[isim]

• Yetişkin adam, bay, er kişi

  Erkekler tekaüt olunca çocuğa dönüyorlar. - Reşat Nuri Güntekin

• İnsan, hayvan ve bitkilerin dişiyi dölleyecek cinsten olanı

  Erkek arıların takatleri kesilmeye başlar, bir bir dökülür, ölür giderler. - Tarık Buğra

• Koca

  Kadın erkeğini uğurladı.

[biyoloji]

• Sperma oluşturan organizma

[sıfat]

[mecaz]

• Sözüne güvenilir, mert

[sıfat]

• Girintili ve çıkıntılı olarak bir çift oluşturan nesnelerden çıkıntılı olanı

[sıfat]

• Sert, kolay bükülmez

  Erkek demir, erkek bakır.

Ata Sözleri ve Deyimler

• erkeğin kalbine giden yol midesinden geçer
• erkek arslan arslan da dişi arslan arslan değil mi?
• erkek gibi
• erkek koyun kasap dükkânına yaraşır
• erkek olmak
• erkek sel, kadın göl

[isim]

• İçi krema ile doldurulmuş bir pasta türü

[isim]

• İşaret için yapılmış çentik veya iz, kerti

[mecaz]

• Derece, radde

  Biz proje ve kontrol görevlileri hatta müteahhit, hepimiz birden tozutma kertesine vardık. - Aydın Boysan

Ata Sözleri ve Deyimler

• kertesine gelmek
• kertesine getirmek

[isim]

[hayvan bilimi]

• Köpek balıkları takımının kelergiller familyasından, ılık ve tropik denizlerde yaşayan, uzunluğu 1,5 metre kadar olan, bir defada 20 yavru doğuran bir tür balık, keler balığı (Rhina squatina)

[sıfat]

• Tadı acımtırak, ekşimsi ve buruk olan

[isim]

[bitki bilimi]

• Olgunlaşmamış, ham kavun

• Irmaklarda işleyen ve şişirilmiş tulumlar üzerine kurulan bir tür sal

[sıfat]

• Yer yer çıplaklığı veya boşluğu olan

  Kelek mısır.

[sıfat]

• Kılsız

  Kelek tulum.

[sıfat]

[argo]

• Aptal

Ata Sözleri ve Deyimler

• kelek atmak
• kelek yapmak

[isim]

[hayvan bilimi]

• Kuşların gövde, kanat ve kuyruğunda bulunan, uçma, örtü ve kuyruk telekleri olarak üçe ayrılan, çeşitli renklerde kalın eksenli tüy

[isim]

[eskimiş]

• Evlerin veya dükkânların yüksekçe yerinde bulunan raf

• Başlık veya şapkanın öndeki çıkıntılı bölümü, terek

  Şapkamın tereği düz / Var onda ayla yıldız - Halk türküsü

[isim]

[tarih]

• Tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve tören yaptıkları yer, dergâh

  Hemen her ev yarı saray ve yarı tekke gibi bir şeydi. - Abdülhak Şinasi Hisar

• İşsiz güçsüz kimselerin buluşup sığındıkları yer

[argo]

• Esrar içilen üstü kapalı yer

[argo]

• Hapishane

  Bakıyorum, tekke sana yaramış, dedi. Ne zaman çıktın? - Tahsin Yücel

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekkeyi bekleyen çorbayı içer

[isim]

• Tekerlek

  Araba tekeri. Makine tekeri.

[sıfat]

• Tekerlek biçimde olan

  Bir teker peynir.

• İnce ve çapı oldukça tekerlek biçiminde parça

[gök bilimi]

• Bir gök cisminin daire biçiminde görünen yüzeyi

[gök bilimi]

• Cismin gökyüzü üzerindeki iz düşümü

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekere çomak sokmak
• tekerine (veya tekerinin önüne) taş koymak
• teker meker yuvarlanmak

[isim]

• Bir malın yapımının yalnızca bir kuruluşun elinde bulunduğu durum, inhisar, monopol

• Devletin herhangi bir üretim alanını elinde tutması, satışı tek elden yönetmesi ve fiyata hâkim olması durumu, inhisar, monopol

[mecaz]

• Bir kişi veya kuruluşun herhangi bir alanda kazandığı büyük güç

  Özel yalıların tekelinden kurtarılan yeni kıyılar da halkın denizle buluşmasını sağlayacak. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• tekelinde olmak
• tekeline (veya tekellerine) almak

[-e]

• Erişmek

  Nereden geldiğini anlamadığı bir ataklığa ermişti. - Necati Cumalı

• Kavuşmak

• Yetişip dokunmak

  Eli tavana ermek.

