[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[bağlaç]

• Anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz

• Özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz

  Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

• `Öyle, o kadar, o denli` vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan bir söz

• İkinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz

  Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş. Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

• İki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

  Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. - Osman Cemal Kaygılı

• Yakınma, kınama vb. duyguları anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

  O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

• Bir soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

  Acaba gelmez mi ki? Bunu bana bırakırlar mı ki? Acaba ceza verirler mi ki?

• Bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: Belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

[fizik]

• Akümülatör

Ata Sözleri ve Deyimler

• aküsü bitmek

[isim]

• Yağmur, yaz yağmuru

[isim]

[eskimiş]

• Kusma

[isim]

[hayvan bilimi]

• Tibet'te, Asya'nın bazı yörelerinde yabani veya evcil olarak yaşayan, kılları uzun bir tür öküz, Tibet öküzü, Tibet sığırı (Bos grunniens)

[isim]

• Yemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşını, eşini, işini bil
• aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
• aş taşınca kepçeye paha olmaz
• aş tuz ile, tuz oran ile

[isim]

• Bir sonuç elde etmek, herhangi bir şey ortaya koymak için güç harcayarak yapılan etkinlik, çalışma

  İş bittikten sonra denize karşı sigara içilir. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir değer yaratan emek

• Birinden istenen hizmet veya birine verilen görev

  Şimdi Mısır'a memuru olduğum bankanın bir işi için geldim. - Ömer Seyfettin

• Sanayi, ticaret, tarım, maliye vb. alanlara ilişkin ekonomik etkinliklerin bütünü

  İşler durgun.

• Kamu yararına yapılan işler

  Güvenlik işleri.

• Herhangi bir yere düzen verici, günlük yaşayışı sağlayıcı her türlü çalışma

  Bu evin işi çok.

• Geçim sağlamak için herhangi bir alanda yapılan çalışma, meslek

  Sonunda bir iş buldum. - Sait Faik Abasıyanık

• Ticari anlaşma, alışveriş

• Herhangi bir maksatla kurulan düzen

  İşlerini bırakmışlar, dükkânlarını kapamışlar, akın akın şehri terk edip gidiyorlardı. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Bazı deyimlerde `yarar, çıkar` anlamında kullanılan bir söz

  O, işini bilir. Bu, benim işime gelmez.

• Yapılan şey, davranış

  Yoksullara yardım etmekle çok iyi bir iş yaptım.

• Nakış, örgü, makrome gibi elde yapılan şey

  Komşu kadın elindeki işini dizine bırakıp geline döndü. - Memduh Şevket Esendal

• Emek, işçilik, ustalık

  Bu örtü, işi ağır bir örtüdür.

• İşlem

  İşimi görmediler.

• Bir kimseye özgü olan görüş, anlayış

  Bu, bir zevk işidir.

• Yetenek

  Demek bende daha iş varmış ki ilin öğretmeni seçtiler. - Muzaffer İzgü

[mecaz]

• Sorun, konu, mesele, maslahat

  Etrafın gülüşmeleri arasında iş anlaşıldı. - Hüseyin Cahit Yalçın

[mecaz]

• Gizli neden veya maksat

  Çoktandır köylünün şurada burada yayıp gezeceği ehemmiyetli bir iş, bir keramet gösterememişti. - Refik Halit Karay

[fizik]

• Bir kuvvetin uygulanma noktasını hareket ettirirken harcadığı güç

  Erg, jul, kilogrammetre, vatsaat, kilovatsaat iş ve enerji birimleridir.

