[isim]

[tarih]

• Hitit

[bağlaç]

• Kelimenin sonuna geldiğinde birliktelik, beraberlik, araç, neden veya durum anlatan cümleler yapmaya yarayan bir söz

  Çabuk bir süvari ile bana haber gönderiniz. - Ömer Seyfettin

• Bazı soyut adlara getirildiğinde `... olarak, ... bir biçimde` anlamında durum zarfları oluşturan bir söz

  Merhametle ona bakıyordu.

• Cümle içinde aynı görevde bulunan iki ögeyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz

  Annesi ile babası geldiler. Leylâ ile Mecnun. Gelmeleri ile gitmeleri bir oldu.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... ile beraber

[isim]

• Türlü metallerden yapılmış, kopmaya karşı bir direnç gösteren ince uzun nesne

  Gelin teli. Telgraf teli.

[sıfat]

• Bu nesneden yapılmış veya bu nesne biçiminde olan

  Tel kafes. Tel çivi.

• Tencere, çaydanlık vb.ni ovarak temizlemek için kullanılan nesne

• İnsan saçını oluşturan ipçik

  İki açık sarı tel terli alnımızın üstüne yapışmıştı. - Sait Faik Abasıyanık

[biyoloji]

• Bazı organizmaların demet durumundaki oluşumunu meydana getiren ipçiklerin her biri, lif

Ata Sözleri ve Deyimler

• tel çekmek
• teli kırmak
• teller takmak
• tel takınmak

[isim]

• Telgraf

Ata Sözleri ve Deyimler

• tel çekmek

[isim]

• Küçük limon

[isim]

• Geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren alegorik bir anlatımı olan halk hikâyesi, mitos

[mecaz]

• Efsaneleşen kavram veya kişi

[isim]

• Selin sürükleyip getirdiği çok küçük taneli çamurlaşmış kum ve toprak karışımı

[isim]

• Türlü işlerde kullanılmak için yapılan ince ve uzun metal çubuk

• Göze sürme çekmeye yarayan, kemik veya fil dişinden yapılmış ince ve uzun araç

[isim]

[matematik]

• Karada 1609, denizde 1852 metre olarak kabul edilen bir uzaklık ölçü birimi

  Köprü ile Kadıköy arasındaki mesafenin kaç mil olduğunu bilmiyordum. - Ahmet Rasim

Ata Sözleri ve Deyimler

• mil yapmak

[isim]

[coğrafya]

• Kabarma

  Bir met zamanı gökyüzü kurşunla örtülü / Gördüm deniz dedikleri bin başlı ejderi - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• Çelik çomak oyununda kullanılan değnek parçası

• Bu oyunda kullanılan, 10-15 santimetre uzunluğundaki değnek

[isim]

[askerlik]

• Güvenlik güçlerinde belirli bir iş veya hizmeti başarabilecek güçteki en küçük birlik

  Silahlı bir tim çoktan yola çıkmıştır bile. - İnci Aral

[isim]

[edebiyat]

• Tema

[isim]

[hayvan bilimi]

• Yarım kanatlılar alt takımına giren, insan ve memeli hayvanların vücudunda asalak olarak yaşayan böcek, kehle (Pediculus)

  Baş biti. Vücut biti.

Ata Sözleri ve Deyimler

• biti kanlanmak
• bit kadar

[isim]

[halk ağzında]

• İşaret

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel etmek

[isim]

[anatomi]

• İnsan bedeninde göğüsle karın, sırtla kalçalar arasında daralmış bölüm

  Kolum, boynundan beline doğru kayıyor. - Yusuf Ziya Ortaç

[anatomi]

• Bu bölümün, sırtın altına rastlayan bölgesi

  Bel ağrısı.

[anatomi]

• Hayvanlarda omuz başı ile sağrı arası

• Dağ sırtlarında geçit veren çukur yer

  Çıksam yüksek bellere gün eylesem / Acep nazlı yâr duyar mı ola? - Halk türküsü

• Geminin orta bölümü

• Bardak, şişe, vazo vb.nin ortasındaki dar bölüm

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel bağlamak
• belden aşağı vurmak
• beli açılmak
• beli bükülmek
• beli çökmek
• belini bükmek
• belini doğrultmak
• belini kırmak
• belini vermek
• bel kırmak
• bel vermek

[isim]

[fizyoloji]

• Meni

Ata Sözleri ve Deyimler

• beli gelmek
• belinden gelmek

[isim]

• Toprağı aktarmaya veya işlemeye yarayan, uzun saplı, ayakla basılacak yeri tahta, ucu sivri kürek veya çatal biçiminde bir tarım aracı

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel bellemek

[isim]

[fizik]

• Ses şiddetiyle ilgili birim

[isim]

• Beniz kelimesi ile birlikte, `yüz rengi` anlamında ikileme oluşturan bir söz

• Bereket kelimesi ile birlikte `bolluk` anlamında ikileme oluşturan bir söz

  Ucuzluklarına hayret ettiğimiz her çeşit satıcılar, o bet bereket nereye kaybolmuş? - Hüseyin Rahmi Gürpınar

Ata Sözleri ve Deyimler

• beti benzi atmak (veya solmak veya uçmak veya kül kesilmek veya kireç kesilmek)
• beti benzi kalmamak
• beti bereketi kalmamak (veya kaçmak)

[isim]

• Ağız boşluğunda, tatmaya, yutkunmaya, sesleri boğumlamaya yarayan etli, uzun, hareketli organ, tat alma organı

  Ağzımı dolduran kocaman dil, kelimelere yer bırakmıyor ki... - Yusuf Ziya Ortaç

• Birçok aletin uzun, yassı ve çoğu hareketli bölümleri

  Terazi dili.

