[isim]

[tarih]

• Düşmanın gelmesi beklenilen yollar üzerinde, askerî önem taşıyan şehirlerde, geçit ve dar boğazlarda güvenliği sağlamak için yapılan kalın duvarlı, burçlu, mazgallı yapı, kermen

  Onu kalenin yanındaki küçük mezarlığa, bir zeytin ağacının yanına gömdüler. - Halikarnas Balıkçısı

• Satranç tahtasının dört köşesine dikilen, tahtanın bir tarafından diğer tarafına kadar düz olarak boş hanelerde gidebilen kale biçiminde taş

[mecaz]

• Genellikle bir düşüncenin savunulduğu, sürdürüldüğü yer

[spor]

• Takımla oynanan bazı top oyunlarında topun sokulmasına çalışılan yer

Ata Sözleri ve Deyimler

• kale gibi
• kaleyi içinden fethetmek

[isim]

• Denizli iline bağlı ilçelerden biri

• Malatya iline bağlı ilçelerden biri

[ünlem]

• Keyifli bir durum anlatılırken `ne güzel, ne iyi` anlamlarında söylenen bir söz

  Oh! Keka! Efendi efendi, insan gibi yürüyoruz. - Nazım Hikmet

[sıfat]

• Lak ile cilalanmış

  Yaldızlı beyaz lake karyolasının yanındaki koltukta dadısı uyukluyordu. - Cahit Uçuk

[sıfat]

• Sersem olan, budala, ebleh

  Sen ne alık herifsin be? Beni duyuyor musun? - Nazım Hikmet

[isim]

• Düşünme, anlama ve kavrama gücü, us

• Öğüt, salık verilen yol

  Bu aklı size kim verdi.

• Düşünce, kanı

  Şimdiki aklım olsaydı bu dükkânın yerine aç bir kahve! - Ahmet Kutsi Tecer

[ruh bilimi]

• Bellek

  Hâlâ aklımda o tufan yağmuru. - Cahit Sıtkı Tarancı

Ata Sözleri ve Deyimler

• akıl akıldan üstündür
• akıl akıl, gel çengele takıl
• akıl alır gibi değil
• akıl almak
• akıl almamak
• akıl bırakmamak
• akılda kalmak
• akıldan çıkarmak
• akıldan çıkmak
• akıl danışmak
• akılda tutmak
• akıl durdurmak
• akıl erdirememek (veya ermemek)
• akıl erdirmek
• akıl ermek
• akıl etmek
• akıl havsala almamak
• akıl için yol (veya tarik) birdir
• akıl işi değil
• akıl kişiye sermayedir
• akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi akılını almış (veya akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş)
• akıl öğretmek
• akıl para ile satılmaz
• akıl sır ermemek
• akıl terelelli (olmak)
• akıl var, izan (veya mantık veya yakın) var
• akıl vermek
• akıl yaşta değil baştadır
• akıl yürütmek
• akla (veya akıllara) durgunluk (veya şaşkınlık) vermek
• akla fenalık vermek
• akla gelmek
• akla gelmemek
• akla gelmeyen başa gelir
• akla hayale gelmemek
• akla sığar gibi
• akla sığmamak
• aklı almamak
• aklı başa yaş getirir
• aklı başına gelmek
• aklı başından gitmek
• aklı başka yerde olmak
• aklı bir (veya beş) karış yukarıda (veya havada) olmak
• aklı bir yerde olmak
• aklı bokuna karışmak
• aklı çıkmak
• aklı dağılmak
• aklı durmak
• aklı ermek
• aklı fikri bir şeyde olmak
• aklı gitmek
• aklı kalmak
• aklı karışmak
• aklı kesmek
• aklı kesmemek
• aklıma gelen başıma geldi
• aklına bir şey gelmek
• aklına bir şey gelmesin
• aklına düşmek
• aklına esmek
• aklına geleni işleme, her ağacı taşlama
• aklına geleni söylemek
• aklına geleni yapmak
• aklına gelmek
• aklına getirmek
• aklına getirmek
• aklına koymak
• aklına koymak
• aklına mukayyet olmak
• aklına sığdırmak
• aklına sığmamak
• aklına şaşayım (veya şaşarım)
• aklına takmak
• aklına turp sıkayım
• aklına tüküreyim
• aklına uymak
• aklına yatmak
• aklına yelken etmek
• aklında kalmak
• aklından çıkarmamak
• aklından çıkmak
• aklından geçirmek
• aklından geçmek
• aklından zoru olmak
• aklında olsun (veya kalsın!)
• aklında tutmak
• aklını (bir şeyle) bozmak
• aklını başına almak (veya toplamak veya devşirmek)
• aklını başından almak
• aklını başka yere vermek
• aklını çalmak
• aklını çelmek
• aklını devşirmek
• aklını kaçırmak
• aklını karıştırmak
• aklını kullanmak
• aklının ayarını bozmak
• aklının bir köşesine yazmak
• aklının köşesinden geçmemek
• aklının terazisi bozulmak
• aklının ucundan bile geçirmemek
• aklını oynatmak
• aklını peynir ekmekle yemek
• aklını şaşırmak
• aklını takmak
• aklını yormak
• aklınla bin yaşa
• aklın süzgecinden geçirmek
• aklın yolu birdir
• aklı sonradan gelmek
• aklı takılmak
• aklı yatmak
• aklı zıvanadan çıkmak

