[isim]

[tarih]

• Tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve tören yaptıkları yer, dergâh

  Hemen her ev yarı saray ve yarı tekke gibi bir şeydi. - Abdülhak Şinasi Hisar

• İşsiz güçsüz kimselerin buluşup sığındıkları yer

[argo]

• Esrar içilen üstü kapalı yer

[argo]

• Hapishane

  Bakıyorum, tekke sana yaramış, dedi. Ne zaman çıktın? - Tahsin Yücel

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekkeyi bekleyen çorbayı içer

[nesnesiz]

• Bir işi yapmak

  Şemsi, sıra düştükçe emlak komisyonculuğu ediyordu. - Haldun Taner

• `İyi, kötü` zarflarıyla birlikte davranmak

  İyi ettiniz de geldiniz.

[-i]

• Bulmak, erişmek

  Hemşerileri gelir, kemençe gibi bir çalgıyla sabahı ederlerdi. - Refik Halit Karay

[-i]

[-den]

• Birini bir şeyden yoksun bırakmak

• Eşit değer kazanmak

  İki iki daha dört eder.

• Herhangi bir değerde olmak

  Kira dâhil olduğu hâlde aylık masrafımız tam beş lira ediyordu. - Ömer Seyfettin

• Kötülükte bulunmak

  Ah, iki bardak süt sen bana neler ettin? - Sait Faik Abasıyanık

[-e]

• Küçük veya büyük abdestini yapmak

  Çocuk altına etti.

[eskimiş]

• Demek, söylemek

  Emrah eder düştüm dile / Bülbül figan eder güle - Erzurumlu Emrah

Ata Sözleri ve Deyimler

• edememek
• eden bulur, inleyen ölür
• etme (veya etme yahu)
• etmediğini bırakmamak (veya komamak)
• etme eyleme
• ettiği hayır, ürküttüğü kurbağaya değmemek
• ettiğini bulmak (veya çekmek)
• ettiğini yanına bırakmamak
• ettiği yanına (kâr) kalmak
• ettiğiyle kalmak

[isim]

• Tahıl unundan yapılmış hamurun fırında, sacda veya tandırda pişirilmesiyle yapılan yiyecek, nan, nanıaziz

  Odayı, tatlı, sıcak bir kızarmış ekmek kokusu bürümüş. - Yusuf Ziya Ortaç

[mecaz]

• İnsanı geçindirecek iş, kazanç

  Biz iyi kötü tiyatroya bağlamışız ekmeğimizi. - Necati Cumalı

[halk ağzında]

• Yemek, aş

  Ekmeği bizde yiyelim mi? Allah ne verdiyse. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• ekmeği ekmekçiye ver, bir ekmek de üste ver
• ekmeğin büyüğü, hamurun çoğundan olur
• ekmeğinden etmek
• ekmeğinden olmak
• ekmeğine göz koymak (veya dikmek)
• ekmeğine yağ sürmek
• ekmeğini çıkarmak
• ekmeğini eline almak
• ekmeğini kana doğramak
• ekmeğini kazanmak
• ekmeğini taştan çıkarmak
• ekmeğini yemek
• ekmeğiyle oynamak
• ekmek aslanın ağzında
• ekmek çarpsın!
• ekmek elden su gölden
• ekmek istemez su istemez
• ekmekle oynayanın ekmeğiyle oynanır
• ekmek öpmek
• ekmekten kaşık olur ama her yoğurdun hakkına değil

[-i]

• Bir bitkiyi üretmek için toprağa tohum atmak veya gömmek

• Toprağı ekip biçmek için kullanmak

  Ancak senede otuz dönüm ekebiliyor. - Memduh Şevket Esendal

[-e]

• Serpmek

  Yemeğe biber ekmek.

[mecaz]

• Bir şeyin başlamasına yol açacak sebepleri hazırlamak

  Fesat tohumları ekenler kötü insanlardır.