Ata Sözleri ve Deyimler

• iş (birinde) bitmek
• iş (birinden) bitmek
• iş (birine) kalmak
• iş açmak
• iş almak
• iş amana binince kavga uzamaz
• iş anlatılıncaya kadar baş elden gider
• iş ayağa düşmek
• iş başa düşmek
• iş bırakmak
• iş bilenin, kılıç kuşananın
• iş bilmek
• iş bitirmek
• iş çatallanmak
• iş çevirmek
• iş çığırından çıkmak
• iş çıkarmak
• iş dayıya düştü
• iş değil
• iş düşmek
• işe almak
• işe bak!
• iş edinmek
• işe girmek
• işe karışmak
• işe koşmak
• iş etmek
• işe yaramak
• iş görmek
• iş göstermek
• işi ...-e dökmek
• işi ...-e vurmak
• işi (bir şeye) vurmak
• işi ahbaplığa dökmek
• işi aksi gitmek
• işi Allah'a kalmak
• işi anlamak
• işi azıtmak
• işi başından aşmak (veya aşkın olmak)
• işi bitmek
• işi bozmak
• işi bozulmak
• işi ciddiye almak
• işi çıkmak
• işi düşmek
• işi ileri götürmek
• işi iş, kaşığı gümüş
• işi iş olmak
• işi kotarmak
• iş inada binmek
• işin alayında olmak
• işin başı
• işinden olmak
• işin doğrusu
• işi ne?
• işine bak!
• işine gelmek
• işine göre
• işine hor bakan boynuna torba takar
• işine koyulmak
• işin fenası
• işin garibi
• işini bilmek
• işini bitirmek
• işin içinde iş var
• işin içinden çıkamamak
• işin içinden çıkmak (veya sıyrılmak)
• işini görmek
• işini kış tut da yaz çıkarsa bahtına
• işinin adamı
• işini uydurmak
• işini yoluna koymak
• işin kolayına kaçmak
• işin kötüsü
• işin kurdu
• işin kurdu olmak
• işin mi yok
• işin ortasını bulmak
• işin rengi değişmek
• iş insanın aynasıdır
• işin tuhafı
• işin ucu birine dokunmak
• işin üstesinden gelmek
• işin yoksa şahit ol, paran çoksa kefil ol
• işi olmak
• işi pişirmek
• işi rast gitmek
• işi resmiyete dökmek
• işi sağlama almak
• işi savsaklamak
• işi şakaya dökmek
• iş işlemek
• iş işten geçmek
• işi tatlıya bağlamak
• işi temizlemek
• işi uzatmak
• işi üç nalla bir ata kaldı
• işi yokuşa sürmek (veya koşmak)
• işi yoluna koymak
• işi yolunda (veya tıkırında) gitmek (veya olmak)
• iş karıştırmak
• iş ki
• işler açılmak
• işler arapsaçına dönmek
• işler becermek
• iş mi?
• iş ola
• iş olacağına varır
• iş olsun diye
• iş sarpa sarmak
• iş şirazesinden çıkmak
• işten (bile) değil
• işten el çektirmek
• işten güçten vakit bulamamak
• iş tutmak
• iş vermek
• iş yapmak
• iş yok

[isim]

• Aşırı sevgi ve bağlılık duygusu, sevi, sevda, amor (II)

  Gönlüm düştü bu sevdaya / Gel gör beni aşk neyledi - Yunus Emre

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşka düşmek
• aşka gelmek
• aşk ağlatır, dert söyletir
• aşk olmayınca meşk olmaz
• aşk olsun
• aşk yapmak

[isim]

[anatomi]

• Gözlerin üzerinde kemerli birer çizgi oluşturan kısa kıllar

  Alnında boncuk boncuk terler birikmişti, kaşlarının üstüne doğru sızıyordu. - Mahmut Yesari

• Eyerin ön ve arkasındaki çıkıntılı bölüm

[halk ağzında]

• Sarp kayalık, uçurum

[halk ağzında]

• Bağ ve bahçelerde toprak yığarak yapılan sınır, set

[halk ağzında]

• Ocağın veya şöminenin üst tarafında bulunan, üzerine malzeme konulan çıkıntı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaş (veya kaşını) yıkmak
• kaş göz etmek
• kaş göz işareti yapmak
• kaşı (veya kaşları) çatılmak
• kaşını gözünü eğmek
• kaşının altında gözün var dememek
• kaş ile göz, gerisi söz
• kaşla göz arasında
• kaşlarını çatmak
• kaş yapayım derken (veya yaparken) göz çıkartmak (veya çıkarmak)

[isim]

• Antalya iline bağlı ilçelerden biri

[isim]

[din bilgisi]

• İslamiyette Hz. Ali'ye yandaş olan kimseler

• Şiilik

[isim]

• Eni geniş bir şeyle vurulduğunda çıkan ses

Ata Sözleri ve Deyimler

• şak diye

[isim]

[eskimiş]

• Yarma, yarılma

• Yarık, çatlak

[isim]

• Haydut

  Şakiler odanın içinde potinlerinin uçlarına basarak geziniyor idiyse de bakılsa bu ihtiyata hacet bile yoktu. - Ahmet Midhat

[isim]

• Araba, hayvan vb.nin taşıdığı şeylerin hepsi

  Çölde yük götüren vasıta develer, insan taşıyan vasıta hecinlerdir. - Falih Rıfkı Atay

• Bir şeyin ağırlığı

• Araba, hayvan vb.nin taşıyabildiği miktar

  Bir araba yükü odun.

• Eşya

  Bütün yükü bu bavul.

[mecaz]

• Birinin üzerine almak zorunda kaldığı ağır görev

  Ben bu yükün altına giremem. Bu yüke herkes katlanamaz.

[mecaz]

• Tedirginlik veren şey, engel

[fizik]

• Bir cismin yüzeyinde biriken elektrik miktarı

[tarih]

• Yüz bin kuruşluk mal veya tutar

  Mademki öyledir, bir yük getirip satan herkes iki akçe versin. - Tarık Buğra

[halk ağzında]

• Doğacak bebek

[eskimiş]

• Yüklük

  Haydi şu yüke giriver!.. - Sait Faik Abasıyanık

Ata Sözleri ve Deyimler

• yük altına girmek
• yük olmak
• yükte hafif pahada ağır
• yükünü almak
• yükünü çekmek
• yükünü tutmak
• yük vurmak