[sıfat]

• Beyazı bulunan, beyaz renkli

  Arabacı, içkinin söndürdüğü fersiz, kabarık, aklı gözlerini kızın yüzüne yanaştırarak fısıldadı. - Peyami Safa

[isim]

• Belli hafif figürlere, adım atışlara, çoğunlukla sahne düzenine ve müziğe dayalı gösteri türü

  Nizamlı bir hareketler sisteminin ne olduğunu anlamak için bir baleyi seyretmelisiniz. - Mehmet Kaplan

[isim]

• İçinden çıkılması güç, sakıncalı durum

  Kumar, toplum için büyük bir beladır.

• Büyük zarar ve sıkıntıya yol açan olay veya kimse

  Hayatta dipdiri yanmak belasından da kurtulmuştum. - Yahya Kemal Beyatlı

• Hak edilen ceza

  Allah belasını verdi.

Ata Sözleri ve Deyimler

• bela (veya belasını) aramak
• bela çıkarmak
• bela getirmek
• bela kesilmek
• belalar mübareği
• bela okumak
• bela olmak
• belası
• belasını bulmak
• belaya çatmak (veya girmek veya uğramak)
• belayı satın almak

[isim]

[eskimiş]

• Kalıcılık, ölmezlik

  Fakat böyle bir zevk ve huzurun devam ve bekası olamaz. - Necip Fazıl Kısakürek

Ata Sözleri ve Deyimler

• beka bulmak

[sıfat]

• Soğukla sıcak arası, ne soğuk ne sıcak

  Galip ıssız bir gece içinde, ılık bir bahçede, bir havuz kenarında yanan bir meşaledir. - Asaf Halet Çelebi

[isim]

[din bilgisi]

• Mekke'de bulunan, Müslümanlarca kıble olarak kabul edilen ve hac ibadeti yapılırken tavaf edilen kutsal yer

[mecaz]

• Bir kimsenin taptığı, kutsal saydığı yer

[isim]

• Küçük gümüş para

• Her tür madenî para, akça

[isim]

[coğrafya]

• Özellikle dağlık yörelerde bir yamacın güneş ışınlarına, güneye veya kuzeye karşı konumunu belirleyen, bunun sonucu olarak da doğal şartlarını tespit eden durumu

  Bu dağın bakısı güneye doğrudur.

• Denetleme

[halk ağzında]

• Fal

[isim]

[ekonomi]

• Anonim ortaklıklarda sermaye artırımı için yapılan ödeme çağrısı

[sıfat]

• Açılmış, kapalı olmayan, kapalı karşıtı

  Açık pencereden, pastırma yazının mavi ışıkları girmekte. - Erendiz Atasü

• Engelsiz, serbest

  Açık yol.

• Örtüsüz, çıplak

  Yolcuların hepsi indikten sonra Mehmet Akif göründü, beni açık başıyla selamladı. - Ahmet Kabaklı

• Boş

  Kâğıtta açık yer kalmadı.

• Görevlisi olmayan, boş (iş, görev), münhal

  Açık kadro.

• Aralığı çok

  Açık adımlarla.

• Çalışır durumda olan

  Bazı dükkânları açık olan caddeden sola saptılar. - Ömer Seyfettin

• Kolay anlaşılır, vazıh

  Açık, dobra sualleriyle karşısındakinin en azından keyfini kaçırır. - Emine Işınsu

• Gizliliği olmayan, olduğu gibi görünen

  Bu adamın her işi açıktır.

• Her türlü düşünceyi hoşgörüyle karşılayabilen, etkisinde kalabilen

  Her çeşit kafa ve gönül fırtınalarına açık bir adamdı o. - Tarık Buğra

• Rengi koyu olmayan, koyu karşıtı

  Açık sarı saçlı, zayıf bir kadın keman çalıyordu. - Ömer Seyfettin

• Sevişme sahnelerini bütün çıplaklığıyla anlatan (kitap, resim, film vb.)

[zarf]

• Belirgin bir biçimde

  İnsan, mağlubiyetini bu kadar açık kabul eder mi? - Mahmut Yesari

[isim]

• Bir gereksinimin karşılanamaması durumu

  Bütçe açığı.

  Ülkenin doktor açığı.

[isim]

• Belli bir yerin biraz uzağı

  Tren yolu nehrin açığından geçer.

[isim]

• Denizin kıyıdan uzakça olan yeri

  Limanda bilinen gemiler, oysa açıklardadır. - Behçet Necatigil

Ata Sözleri ve Deyimler

• açığa çıkarmak
• açığa çıkarmak
• açığa çıkarmak
• açığa çıkmak
• açığa vurmak
• açığı çıkmak
• açığını aramak
• açığını bulmak
• açığını kapamak (veya kapatmak)
• açık ağız aç kalmaz
• açık düşmek
• açık etmek
• açık kapamak
• açık kapı bırakmak
• açık konuşmak
• açık olmak
• açık olmak
• açık söylemek
• açıkta bırakmak
• açıkta kalmak (veya olmak)
• açık tutmak
• açık vermek
• açık yaraya tuz ekilmez