[argo]

• Birini uydurma bir sebeple bırakıp gitmek, savuşmak, atlatmak

  Lale ile Günnur kendilerini ektiğim için müthiş içerlemişler. - Haldun Taner

[argo]

• Parayı boşuna harcamak, ziyan etmek

[argo]

• Yarışta geçmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• eken biçer, konan göçer
• ekip biçmek
• ekmeden biçilmez
• ekmediği yerden biter
• ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını

[isim]

• Bel, çapa veya sabanın topraktan kaldırdığı iri parça

• Tezek

• Çimen yapmak için üzerindeki otuyla birlikte çıkarılmış çayır parçası

[isim]

• Olmakta olan bir şeyin birdenbire durarak kesilmesi, durgu

[eskimiş]

• Bozukluk

[eskimiş]

• İnme, felç

Ata Sözleri ve Deyimler

• sekte vermek
• sekte vurmak
• sekteye uğramak
• sekteye uğratmak

[isim]

[halk ağzında]

• Ahırdaki gübreyi dışarı atmak için kullanılan kapaklı veya kapaksız delik, pencere

[isim]

• Ayakla vuruş

  Kondulardan birinin duvarını tekmeyle yıkan bir yıkımcı, topal bir kadından ilk darbeyi yedi. - Lâtife Tekin

• Hayvanın art ayağıyla vurması, çifte

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekme atmak (veya vurmak)
• tekme tokat girişmek
• tekme yemek

[nesnesiz]

• Hava bir yönden bir yöne akmak, rüzgâr olmak

  İki üç günden beri sert bir kış rüzgârı esiyor. - Ahmet Haşim

[-e]

[mecaz]

• Yapılması önce düşünülmüş olmayan veya beklenmeyen bir şeyi yapmaya birdenbire karar vermek

  Bu yolculuk size nereden esti?

Ata Sözleri ve Deyimler

• esip gürlemek

[-i]

• Dudak, dil ve soluk yardımıyla bir şeyi içine çekmek, somurmak

  Çanağımdaki köpüklü sütü emer gibi içeceğim. - Sait Faik Abasıyanık

• Tükürük yardımıyla eriterek içine çekmek

  Yengemin verdiği karanfili dişlerimle ezip emerek odaya giriyorum. - Yusuf Ziya Ortaç

[fizik]

• Soğurmak

  Toprak suyu emdi.

[argo]

• Uzun süre yararlanmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• emdiği (helal) süt haram olmak
• emdiği sütü burnundan getirmek

[isim]

• Kesmek işi

  Bir dönem, içkiyi haftalarca tamamen kesmeyi başardığım için, ondan sonra içtiğim her kadeh, bir adım gerilemek demekti. - Elif Şafak

• Teneke, sac vb.ni kesmek için kullanılan makas

[sıfat]

• Küp biçiminde veya köşeli olarak kesilmiş olan

  Dört tarafı kesme billur kapaklı bir eski saat. - Refik Halit Karay

[sıfat]

• Kesin, değişmez, maktu

  Kesme fiyat.

[dil bilgisi]

• Kesme işareti

[edebiyat]

• Nazımda veya nesirde, bir cümleyi sonu anlaşılacak biçimde yarım bırakma sanatı, kat

[bitki bilimi]

• Kıyılarımızda yaygın olarak bulunan, yuvarlak tepeli, 5 metre kadar boylu, her dem yeşil, yaprakları küçük ve kenarları testere dişli, çiçekleri yeşilimsi beyaz renkli olan bir süs ağacı, akçakesme (Phillyrea latifolia)

[matematik]

• Çizgisel iki doğru parçası ve bir eğri yayı ile sınırlanan düzlem yüzeyi

[sinema]

[televizyon]

• İki çekimin birbirine doğrudan doğruya bağlanmasından, iki ayrı çekimin birbirini izlemesinden doğan durum

[eskimiş]

• Lokum

[isim]

• Sekmek işi

[-i]

[halk ağzında]

• Bir şeyi, tüylerini yakmak için alevden geçirmek

• Taze buğday veya mısırı ateşe tutup pişirmek

[-i]

[halk ağzında]

• Oyunda yenerek bir şey kazanmak, utmak

[isim]

• Küsmek işi

[isim]

• Tavuk, hindi vb. evcil hayvanların barınmasına yarayan kapalı yer

  Ne kümeste tavuk bırakırmış ne ahırda hayvan ne de ağılda koyun. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[mecaz]

• Ufak ev

  Bu murdar kümeste nasıl oturuyorsun bilmem? - Ahmet Midhat

[isim]

[halk ağzında]

• Eğirilmek için temizlenmiş, taranmış yumak biçiminde yün