[isim]

[halk ağzında]

• Burun, burun ucu

• Gelin tacı

• Tezek yığını

[-i]

• Bir şeyi elle veya başka bir araçla tutarak bulunduğu yerden ayırmak, kaldırmak

  Sağ elinin çevik bir hareketiyle başındaki tülbendi çekip aldı. - Necati Cumalı

[nesnesiz]

• Satın almak

[nesnesiz]

• Ele geçirmek, fethetmek

  Fakat aldıkları yerlerin ahalisini Türkleştiremediklerinden bu büyüklük onların zayıf düşmelerine sebep olmuş. - Ömer Seyfettin

[-i]

[-den]

• Bir şeyi veya kimseyi bulunduğu yerden ayırmak

  Çocuğu okuldan aldı.

• Birlikte götürmek

[nesnesiz]

• İçine sığmak

  Bu kavanoz iki kilo bal alır. Bu salon bin kişi alır.

[-e]

[nesnesiz]

• Kabul etmek

[nesnesiz]

• Kendine ulaştırılmak, iletilmek

  Mektup almak. Haber almak.

[nesnesiz]

• İçeri sızmak, içine çekmek

  Gemi su alıyor. Fotoğraf makinesi ışık almış, film yanmış.

[nesnesiz]

• Erkek, kadınla evlenmek

  O sırada aldığı kadının babasının birçok yardımını görmüştü. - Memduh Şevket Esendal

[-i]

[nesnesiz]

• Sürükleyip götürmek

  Öküzü sel aldı, harmanı yel aldı.

[nesnesiz]

• Kazanmak, elde etmek

[nesnesiz]

• Zararlı, tehlikeli bir şeye uğramak

  Soğuk almak. Ceza almak.

[-i]

[nesnesiz]

• Bürümek, sarmak, kaplamak

  Burayı kötü bir koku aldı, durulamaz hâle geldi.

[-den]

• Kısaltmak, eksiltmek

  Ceketin boyundan almak.

[nesnesiz]

• Yolmak, koparmak

  Kaş almak.

• Temizlemek

  Karyolanın altını süpürge ile al.

[-e]

[-i]

• İçeri girmesini sağlamak

  Sevdiği delikanlıyı gece evine almış. - Necati Cumalı

[nesnesiz]

• Tat veya koku duymak

  Sigaradan hiç tat alamaz oldum. Burnu iyi koku alır.

[-e]

[-i]

• Örtmek, koymak

  Paltosunu sırtına aldı.

[-i]

[-de]

• Yol gitmek, mesafe katetmek

  O yolu bir saatte alırsınız.

[-i]

[-den]

• Çalmak

  Cebimden saatimi almışlar.

• Soldurmak

  Güneş perdelerin rengini aldı.

• Vücuttaki hasta bir organı ameliyatla çıkarmak

  Dalağını aldılar.

[nesnesiz]

• Motor çalışması için gerekli olan elektrik veya yakıttan yararlanır duruma gelmek

  Savcı yardımcısı gaza bastı, motor almadı. Bir daha bastı, yine almadı. - Haldun Taner

[nesnesiz]

• Göreve, işe başlatmak

  Yeni bir kapıcı aldı.

[-den]

• Görevden, işten çekmek

[nesnesiz]

• Başlamak

  Üsküdar'a gider iken aldı da bir yağmur - Halk türküsü

[nesnesiz]

• İçecek veya sigara içmek

  Tadına bakmak için bir yudum aldım.

[nesnesiz]

• Yutmak, kullanmak

  İlaç almak.

[nesnesiz]

[-den]

• Kazanç sağlamak

  Bir pantolondan beş yüz lira alıyorlar.

• Gidermek, yok etmek

  İçine biraz su koy, tuzunu alır.

