[isim]

• Tanrı'yı veya kutsal bilinen bir kişiyi, bir şeyi tanık göstererek bir olayı doğrulama, yemin, kasem

• Kendi kendine söz verme, ahit

  Andım var, bu işi yapacağım.

Ata Sözleri ve Deyimler

• andını bozmak
• ant içmek
• ant olsun
• ant verdirmek
• ant vermek

[isim]

• Baba

• Dedelerden ve büyükbabalardan her biri

  Ey kız gözüme huri görünürsün / Atan sevmez seni benden ziyade - Karacaoğlan

• Kişinin geçmişte yaşamış olan büyükleri

Ata Sözleri ve Deyimler

• atadan babadan görmek
• ata dostu oğla mirastır
• atalar çıkarayım der tahta, döner dolaşır gelir bahta
• atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar
• ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek
• atasını tanımayan Allah'ını tanımaz

[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[isim]

[halk ağzında]

• Elma, armut vb. meyvelerin kurutulmuşu

  İki sipahinin yancıklarında biraz peksimet, biraz da dut kakı olduğu hâlde daha bir lokma yemiş değillerdi. - Nihal Atsız

[sıfat]

[mecaz]

• Zayıf ve kuru (kimse)

[isim]

• Atardamar ve toplardamarların içinde dolaşarak hücrelerde özümleme, yadımlama görevlerini sağlayan plazma ve yuvarlardan oluşmuş kırmızı renkli sıvı

  Cebinden çıkardığı mendille ellerine bulaşan kanları silerek haykırdı. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Soy

  O da benim kanımdan.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kan (veya kanı) başına çıkmak (veya sıçramak veya toplanmak)
• kana boyamak (veya bulamak veya bulatmak)
• kan ağlamak
• kan akıtmak
• kan akmak
• kan alacak damarı bilmek
• kan almak
• kana susamak
• kan beynine sıçramak (veya çıkmak)
• kan boğmak
• kan çanağı gibi
• kan çekmek
• kan çıkmak
• kan dere gibi akmak
• kan dökmek
• kan gelmek
• kan gitmek
• kan gövdeyi götürmek
• kan gütmek
• kanı donmak (veya çekilmek)
• kanı ısınmak
• kanı içine akmak
• kanı kanla yumazlar, kanı suyla yurlar
• kanı kaynamak
• kanı kaynamak
• kanı kurumak
• kanına dokunmak
• kanına ekmek doğramak
• kanına girmek
• kanına işlemek
• kanına susamak
• kanını emmek
• kanını içine akıtmak
• kanını kaynatmak
• kanını kurutmak
• kanını yerde koymak
• kanı sulanmak
• kanı temizlenmek
• kanıyla ödemek
• kan istemek
• kan kaybetmek
• kan kusturmak
• kan kusup kızılcık şerbeti içtim demek
• kan olmak
• kan olmak
• kan oturmak
• kan revan içinde
• kan revan içinde kalmak
• kan tere batmak
• kan ter içinde
• kan ter içinde kalmak
• kan tutmak
• kan vermek
• kan yürümek

[isim]

• Bir yapıda iki döşeme arasında yer alan daire veya odaların bütünü

  Yemekten sonra evin üst katında, ocaklı bir odaya çıktık. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir yüzey üzerine az veya çok kalın bir biçimde, düzgün olarak yayılmış bulunan şey

  Bir kat yufka, bir kat peynir.

• Üst üste konulmuş şeylerden her biri, tabaka

• Giyeceklerde takım

  Birer kat elbise ile kalacağız. - Aka Gündüz

• Apartman dairesi

• Ön, yan

  Salim, Sait Faik'in Yaşar Nabi katındaki telif ücretini artırmakta büyük rol oynamıştır. - Salâh Birsel

• Huzur

• Bükülen veya kıvrılan bir şeyin her kıvrımı

  Kumaşın katı.

