[isim]

[kaba konuşmada]

• Dişilik organı

[kimya]

• Amerikyum elementinin simgesi

[sıfat]

• Görme engelli

[bağlaç]

• Çelişkili ve tutarsız iki cümleyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz, amma, lakin, velakin

  Para kazanmayı hiç sevmiyordu ama hesapsız harcamaya bayılıyordu. - Necati Cumalı

• Uyarma veya şartlı bir ifade niteliğinde olan bir cümleyi, başka bir cümleye bağlamaya yarayan bir söz

  Fala inanmam ama fırsat bulursam baktırmadan da yapamam. - Kemal Tahir

• Beklenmeyen bir sonucu anlatan iki cümleyi onun sebebi durumunda olan cümleye bağlayan bir söz

  Gerçi yeni nesil, eskiyi öğrenmekte bir fayda görmüyor ama ben gene de yazayım. - Burhan Felek

• Bir yargıyı veya bir buyruğu pekiştirmek için de kullanılan bir söz

  Güzel ama güzel bir söz söyledi.

• Bazen dikkati çekmek için cümlenin sonuna getirilen bir söz

  Gerçi vekillerden bazıları yerli yerinde duruyordu ama! - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ama ne
• aması maması yok!
• aması var

[sıfat]

• Yemek yemesi gereken, tok karşıtı

  Aç ne yemez, tok ne demez. - Divanü Lügati't-Türk

• Yiyecek bulamayan

  Ben hem öksüzüm hem yetimim hem de tam 23 saattir açım. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[mecaz]

• Gözü doymaz, haris

  Ne aç adam!

[mecaz]

• Çok istekli, hevesli

  Her zamanki gibi bilgiye aç, her zamanki gibi ağızları lafla, kafaları düşünceyle dolu çalçene yaratıklarız. - Ayla Kutlu

[zarf]

• Karnı doymamış olarak

  Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. - Orhan Kemal

Ata Sözleri ve Deyimler

• acından kimse ölmemiş
• acından ölmek
• aç açık kalmak
• aç aç ile yatınca arada dilenci doğar
• aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez
• aç at yol almaz, aç it av almaz
• aç ayı oynamaz
• aç bırakmak
• aç doymam, tok acıkmam sanır
• aç doyurmak
• aç elini kora sokar
• aç esner, âşık gerinir
• aç gezmektense tok ölmek yeğdir
• açın gözü ekmek teknesinde olur
• açın imanı olmaz
• açın karnı doyar, gözü doymaz
• açın koynunda ekmek durmaz
• açın kursağına çörek dayanmaz
• açın uykusu gelmez
• aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun
• aç ile eceli gelen söyleşir
• aç kalmak
• aç köpek fırın deler
• aç kurt aslana saldırır
• aç kurt gibi
• aç kurt yavrusunu yer
• aç ne yemez, tok ne demez
• aç susuz kalmak
• aç tavuk kendini arpa ambarında sanır
• aç, yanından kaç

[isim]

• İlenme, beddua

[ünlem]

• (a:h) Sesin tonuna göre pişmanlık, öfke, özlem, beğenme, sevgi vb. duygular anlatan bir söz

  Ah, ne güzeldi o Direklerarası'ndaki ramazan ve donanma geceleri. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[ünlem]

• (a:h) Ağrı, acı duyulduğunda söylenen bir söz

  Ah başım!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ah alan onmaz
• ah almak
• ah çekmek
• ah etmek
• ahı çıkmak
• ahını almak
• ahını yerde koymamak
• ahı tutmak
• ahı yerde kalmamak
• ah yerde kalmaz

[ünlem]

• İstek uyandırmak için kullanılan bir söz

  Ha göreyim seni! Ha gayret!

• (ha:) Şaşma anlatan bir söz

  Amma güzel ha! Öyle oldu ha!

• (ha:) Dikkati çekmek, uyarmak için kullanılan bir söz

  Sakın ha bir daha yapma! Sakın ha ağlamanı istemiyorum. - Attila İlhan

• (ha:) Bir şeyin birdenbire hatırlandığını veya kavrandığını anlatan bir söz

  Ha, miralay arzu ederse o başka tabii! - Attila İlhan

[bağlaç]

• Tekrarlanarak kullanıldığında eşitlik anlamı veren bir söz

  Ha ben gelmişim ha o. Ha bağ ha bahçe ha tarla.

[bağlaç]

• Bazen tekrarlanan bir emir kipinin tekrarları arasında yer alarak fiil ile anlatılan işin uzadığı ve bundan bıkıldığı bildirilir

  Yürü ha yürü, yol bitmiyor ki.

