[isim]

• Rafadan yumurta

  Sabahleyin kendisine bir alakok ziyafeti çekecekti. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[isim]

• Kalkmak işi

  Sabahları erken kalkmayı sevmeyen, gece geç yatan gececi kişilerdensiniz. - Tomris Uyar

[nesnesiz]

• Olduğu yeri ve durumu korumak, sürdürmek

  Sıkı sıkı kucakladı ve öylece kaldı. - Tarık Buğra

• Zaman, uzaklık veya nicelik belirtilen miktarda bulunmak

  Arabada yalnız dört çocuk kalmıştı. - Osman Cemal Kaygılı

[-de]

• Konaklamak, konmak

  Hemen karargâha yerleşmezsem ne geri dönebilir ne de otelde kalabilirdim. - Falih Rıfkı Atay

[-le]

• Oturmak, yaşamak

  Tam beş sene benimle beraber kaldı. - Sait Faik Abasıyanık

• Eğleşmek

• Hayatını sürdürmek, yaşamak

  O aileden bir bu çocuk kaldı.

• Varlığını korumak, sürdürmek

  Eniştemizin iptidai kalmış huyları da vardı. - Abdülhak Şinasi Hisar

[-de]

• Oyalanmak, vakit geçirmek

  Kısa bir süre tezgâhın önünde kaldı. - Necati Cumalı

• Sınıf geçmemek

  Çocukların içinde kalanlar da var geçenler de.

[-de]

• İşlemez, yürümez duruma gelmek

  Araba yarı yolda kaldı.

[-e]

• İleriye atılmak, ertelenmek

  Mahkeme ayın on sekizine kaldı. - Sait Faik Abasıyanık

[-de]

• Bir şeyle kaplanmak, bir şeye bulanmak

  Oda duman içinde kaldı.

[-de]

• Bir işi belli bir noktada bırakmak, ara vermek

  Bugün iş maddesinde kaldık.

[-den]

• Miras olarak geçmek

  Çiftlik ana babasından kalmış.

[-den]

• Yapamamak

  Misafir geldi, gezmeden kaldık.

• Belli bir gelirle geçinmek zorunda bulunmak

  Refika, valide, iki kerime kaldık mı biz iki bin kuruş tekaüt maaşına. - Haldun Taner

[-le]

• Yetinmek

  Yalnız dayak atmakla kalmadı, onu işinden de çıkardı.

[-le]

• Sınırlanmak

  Amasya'da iken karşılaştığımız vaziyet yalnız Şeyh Recep Vakası ile kalmadı. - Atatürk

• Herhangi bir durumu sürdürmek

[yardımcı fiil]

• Olmak, herhangi bir durumda bulunmak

  Fatma'nın yemek çantası olmasaydı dün aç kalmıştık. - Falih Rıfkı Atay

[yardımcı fiil]

• Kök veya gövdeleri sonuna -a (-e), -ıp (-ip) zarf-fiil eki almış fiillere gelerek süreklilik bildiren birleşik fiiller oluşturur

  Bakakalmak.

  Şaşakalmak.

  Donakalmak. Şaşırıp kalmak. Donup kalmak.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... den kalır yeri yok
• ... ye kalsa (veya kalırsa)
• kaldı ki

[isim]

[denizcilik]

• Demir atmış bir geminin zincirinin su içindeki bölümü

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaloma etmek (veya vermek)

[isim]

• Oklamak işi

• Hedef noktaları dairesel olarak belirlenmiş nişan tahtasına küçük okların atılmasıyla oynanan bir oyun türü

[-e]

[-i]

• Eklemek, katmak, ilave etmek

[isim]

• Sütün veya yoğurdun yüzünde zar durumunda toplanan, açık sarı renkli, koyu yağlı katman, krema

• Sütü yayvan kaplar içinde ve hafif ateşte tutarak elde edilen koyu, yağlı öz

• Yağmur ve selden sonra toprağın üzerinde kalan özlü tabaka

[mecaz]

• Bir şeyin en iyi ve seçkin bölümü

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaymağını almak (veya yemek)
• kaymağı seven mandayı yanında taşır
• kaymak bağlamak (veya tutmak)
• kaymak gibi

[nesnesiz]

• Düz, ıslak, donmuş veya kaygan bir yüzey üzerinde sürtünerek kolayca yer değiştirmek

  Sol tekerlekler küçük bir hendeğin içine kaydı. - Osman Cemal Kaygılı

• Kaygan bir yüzey üzerinde birdenbire dengesini yitirmek

• Durum değiştirmek

• Anlamı değişmek

  Bazen kelimeler başka anlamlara kayar.

• Kurtulmak

• Yağışların etkisiyle toprağın alt tabakasının gevşemesi sonucu üst tabaka oynamak

[mecaz]

• Görüş, düşünce veya tutumunu değiştirmek

[argo]

• Cinsel ilişkide bulunmak

[-i]

• Bir yazıyı meydana getiren harf ve işaretlere bakıp bunları çözümlemek veya seslendirmek

  Bana umutsuz bir sesle son raporları okudu. - Falih Rıfkı Atay

[nesnesiz]

• Yazılmış bir metnin iletmek istediği şeyleri öğrenmek

  Gazete bile okumak istemiyorum. - Burhan Felek

[nesnesiz]

• Bir konuyu öğrenmek için okulda, bir öğretmenin yanında veya yazılı şeyler üzerinde çalışmak, öğrenim görmek

  Çabuk dil öğrenmedi, okumak istemedi. - Halide Edip Adıvar

[nesnesiz]

• Sesli olarak söylemek

  Salon boşalmaya başladı, biz şiirler okuyup dinliyoruz. - Refik Halit Karay

[nesnesiz]

• Bir şeyin anlamını çözmek

  Şifre okumak.

