılıç kalkmaz
• aman vermek
• aman vermemek

[ünlem]

[din bilgisi]

• `Öyle olsun, Allah kabul etsin` anlamlarında, duaların arasında ve sonunda kullanılan bir söz

[isim]

[kimya]

• Amonyaktaki hidrojen yerine, tek değerli hidrokarbonlu köklerin geçmesiyle oluşan ürünlerin genel adı

[isim]

[eskimiş]

• Emanet, vedia

[isim]

[din bilgisi]

• İnanç

[mecaz]

• Güçlü inanç, inan

  Kalpleri vatan aşkı ve imanı ile doluydu. - Hüseyin Cahit Yalçın

Ata Sözleri ve Deyimler

• imana gelmek
• imana getirmek
• iman etmek
• iman getirmek
• imanı gevremek
• imanım
• imanına kadar
• imanı yok

[isim]

[ruh bilimi]

• Kişinin sevinç, güven ve her türlü etkinliğinin normal olmayan bir biçimde arttığı ruh hastalığı

[isim]

• Bir şeyin yapılmasını önleyen şey, engel

  Kaç zamandır beynimi, kanımı ateşlendiren bu idealimin lezzetini tatmak için her mâniyi çiğneyeceğim. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

Ata Sözleri ve Deyimler

• mâni olmak

[isim]

[edebiyat]

• Genellikle birinci, ikinci ve dördüncü dizeleri uyaklı olan, daha çok hecenin yedili ölçüsüyle söylenen halk şiiri

  Her köyde mâni, türkü söyleyen biri var. - Melih Cevdet Anday

Ata Sözleri ve Deyimler

• mâni düzmek (veya yakmak)

[isim]

[dil bilimi]

• Anlam

  Ne Hak buyruğun tutarsın ne kul sözün işitirsin / Hiç bilmezsin mana nedir, ne dilde çağırmak gerek - Yunus Emre

Ata Sözleri ve Deyimler

• mana (veya manası) çıkmak
• mana çıkarmak
• manasına gelmek
• mana vermek
• manaya gelmek

[isim]

[eskimiş]

[geometri]

• Eşkenar dörtgen

[isim]

[din bilgisi]

• Dinî tören, ritüel

[eskimiş]

[müzik]

• Mevlevi tekkelerinde okunan bestelerin tamamı

[isim]

• Işığı yansıtan, varlıkların görüntüsünü veren, cilalı ve sırlı cam, gözgü, mirat

  Bir elinde cımbız, bir elinde ayna / Umurunda mı dünya? - Orhan Veli Kanık

• Karagöz oyununda perde

• Doğramacılık ve yapıcılıkta çerçeve içine geçirilen tahta veya taş levha

  Kapı kanadının aynası. Çeşmenin aynası.

• Atların diz kapağı

[sıfat]

[argo]

• İyi bir durumda, yolunda

  İşimiz ayna.

[mecaz]

• Bir olayı, bir durumu yansıtan, göz önünde canlandıran olay, durum, şey

  Bir ülkenin sanat ve kültür hayatı bir bakıma o ülkenin uygarlık aynasıdır. - Haldun Taner

[denizcilik]

• Küreğin yassı uç bölümü

[denizcilik]

• Gemilerde işaretçi erlerin kullandığı dürbün

[denizcilik]

• Akıntı ve anaforun birleştiği yerde oluşan su burgacı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayna gibi

[sıfat]

[eskimiş]

• Gözle ilgili

[sıfat]

[eskimiş]

• Para olarak değil, madde olarak verilen

  Ayni yardım.

[isim]

[eskimiş]

• İleri gelenler

• Senato üyeleri

[sıfat]

[eskimiş]

• Belli, açık

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayan olmak

[sıfat]

[eskimiş]

• Kurucu (kimse)

• Yapan (kimse)

  Her eserin banisi son sözünü şaire bırakmıştı. - Asaf Halet Çelebi

[zamir]

• Ben zamirinin yönelme durumu eki almış biçimi

Ata Sözleri ve Deyimler

• bana bak!
• bana da ... demesinler
• bana dokunmayan yılan bin yaşasın
• bana mısın dememek