• Yer değiştirmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• al (veya alın) ...
• alaşağı etmek
• al aşağı vur yukarı
• al benden de o kadar
• al birini, vur ötekine (veya birine)
• aldı
• aldığı abdest ürküttüğü kurbağaya değmemek
• aldı sazı eline
• al gülüm ver gülüm
• alıp başını gitmek
• alıp götürmek
• alıp satmaz görünmek
• alıp sattığı olmamak
• alıp vereceği olmamak
• alıp verememek
• alıp vermek
• alıp yürümek
• al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur (veya gocunsun)
• almadan vermek Allah'a mahsus
• almadığın hayvanın kuyruğunu tutma
• al malın iyisini, çekme kaygısını
• alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste
• al sana bir ... daha
• al takke ver külah

[isim]

• Ak olma durumu

  Ocaktan aklığını yitirmiş bir bezle döndü, yeni gelenin masasını sildi. - Rıfat Ilgaz

• Kadınların makyaj için yüzlerine sürdükleri beyaz bir sıvı, düzgün

[-den]

• Sıvı maddeler veya çok ince taneli katı maddeler bir yerden başka bir yere doğru gitmek

  Eskiden Sakarya, bu köprünün altından akarmış. - Sait Faik Abasıyanık

• Sıvı maddeler aşağıya yönelmek

• Sıvı bir madde bir yerden çıkmak

[nesnesiz]

• Bir kap veya bir yer, içindeki veya üstündeki sıvıyı sızdırmak

  Dam akıyor.

[-e]

• Art arda ve toplu olarak gitmek

  Öfkeli insanlar, el ele, omuz omuza Taksim'e doğru akıyorlardı. - Yusuf Ziya Ortaç

[nesnesiz]

• Kumaş yıpranıp iplikleri erimeye başlamak

  Çarşafın kumaşı da yer yer akmış, buruşmuştu. - Refik Halit Karay

[nesnesiz]

• Boya birbirine karışmak

[-le]

• Sürüp gitmek

  Nedim divanında bir kaside vardır, müjgân üstüne, hicran üstüne, umman üstüne kafiyeleri ve redifleriyle akar. - Yahya Kemal Beyatlı

[nesnesiz]

[mecaz]

• Zaman çabuk geçmek

[nesnesiz]

[mecaz]

• Karışmak, katılmak

[nesnesiz]

[argo]

• Çabucak savuşmak, ortadan kaybolmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• akacak kan damarda durmaz
• akan sular durmak
• akara kokara bakma, çuvala girene bak
• akarı kokarı olmamak
• akarına bırakmak
• akıp gitmek
• akmasa da damlar

[isim]

• Bir uyarıyı, bir tehlikeyi bildirmek için verilen işaret

• Bu işareti veren düzenek

Ata Sözleri ve Deyimler

• alarma geçmek

[isim]

• Bir sanata, bir bilime, bir düşünce ve davranış sistemine temel olan, yön veren ilke, nizam

  Dil bilgisi kuralları.

• Davranışlarımıza yön veren, uyulması gereken ilke

  O, yirmi beş yaşına kadar umumi kurallara, yargılara sığmayan bir hayat yaşamıştır. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

• Yağışsız (hava, mevsim, yıl)

  Kurak bir yıl geçiriyoruz.

• Nem tutmayan, çabuk kuruyuveren, çorak (toprak)

  Bulunduğu toprağın ve yerin sulak, kurak, sıcak ve soğuk olmasına göre gelişir. - Burhan Felek

[isim]

[anatomi]

• Başın her iki yanında bulunan işitme organı

  Kulaklarımın uğultusu içinde, söylediği lakırtıların hiçbirini duymuyordum. - Hüseyin Cahit Yalçın

[anatomi]

• Bu organın, sesleri toplayıp içeriye almaya yarayan dış bölümü

  Elleriyle kulaklarını tıkayıp yatağının yanında tortop oldu. - Halide Edip Adıvar

• Balıklarda başın iki yanında bulunan ve ağızdan alıp solungaçlardan geçirdiği suyu dışarıya vermeye yarayan yarıklardan her biri

• Saban kulağı

• Duvar, baca, şömine vb. yerlerde kulağa benzer çıkıntı

[müzik]

• Telli çalgılarda tel germeye yarayan burgu

[coğrafya]

• Akarsuların ve özellikle göllerin karaya giren ve durgunlaşan yerleri

[mecaz]

