[isim]

• Kakımak işi

[-i]

• Kasları gergin duruma getirmek

• Kısaltmak

• Daraltmak

• Bölmek, ayırmak

[mecaz]

• Baskısı altında tutmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• kasıp kavurmak

[-i]

• Sesi azaltmak, alçaltmak

  Radyoyu biraz kısar mısın?

• Gözü biraz kapamak

  Adam göz kapaklarını kısarak bir hesapladı. - Necati Cumalı

• Ezmek, büzmek, daraltmak

  Omuzlarını kısar, ellerini cebinden çıkarır, atar ağzından sigarasını. - Sait Faik Abasıyanık

• Lamba ışığını azaltmak

• Sıkıştırmak

  Birden susan köpek kuyruğunu bacaklarının arasına kıstı. - Ömer Seyfettin

[-den]

[mecaz]

• Masraf, harcama vb.ni azaltmak

  Kes üç kuruş ekmekten / Beş kuruş etten kıs - Behçet Necatigil

[mecaz]

• Verilen hak ve özgürlüklerin sınırını daraltmak

[halk ağzında]

• Pintilik etmek

[nesnesiz]

• Midenin içindekini basınçla ağızdan dışarı atmak, çıkarmak, kayyetmek, istifra etmek

• Reddetmek

  İhanetin böylesini tarih kabul etmez, kusardı. - Tarık Buğra

[-i]

• Boyanan ve temizlenen şeyler yeniden ortaya çıkmak

  Kumaş lekeyi kustu. Helva yağını kusmuş.

[-i]

[mecaz]

• İçinde birikmiş kinini, öfkesini söyleyerek açığa vurmak

[isim]

• Sütün veya yoğurdun yüzünde zar durumunda toplanan, açık sarı renkli, koyu yağlı katman, krema

• Sütü yayvan kaplar içinde ve hafif ateşte tutarak elde edilen koyu, yağlı öz

• Yağmur ve selden sonra toprağın üzerinde kalan özlü tabaka

[mecaz]

• Bir şeyin en iyi ve seçkin bölümü

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaymağını almak (veya yemek)
• kaymağı seven mandayı yanında taşır
• kaymak bağlamak (veya tutmak)
• kaymak gibi

[nesnesiz]

• Düz, ıslak, donmuş veya kaygan bir yüzey üzerinde sürtünerek kolayca yer değiştirmek

  Sol tekerlekler küçük bir hendeğin içine kaydı. - Osman Cemal Kaygılı

• Kaygan bir yüzey üzerinde birdenbire dengesini yitirmek

• Durum değiştirmek

• Anlamı değişmek

  Bazen kelimeler başka anlamlara kayar.

• Kurtulmak

• Yağışların etkisiyle toprağın alt tabakasının gevşemesi sonucu üst tabaka oynamak

[mecaz]

• Görüş, düşünce veya tutumunu değiştirmek

[argo]

• Cinsel ilişkide bulunmak

[-i]

• Çevresine sarılarak veya bir şey sararak çepeçevre basınç altına almak

  Yalnız kalan kadın titriyor, hıçkırarak kucağındaki yavrusunu sıkıyor. - Ömer Seyfettin

• Bir şeyin suyunu, yağını, sıvı kısmını basınçla çıkarıp akıtmak

  Limon sıkmak. Üzüm sıkmak.

• Dar gelmek

  Belimi sıktı kemer - Halk türküsü

• Basınçlı bir araçla fışkırtmak, püskürtmek

  Yangına su sıkmak.

• Silahla ateş etmek

  Küçük hanım, tabancayı kalbine sıkmak istemiş. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

• Baskı altına almak, üzmek, bunaltmak, zorlamak

  Çocuğu çok sıkıyorlar.

[mecaz]

• Sıkıntı vermek

  İhtimal inanmayacaksınız. Fakat ben sizi sıkmamak için uzatmayarak anlatacağım. - Ömer Seyfettin

[argo]

• Yalan söylemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• sıkıp suyunu çıkarmak

[nesnesiz]

• Kına, yakı vb.ni koymak, sürmek

[-i]

• Yanmasını sağlamak veya yanmasına yol açmak, tutuşturmak

  Kendi sigarası için yaktığı kibriti bana uzattı. - Falih Rıfkı Atay

• Ateşle yok etmek

  Çöpleri yakmak.

• Işık vermesini sağlamak

  Mavi ışıklı ispirto lambalarını yakarlar. - Sait Faik Abasıyanık

• Isı etkisiyle zarar vermek

  Eteği ütülerken yaktı.

• Keskin, sert ve ısırıcı bir duyum vermek

  Biber ağzı yakar.

• Yanıyormuş gibi bir etki yapmak

  Hekime daima şarabın midelerini yaktığından bahsederler. - Falih Rıfkı Atay

• Kurutmak, zarar vermek

  Fırtına ekinleri yakmıştı. - Sait Faik Abasıyanık

[nesnesiz]

• Çok sıcak olmak

  Bugün güneş yakıyor.

• Karartmak

  Güneşte vücudunu yaktı.

• Çok üşütmek

  Soğuk rüzgâr insanın yüzünü yakıyor.

[tıp]

• Tedavi etmek amacıyla doku, damar vb. dağlamak

[mecaz]

• Silahla vurmak

[mecaz]

• Yıkıma, zarara yol açmak, büyük bir zarara uğratmak, mahvetmek

  Gözü mavi, boyu kısa, kendi muhacir olmasın. Ne olursa olsun makbulüm. Aman bu üçüne dikkat et. Beni yakma. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Güçlü sevgi uyandırmak

[mecaz]

• Zamanında kullanılmadığından hükmünü yitirmek

  Biletini ve tatilini yaktı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• yakıp yıkmak

[nesnesiz]

• Türkü, ağıt vb. düzenlemek, bestelemek

[isim]

• Ayıkmak işi

[sıfat]

• Ayağı andıran, ayağa benzeyen, ayak gibi

[-i]

• Çok ince ve küçük parçalar biçiminde doğramak

  Eti kıymak.

[-e]

[mecaz]

• Acımadan vermek, esirgememek, feda etmek

  Beş altı kuruşa daha kıyarak sağlamca bir ip tedarik etti. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[-e]

[mecaz]

• Acımayıp öldürmek

  Zavallıya nasıl kıydılar?

[-e]

[mecaz]

• Acımayarak büyük bir kötülük etmek, zulmetmek

  Ne yapayım, ben de ekmek istiyorum, hayatımı kazanıyorum, bana kıymayın. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

[halk ağzında]

• Cimri

[isim]

[halk ağzında]

• Mısır unu, tereyağı, peynir ve su ile yapılan bir yemek

[sıfat]

[halk ağzında]

• Ağır ağır konuşan (kimse)

• Her işinde ağır davranan (kimse)

Ata Sözleri ve Deyimler

• kımkım etmek

[sıfat]

[eskimiş]

• Suçsuz, günahsız (kadın)

  O masumeyi yataklarda inletmek senin şanına yakışır mı? - Reşat Nuri Güntekin

• Temiz, saf (kadın)

[nesnesiz]

• Konuşmasını kesmek

  Son mısraları acele okuyarak susmuştu. - Halit Fahri Ozansoy

• Konuşmaktan kaçınmak

  Onlar da bu hazırlop klişeleri kullanmak fırsatını buluncaya kadar susacaklardır. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

• Ses veya gürültüyü kesmek, ses ve gürültü yapmamak

[mecaz]

• Etkisini göstermemek, tepki göstermemek

  Adaletin sustuğu yerde haksızlık başlar.