• Makam, mevki

• Kez, defa, misil

  Bu, ondan iki kat pahalı.

[jeoloji]

• Katman

[matematik]

• Tekrarlanan bir sayının toplamı

  6, 9, 12 ve 15 sayıları 3 sayısının katlarındandır.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kat çıkmak

[isim]

[eskimiş]

• Kesme, kesilme

• İlgiyi kesme

• Sonuca bağlama, bitirme

[edebiyat]

• Kesme

[isim]

• Tahta vb. bir şeye vurulduğunda veya silah patlayınca çıkan tok ve sert ses

Ata Sözleri ve Deyimler

• tak etmek

[isim]

• Millî bayramlarda veya önemli bir olayı anmak için düzenlenen şenliklerde, geçit yapılacak caddelere geçici olarak kurulan, yazılar ve çiçeklerle süslenen kemer

  Şimdi İstanbul taklarının yeşil taflanları altından gaziler geçiyor. - Aka Gündüz

[isim]

• Güneş doğmadan önceki alaca karanlık, fecir

Ata Sözleri ve Deyimler

• tan ağarmak (veya atmak veya sökmek)

[sıfat]

• Görme engelli

[bağlaç]

• Çelişkili ve tutarsız iki cümleyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz, amma, lakin, velakin

  Para kazanmayı hiç sevmiyordu ama hesapsız harcamaya bayılıyordu. - Necati Cumalı

• Uyarma veya şartlı bir ifade niteliğinde olan bir cümleyi, başka bir cümleye bağlamaya yarayan bir söz

  Fala inanmam ama fırsat bulursam baktırmadan da yapamam. - Kemal Tahir

• Beklenmeyen bir sonucu anlatan iki cümleyi onun sebebi durumunda olan cümleye bağlayan bir söz

  Gerçi yeni nesil, eskiyi öğrenmekte bir fayda görmüyor ama ben gene de yazayım. - Burhan Felek

• Bir yargıyı veya bir buyruğu pekiştirmek için de kullanılan bir söz

  Güzel ama güzel bir söz söyledi.

• Bazen dikkati çekmek için cümlenin sonuna getirilen bir söz

  Gerçi vekillerden bazıları yerli yerinde duruyordu ama! - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ama ne
• aması maması yok!
• aması var

[isim]

• Şaman

[isim]

• Zevk, mutluluk, tat

Ata Sözleri ve Deyimler

• kâm almak

[isim]

• Satranç oyununda taraflardan birinin yenilgisi

Ata Sözleri ve Deyimler

• mat etmek
• mat olmak

[sıfat]

• Parlak olmayan, donuk

[isim]

• Ad (I)

  Çemberlitaş'ta bir kahvede sizin namınıza bir mektup varmış. - Peyami Safa

• Ün

Ata Sözleri ve Deyimler

• nam almak
• namı nişanı kalmamak
• nam kazanmak
• nam salmak
• nam vermek

[sıfat]

• Eksiksiz, kesintisiz

  Tam iki saat yalandan tamirle uğraştım. - Aka Gündüz

• Bütün, tüm

• En elverişli, en uygun

[zarf]

• Tıpkı

  Tam istediğim gibi davrandın.

[zarf]

• O sırada, o anda

  Tam mağazaya girecekken arkadaşım çağırdı.

[mecaz]

• Gerçek, kusursuz

  Reşit Galip tam bir idealist gibi öldü. - Orhan Seyfi Orhon

[mecaz]

• Ehliyetli, yetkin

[isim]

[argo]

• Amerikan doları

Ata Sözleri ve Deyimler

• tam adamına çatmak
• tam adamını bulmak (veya adamına düşmek)
• tam gelmek (veya olmak)
• tam maaşla tekaüt (veya emekli)
• tam üstüne basmak

[isim]

• Elin parmak dipleriyle bilek arasındaki iç bölümü, avuç içi

• Ayak tabanı

[bitki bilimi]

• Yaprakların düz ve parlak bölümü