• Hastalığı iyi edeceğini ileri sürerek okuyup üflemek, üfürükçülük etmek

[mecaz]

• Bazı belirtilerle bir anlamı, gizli bir duyguyu anlamak, kavramak

  Yüzünü benden saklıyor. Niçin? Çehresinde, melalinde aşkının matemini okumayayım diye mi? - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Değerlendirmek

[nesnesiz]

[argo]

• Sövmek, küfretmek

[halk ağzında]

• Bir yere çağırmak, davet etmek, okuntu göndermek

Ata Sözleri ve Deyimler

• okuyup üflemek

[nesnesiz]

• Kına, yakı vb.ni koymak, sürmek

[-i]

• Yanmasını sağlamak veya yanmasına yol açmak, tutuşturmak

  Kendi sigarası için yaktığı kibriti bana uzattı. - Falih Rıfkı Atay

• Ateşle yok etmek

  Çöpleri yakmak.

• Işık vermesini sağlamak

  Mavi ışıklı ispirto lambalarını yakarlar. - Sait Faik Abasıyanık

• Isı etkisiyle zarar vermek

  Eteği ütülerken yaktı.

• Keskin, sert ve ısırıcı bir duyum vermek

  Biber ağzı yakar.

• Yanıyormuş gibi bir etki yapmak

  Hekime daima şarabın midelerini yaktığından bahsederler. - Falih Rıfkı Atay

• Kurutmak, zarar vermek

  Fırtına ekinleri yakmıştı. - Sait Faik Abasıyanık

[nesnesiz]

• Çok sıcak olmak

  Bugün güneş yakıyor.

• Karartmak

  Güneşte vücudunu yaktı.

• Çok üşütmek

  Soğuk rüzgâr insanın yüzünü yakıyor.

[tıp]

• Tedavi etmek amacıyla doku, damar vb. dağlamak

[mecaz]

• Silahla vurmak

[mecaz]

• Yıkıma, zarara yol açmak, büyük bir zarara uğratmak, mahvetmek

  Gözü mavi, boyu kısa, kendi muhacir olmasın. Ne olursa olsun makbulüm. Aman bu üçüne dikkat et. Beni yakma. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Güçlü sevgi uyandırmak

[mecaz]

• Zamanında kullanılmadığından hükmünü yitirmek

  Biletini ve tatilini yaktı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• yakıp yıkmak

[nesnesiz]

• Türkü, ağıt vb. düzenlemek, bestelemek

[isim]

[eskimiş]

• Av kuşları bol olan yer

[isim]

[halk ağzında]

• Mısır unu, tereyağı, peynir ve su ile yapılan bir yemek

[-e]

[-i]

• Bir şeyi bir yere bırakmak, belli bir yere yerleştirmek

  Öteki elini doktorun omzuna koydu. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir kimseyi işe yerleştirmek, birine iş sağlamak

  Bu işe kimi koyacağız?

• Bırakmak

  İçeri kimseyi koymuyorlar.

• Katmak, eklemek

  Mal üstüne mal koymak için içi giden bir kişidir. - Salâh Birsel

• İmza, tarih, adres yazmak

• Uyulması gereken kuralları belirlemek, ortaya çıkarmak

  Orduda yaşayan manevi kuvveti de meydana koyuyor. - Ruşen Eşref Ünaydın

[nesnesiz]

• Etkilemek, dokunmak

  Kendisinden yakışıklı ve ünlü olan bir adam için terk edilmiş olmak koyuyor olmalı ona. - İnci Aral

• Bir şey veya kimse için kullanmayı belirlemek, ayırmak

  Giderlerini iki ay içinde yerine koydu. - Necati Cumalı

• Bırakmak, terk etmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• koy avucuma, koyayım avucuna
• koyduğum yerde otluyor
• koydunsa bul

[isim]

• Boyun atkısı, atkı

  Bir tanesi çenesine yün bir kaşkol bağlamış. - Sait Faik Abasıyanık

[isim]

• Oy kullanma işi

  Bir oylamada hakkım olan bir oyu bile bile esirgemiş, kırmıştı beni. - Necati Cumalı

Ata Sözleri ve Deyimler

• oylamaya geçmek
• oylamaya koymak

[isim]

• Yok olma, bulunmama durumu, adem, ademiyet, fıkdan, gaybubet

  Bin bu derde, yokluğa ve tehlikeye rağmen, gönül avlayan bir Bursa baharı idi. - Tarık Buğra

[mecaz]

• Fakirlik, yoksulluk

  Beni külfete sokma, şimdi ben yokluktayım. - Ahmet Kabaklı

[felsefe]

• Hiçlik

Ata Sözleri ve Deyimler

• yokluk çekmek