• Seslerin uygunluğunu seçebilme ve değerlendirebilme yeteneği

Ata Sözleri ve Deyimler

• kulağı (bir şeyde) olmak
• kulağı (veya kulakları) çınlasın
• kulağı ağır işitmek
• kulağı dikilmek
• kulağı duvar olmak
• kulağına çalınmak
• kulağına çarpmak
• kulağına fısıldamak
• kulağına gelmek
• kulağına girmemek
• kulağına gitmek
• kulağına inanmamak
• kulağına kar suyu kaçırmak
• kulağına kar suyu kaçmak
• kulağına koymak (veya sokmak)
• kulağına küpe olmak (veya etmek)
• kulağına söylemek
• kulağını açmak
• kulağını bükmek
• kulağını çekmek
• kulağını çınlatmak
• kulağını doldurmak
• kulağının üzerine yatmak
• kulağının zarı patlamak
• kulağını sağır etmek
• kulağı okşamak
• kulağı olmamak
• kulağı ters taraftan göstermek
• kulak (veya kulağını) tırmalamak
• kulak (veya kulaklarını) tıkamak
• kulak arkası (veya ardı) etmek
• kulak asmak
• kulak kabartmak
• kulak kesilmek
• kulak kıvırmak
• kulakları dolmak
• kulaklarına kadar kızarmak
• kulaklarını dikmek
• kulaklarının pasını gidermek
• kulakları paslanmak
• kulakları patlatmak
• kulakları uğuldamak
• kulak tutmak
• kulak vermek
• kulak vermek

[isim]

[eskimiş]

• Varlıklı Rus köylüsü

[isim]

• Hareketli yerleri iplikle sanatçının parmaklarına bağlanarak veya eldiven gibi bir kesiti kullanarak bir perdenin üzerinden oynatılan, bez, karton vb. hafif nesnelerden yapılmış insan ve hayvan figürleri

  Salıncağın üzerindeki kızlar, iki zarif kukla gibi fıldır fıldır dönüyorlardı. - Osman Cemal Kaygılı

• Ayakları olmayan, alttan içine el sokularak oynatılan çeşitli nesnelerden yapılmış bebek

• Bu bebeklerle oynatılan oyun

[mecaz]

• Başkasının etkisinde olan, onun isteklerine göre davranan (kimse)

  Onu da kılıbık bir koca gibi kukla yapar oynatırım. - Etem İzzet Benice

Ata Sözleri ve Deyimler

• kukla gibi
• kukla gibi oynatmak

[isim]

• Kar yağmış bir alana bakma sonucu ortaya çıkan göz kamaşması

[sıfat]

• Karlı bir alana bakma sonucu kamaşmış (göz)

[isim]

[halk ağzında]

• Ark

• Arklar arasında kalan toprak parçası

• Sabanla açılan çizi

[sıfat]

• Üstünde kar bulunan

  Baş pınarın karlı suyun içelim / Gurbet kalesini tezce geçelim - Halk türküsü

• Kar yağan

  Kışın çok karlı, tipili günlerinden başka günlerini günahı kadar sevmezdi. - Osman Cemal Kaygılı

[sıfat]

• Kârı olan, kazançlı

  Şimdi ayrıntılara girmeyelim. Kitapta yazılanlara inanmak, inanmamaktan çok daha kârlıdır. - Nazım Hikmet

[isim]

• Karmak işi

[sıfat]

• Ayrı türden olan ögelerin karıştırılmasıyla oluşmuş, muhtelit

  Karma futbol takımı.

[isim]

• Kalmak işi

  Asıl derdi, tumturaklı sözler, bitimsiz tartışmalarla gözünü boyayıp birazcık yanında kalmamı sağlamak. - Tomris Uyar

[sıfat]

• Herhangi bir kimseden veya bir dönemden kalmış olan

  Annemden kalma bir evim vardı. Onu rehine koyarak bir ev tuttuk. - Ömer Seyfettin

[sıfat]

[halk ağzında]

• Kalmış, artmış

• Eskimiş

• Evlenme çağı geçmiş, evde kalmış (kız)

• Eksik, noksan

[isim]

• Kakmak işi

• Ağaç üzerinde veya diğer ahşap malzemede, mobilyada, belirlenmiş desen ve çizimlere göre oyulmuş yuvalara gümüş, sedef vb. süs maddeleri kakılıp oturtularak yapılan iş

  Pirinç kakmaları donuk donuk ışıldayan hamam kapısını iterek içeri girdi. - Cahit Uçuk