• Büyükbaş hayvanların haşlanıp pişirildikten sonra yenebilen dili

  Birkaç dilim ekmek, ince bir iki dilim peynir veya dil, bazen de haşlanmış bir sebze yemeği. - Sait Faik Abasıyanık

• Ayakkabı bağlarının ayağı rahatsız etmemesini sağlayan ve bağ altına rastlayan saya parçası

[coğrafya]

• Kıstak

[denizcilik]

• Makaraların ve bastikaların içine yerleştirilmiş olan, üzerinden geçirilen halatı istenilen yöne çevirmeye yarayan, çevresi oluklu, küçük döner tekerlek

  İki dilli makara.

[müzik]

• Bazı üflemeli çalgılarda titreşerek ses çıkaran ince metal yaprak

[halk ağzında]

• Anahtar

Ata Sözleri ve Deyimler

• dil (veya diller) dökmek
• dil ağız vermemek
• dil bir karış
• dil çıkarmak
• dilden düşmez olmak
• dilden gelen elden gelse her fukara padişah olur
• dile (veya dillere) düşmek
• dile gelen ele gelir
• dile gelmek
• dile getirmek
• dile vermek
• dili (veya dilinin) döndüğü kadar
• dili açılmak
• dili ağırlaşmak
• dili alışmak
• dili bir karış dışarı çıkmak (veya sarkmak)
• dili bir karış olmak
• dili boğazına akmak
• dili çözülmek
• dili damağına yapışmak (veya dili damağı kurumak)
• dili dolaşmak
• dili dönmemek
• dili durmak
• dili durmamak
• dili ensesinden çekilsin!
• dili kılıçtan keskin olmak
• dili kurusun!
• dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim
• dilinden (veya dilden) düşürmemek
• dilinden anlamak
• dilinden kurtulamamak
• dilinde tüy bitmek
• diline (veya dile) dolamak (veya takmak)
• diline biber sürerim
• diline düşmek
• diline kira istemek
• diline pelesenk etmek
• diline sağlam olmak
• diline sağlık
• diline virt etmek
• dilini bağlamak
• dilini değdirmemek
• dilini eşek arısı soksun
• dilini kedi (veya fare) mi yedi?
• dilini kesmek (veya kesip oturmak)
• dilinin altında bir şey olmak
• dilinin altındaki baklayı çıkarmak
• dilinin cezasını (veya belasını) çekmek (veya bulmak)
• dilinin ucuna gelmek
• dilinin ucunda
• dilinin ucuyla
• dilini tutamamak
• dilini tutmak
• dilini yutmak
• dilin kemiği yok
• dili olsa da söylese (veya anlatsa)
• dili pabuç kadar
• dili sürçmek
• dili tutulmak
• dili uzamak
• dili varmamak
• dili yanmak
• diliyle sokmak
• diliyle tutulmak (veya yakalanmak)
• dillerde dolaşmak (veya gezmek)
• dillere destan olmak
• dil uzatmak

[isim]

• İnsanların düşündüklerini ve duyduklarını bildirmek için kelimelerle veya işaretlerle yaptıkları anlaşma, lisan, zeban

  Dilinden Anadolulu olduğu ancak belli oluyordu. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir çağa, bir gruba, bir yazara özgü söz dağarcığı ve söz dizimi

  Halk dilinin günebakan ismini verdiği bu çiçek, güneşe âşıktır. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

• Belli mesleklere özgü dil

  Hukuk dili.

• Düşünce ve duyguları bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracı

  Müzik dili. Yazı dili.

  Hiçbir zaman onların arasına katılabilecek bir dil bulamadım. - Reha Mağden

[tarih]

• Düşmanın durumunu öğrenmek için sorguya çekilmek amacıyla ele geçirilen tutsak

Ata Sözleri ve Deyimler

• dil tutmak

[isim]

[eskimiş]

• Gönül, yürek

[isim]

• Doğum işini yaptıran kadın

  Babam ebe bulmaya koştu. - Ayla Kutlu

[halk ağzında]

• Büyükanne, nine

• Genellikle çocuk oyunlarında baş olan, diğer çocuklara veya gruba karşı cezasını çekmek ve bundan kurtulmak için tek başına bütün sorumluluğu üzerine alan çocuk, oyun ebesi

Ata Sözleri ve Deyimler

• ebe olmak

[isim]

[halk ağzında]

• İş yapma

• Yapılan iş

[isim]

[halk ağzında]

• Birbiriyle iyi anlaşan iki yaşlının baş başa kalışını anlatan Edi ile Büdü, Şakire Dudu deyiminde geçen bir söz