[edat]

[kaba konuşmada]

• Evet

[teklifsiz konuşmada]

• (ha:) Soru bildiren bir söz

  Sen de geldin ha?

Ata Sözleri ve Deyimler

• ha babam (ha)
• ha babam de babam
• ha bire
• ha deyince
• ha gayret
• ha şöyle
• ha şunu bileydin

[kimya]

• Hahniyum elementinin simgesi

[isim]

• Genellikle uzun bir nesnenin incelerek biten son ve sivri noktası

  Bu resmin iki gözü bir makasın ucu ile oyulmuştu. - Aka Gündüz

• Bir şeyin baş veya son noktası

• Bir şeyin kenarı

  Kırk kişilik bir masanın bir ucunda, üç kişiyiz. - Refik Halit Karay

• Dış kenar, periferi

• Bir uzaklığın son noktası

  İstikbal, bu yolun ucundan bir güneş gibi doğuyor. - Falih Rıfkı Atay

• Bir şeyin başı, tepesi

• Kurşun kalemlerde yazmayı sağlayan kömürden yapılan madde

[sıfat]

• Bir şeye gereğinden çok fazla bağlanan, önem veren, ekstrem

[tarih]

• Türk devletlerinde genellikle sınır boylarındaki eyalet ve sancak

Ata Sözleri ve Deyimler

• ucu (herhangi birine) dokunmak
• ucu bucağı olmamak (veya görünmemek)
• ucu bucağı yok (veya kayıp)
• ucunda (bir şey) bulunmak
• ucundan tutmak
• ucunu bulmak
• ucunu kaçırmak
• ucu ortası belli olmamak
• uç vermek

[edat]

[halk ağzında]

• İşte

  Bizim köy aha şuracıkta!

[isim]

[bitki bilimi]

• Çamgillerin örnek bitkisi olan, dört mevsim yeşil kalabilen, iğne yapraklı, yurdumuzda birçok türü yetişen bir orman ağacı (Pinus)

  Orada çamlar mis gibi kokarak rüzgârla fısıldaşırlardı. - Halikarnas Balıkçısı

Ata Sözleri ve Deyimler

• çam ağacından ağıl olmaz, el çocuğundan oğul olmaz
• çam devirmek

[isim]

• Karşılaşma

  Paris'te maça gitmek şöyle dursun, stadyumların yerini bile öğrenmek aklımdan geçmedi. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• maç satmak
• maç yapmak

[isim]

[halk ağzında]

• Kuyruk sokumu kemiği

[sıfat]

[halk ağzında]

• Yüce

  Uca dağ başında yatmış uyumuş / Ela gözlerini uyku bürümüş - Halk türküsü

[isim]

• Soda veya potas katılmış silisli kumun ateşte eritilmesiyle yapılan sert, saydam ve çabuk kırılır cisim

[sıfat]

• Tümü veya bir bölümü bu maddeden yapılmış, sırça

  Tıraşa başlarken biri büyük, biri küçük iki örtü alırdı, cam dolabından. - Necati Cumalı

• Pencere

  Camın önündeki masaların hemen arkasındaki yere oturup kalıyorum. - Sait Faik Abasıyanık

[eskimiş]

• Kadeh, içki

Ata Sözleri ve Deyimler

• cama çıkmak
• cam gibi
• camı çerçeveyi indirmek

[isim]

• Tanrı

[ünlem]

• `Neredesin, bana bak` anlamlarında, genellikle kadınlar tarafından kullanılan bir seslenme sözü

[eskimiş]

• Dervişler arasında kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• hu çekmek (veya demek)

[isim]

• Açmak işi

• Orman içinde ağaç kesme veya yakma yoluyla tarıma elverişli bir duruma getirilen arazi

• Bir tür susamsız, kalınca, yağlı çörek

[isim]

• Ulaşmak istenilen sonuç, maksat, meram

  Evet ama öteki kızı bu iş için kaçırdılarsa amaçlarına ulaştılar. - Ahmet Ümit

• Gaye

  Her milletten, her tabakadan, huyları, dinleri, dilleri farklı fakat amaçları aynı olan insanların bulunduğu bir yerdi burası. - İhsan Oktay Anar

• Hedef

  Amaç, şüphe götürmeyecek ilk kesin bilgiye varmaktı. - İhsan Oktay Anar

• Bir kimseye veya bir kurula verilen özel amaçlı görev, misyon

Ata Sözleri ve Deyimler

• amaç edinmek
• amaç gütmek

[isim]

• Babanın erkek kardeşi, baba yarısı, emmi

[ünlem]

• Yaşlı erkeklere saygı için kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• amcamla dayım, hepsinden aldım payım