[isim]

• Atak olanın durumu veya atak bir biçimde yapılan iş, davranış, cüret

  Kara Yusuf ve arkadaşlarındaki ataklık halkı sarıyor. - Tarık Buğra

[-den]

• Bir engeli sıçrayarak veya fırlayarak aşmak

  Duvardan atlamak. Hendekten atlamak.

[-e]

[-den]

• Yüksek bir yerden alçak bir yere, ayaküstü gelecek bir biçimde kendini bırakmak

  Çukura atlamak.

[-e]

• Binmek

  Atlasam bir vapura, şehre insem diyorum. - Sait Faik Abasıyanık

[-i]

• Basında haberi zamanında verememek veya diğer gazetelerden öğrenmek

[-i]

• Okuma, yazı yazma, sayı sayma vb. işlerde bazı bölümleri üstünkörü geçmek

[-i]

• Sınıfı okumadan geçmek

  Birinci sınıfı atladı.

• İnmek

  Otomobilden atlayıp vapura doğru seğirten bir adama tutup sual sorulur mu? - Sait Faik Abasıyanık

[mecaz]

[-de]

• Yanılmak, aldanmak

[mecaz]

• Bir işe sonucunu düşünmeden hemen girişmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• atladı geçti Genç Osman!

[-i]

[hukuk]

• Suçsuz veya borçsuz olduğu yargısına vararak birini temize çıkarmak, tebriye etmek, ibra etmek

  Bir kitabın çok satmasında o kitabı aklayıcı nedenler pek özel durumlara bağlıdır. - Necati Cumalı

[nesnesiz]

• Gitmek üzere yerinden ayrılmak

  Niye kalktınız, biraz daha otursaydınız.

[-den]

• Oturma durumundan dik duruma gelmek, doğrulmak

  Annem yerinden kalktı, yanıma geldi, bir kolunu uzatarak omzuna doladı. - Halit Ziya Uşaklıgil

[-den]

• Uyanarak yataktan ayrılmak

  İstemeye istemeye, altüst olmuş yataktan kalktım. - Ömer Seyfettin

• Yukarı doğru yükselmek

  Terazinin bir gözü inince öbürü kalkar.

• Taşıtlar yola çıkmak

  Tren saat onda kalktı.

[-den]

• Uçmak, havalanmak

  Uçak pistten kalktı.

• Yerinden ayrılıp yol almaya başlamak

  Çıkın arabaya, kalkacak şimdi, kalacaksınız buracıkta! - Osman Cemal Kaygılı

[-e]

• Hayvan iki art ayağı üzerinde dik durum almak

  At, art ayakları üzerine kalktı.

• Kabarmak, ayrılmak

  Masanın kaplaması kalktı.

• Derlenip götürülmek

  Ne zaman kalkacağını, nereye gömüleceğini bilmek, bildirmek mümkün değil. - Memduh Şevket Esendal

• Hasta iyileşerek gezecek duruma gelmek

  Hasta bir haftaya kadar kalkar.

• Varlığı, hayatı son bulmak

  Halifelik kalktı.

[-den]

• Yok olmak, artık bulunmamak

  Ortalıktan kar kalkınca gelebilirim.

[-e]

• Girişmek, başlamak, davranmak, yeltenmek

  Gözlüklerini takmadan okumaya kalktı. - Necati Cumalı

• Geçerli olmamak, geçerliğini yitirmek, geçmez olmak

  Yasanın bu maddesi kalktı.

• Uygulanmaz olmak

  Sıkıyönetim kalktı.

• Güncelliğini yitirmek

  Bu âdet çoktan kalktı.

[-e]

• Bir durumdan başka bir duruma geçmek

  Dörtnala kalkmak.

  Tırısa kalkmak.

[-e]

[-den]

• Başka yere gitmek, taşınmak

  O yıl çok geçmeden piyade taburu bizim ilçeden başka ilçeye kalktı. - Necati Cumalı

[-e]

• Ayakta beklemek

  Mektepte cezaya kalkmış gibi duruyorsun. - Falih Rıfkı Atay

Ata Sözleri ve Deyimler

• kalkıp kalkıp oturmak

[isim]

• Katlamak işi

[halk ağzında]

• Mayasız hamurdan yapılan, peynirli veya peynirsiz pide, yufka

[-den]

• Atma işine konu olmak

  O romanlarda kırpılan, atılan yerler var mıdır? - Adalet Ağaoğlu

[-e]

• Saldırmak, hücum etmek

  Düşmanın üzerine atıldı.

[nesnesiz]

• Bir şeye doğru birden gitmek, birden bir davranışta bulunmak

  Küçük köpek ince sevinç çığlıkları çıkarıyor, zıplıyor, havlıyor, atılıyordu. - Sait Faik Abasıyanık

[-e]

• Başlamak

  Bu gençlerden bir kısmı Anadolu içlerinde hatta Asya'da ne çetin sergüzeştlere atıldılar. - Falih Rıfkı Atay

[-e]

• Bir işe girişmek

[nesnesiz]

• Patlatılmak

  Silah atıldı. Top atıldı.

• Bir yerden, görevden veya işten uzaklaştırılmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• atılan ok geri dönmez

[-e]

[-i]

• Akmasını sağlamak, akmasına yol açmak, dökmek

[nesnesiz]

[halk ağzında]

• Yük altında güçlükle solumak

• Ağlarken bunalır ve soluğu kesilir gibi iç çekmek

[isim]

• Kıtlamak işi

• Küçük parçalara ayrılmış şekeri ağızda tutarak çay içme biçimi, kırtlama

[zarf]

• Küçük parçalara ayrılmış şekeri ağızda tutarak

[isim]

• Kakılmak işi

[-i]

[halk ağzında]

• Bir kimsenin yaptığı işin beğenilmediğini kendisine sert sözlerle söylemek

• Öfkelenmek, kızmak

• Darılmak

• Paylamak

[sıfat]

• Üzerinde kakma işi bulunan

  Kabzası altın kakmalı palası elinden düşmüştü. - Feridun Fazıl Tülbentçi

[isim]

• Katılmak işi

  Kadının üretime dolaysız katılması, ona ekonomik özgürlüğünü sağlamaktır. - Attila İlhan

[toplum bilimi]

• İletişim veya ortak davranışta bulunma yoluyla belirli bir toplumsal duruma girme süreci, iştirak

[isim]

[sinema]

• Cismin üç ana renkteki görüntüsünün tek bir film üzerinde yer aldığı, bir renkli film işlemi

[-e]

[nesnesiz]

• Bir şeyin ağzını, deliğini, içine konulan veya dışarıdan uygulanan bir nesneyle kapamak

  Ahmet kızın ağzına bir mendil tıkadı. - Sait Faik Abasıyanık

[-i]

• Yol, su, geçit vb. şeyleri bir engelle işlemez, akmaz, geçilmez duruma getirmek