[nesnesiz]

• İnsan veya bitki büyüyüp gelişmek, yetişmek

[nesnesiz]

• Ürün olgunlaşmak

  Arpalar erdi de gelin, girdik yolmaya - Halk türküsü

[nesnesiz]

[din bilgisi]

• Kendini Tanrı yoluna vermiş kimse insanüstü kutsal bir aşamaya erişmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• erdiğine erer, ermediğine taş atar

[nesnesiz]

• Bir işi yapmak

  Şemsi, sıra düştükçe emlak komisyonculuğu ediyordu. - Haldun Taner

• `İyi, kötü` zarflarıyla birlikte davranmak

  İyi ettiniz de geldiniz.

[-i]

• Bulmak, erişmek

  Hemşerileri gelir, kemençe gibi bir çalgıyla sabahı ederlerdi. - Refik Halit Karay

[-i]

[-den]

• Birini bir şeyden yoksun bırakmak

• Eşit değer kazanmak

  İki iki daha dört eder.

• Herhangi bir değerde olmak

  Kira dâhil olduğu hâlde aylık masrafımız tam beş lira ediyordu. - Ömer Seyfettin

• Kötülükte bulunmak

  Ah, iki bardak süt sen bana neler ettin? - Sait Faik Abasıyanık

[-e]

• Küçük veya büyük abdestini yapmak

  Çocuk altına etti.

[eskimiş]

• Demek, söylemek

  Emrah eder düştüm dile / Bülbül figan eder güle - Erzurumlu Emrah

Ata Sözleri ve Deyimler

• edememek
• eden bulur, inleyen ölür
• etme (veya etme yahu)
• etmediğini bırakmamak (veya komamak)
• etme eyleme
• ettiği hayır, ürküttüğü kurbağaya değmemek
• ettiğini bulmak (veya çekmek)
• ettiğini yanına bırakmamak
• ettiği yanına (kâr) kalmak
• ettiğiyle kalmak

[isim]

[anatomi]

• Vücut kemiklerinin uç uca veya kenar kenara gelip birleştiği yer, mafsal

[isim]

• Tahıl unundan yapılmış hamurun fırında, sacda veya tandırda pişirilmesiyle yapılan yiyecek, nan, nanıaziz

  Odayı, tatlı, sıcak bir kızarmış ekmek kokusu bürümüş. - Yusuf Ziya Ortaç

[mecaz]

• İnsanı geçindirecek iş, kazanç

  Biz iyi kötü tiyatroya bağlamışız ekmeğimizi. - Necati Cumalı

[halk ağzında]

• Yemek, aş

  Ekmeği bizde yiyelim mi? Allah ne verdiyse. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• ekmeği ekmekçiye ver, bir ekmek de üste ver
• ekmeğin büyüğü, hamurun çoğundan olur
• ekmeğinden etmek
• ekmeğinden olmak
• ekmeğine göz koymak (veya dikmek)
• ekmeğine yağ sürmek
• ekmeğini çıkarmak
• ekmeğini eline almak
• ekmeğini kana doğramak
• ekmeğini kazanmak
• ekmeğini taştan çıkarmak
• ekmeğini yemek
• ekmeğiyle oynamak
• ekmek aslanın ağzında
• ekmek çarpsın!
• ekmek elden su gölden
• ekmek istemez su istemez
• ekmekle oynayanın ekmeğiyle oynanır
• ekmek öpmek
• ekmekten kaşık olur ama her yoğurdun hakkına değil

[-i]

• Bir bitkiyi üretmek için toprağa tohum atmak veya gömmek

• Toprağı ekip biçmek için kullanmak

  Ancak senede otuz dönüm ekebiliyor. - Memduh Şevket Esendal

[-e]

• Serpmek

  Yemeğe biber ekmek.

[mecaz]

• Bir şeyin başlamasına yol açacak sebepleri hazırlamak

  Fesat tohumları ekenler kötü insanlardır.

[argo]

• Birini uydurma bir sebeple bırakıp gitmek, savuşmak, atlatmak

  Lale ile Günnur kendilerini ektiğim için müthiş içerlemişler. - Haldun Taner

[argo]

• Parayı boşuna harcamak, ziyan etmek

[argo]

• Yarışta geçmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• eken biçer, konan göçer
• ekip biçmek
• ekmeden biçilmez
• ekmediği yerden biter
• ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını