[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[isim]

• Bir şeyin eksiğini tamamlamak için ona katılan parça

  Yazının ekleri.

• Bir gazete veya derginin günlük yayımından ayrı ve ücretsiz olarak verdiği parça, ilave

  Gazetenin haftalık sanat ve edebiyat eki.

• Sonradan katılan, yapılan, dikilen, yapıştırılan parçanın belli olan yeri

• İki borunun birbirine birleştirildiği yer

[sıfat]

• Eklenmiş, katılmış

  Okul müdürüyken okulun ek inşaatında hamallarla birlikte çalışmış. - Haldun Taner

[dil bilgisi]

• Kelime türetmek veya kelimenin görevini belirtmek için kullanılan, başa, sona veya kelimenin içine eklenebilen, bağımlı dil bilgisi ögeleri, lahika

Ata Sözleri ve Deyimler

• ek bent olmak
• ekini belli etmemek

[isim]

• Bir yüzeyde boy sayılan iki kenar arasındaki uzaklık, genişlik, boy, uzunluk karşıtı

  Kumaşın eni. Yolun eni. Kâğıdın eni.

[isim]

[halk ağzında]

• Hayvanlara veya eşyaya vurulan damga, işaret

[zarf]

• Başına geldiği sıfatların üstün derecede olduğunu gösteren kelime

  En iyi adamını yollamış buraya. - Ahmet Ümit

Ata Sözleri ve Deyimler

• en kötü günümüz böyle olsun

[isim]

• Yaban hayvanlarının kendilerine yuva edindikleri kovuk

• Mağara

Ata Sözleri ve Deyimler

• in gibi

[isim]

• İnsan

Ata Sözleri ve Deyimler

• in cin
• in cin top oynamak
• in cin yok
• in misin, cin misin

• Türk alfabesinin on dördüncü harfinin adı, okunuşu

[bağlaç]

• Anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz

• Özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz

  Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

• `Öyle, o kadar, o denli` vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan bir söz

• İkinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz

  Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş. Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

• İki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

  Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. - Osman Cemal Kaygılı

• Yakınma, kınama vb. duyguları anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

  O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

• Bir soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

  Acaba gelmez mi ki? Bunu bana bırakırlar mı ki? Acaba ceza verirler mi ki?

• Bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: Belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi

• Türk alfabesinin on yedinci harfinin adı, okunuşu

[kimya]

• Neon elementinin simgesi

[zamir]

• Hangi şey

• Her şey

  Ne görse ister. Kimin nesi varsa. Ne isterse yapar.

• Birçok şey

  Neler söylüyor? İnsan aklı neler keşfediyor?

[sıfat]

• Hangi

  Güzel heykel, ne yandan bakarsan, ne yana çevirirsen gene güzeldir. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

[sıfat]

• Nasıl

  Bu ne kıyafet?

[zarf]

• Neden

  Efendi, sen de ne üstüme abanıyorsun? - Burhan Felek

[zarf]

• Şaşma veya abartı bildiren bir söz

  Ne sıcak, ne sıcak! Ne güzel çiçekler! Ne kaba adam!

• `Sana ne, bana ne` gibi sorularda `ne ilgisi var` anlamına gelen bir söz

  Zahmeti ben çekeceğim, sana ne?

[ünlem]

• Soru biçiminde şaşma bildiren ünlem

  Ne, yıkıldı ha!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ne âlem
• ne âlemde?
• ne alıp veremiyor?
• ne arar (veya onda ... ne gezer)
• ne arıyor
• ne biçim?
• ne buyrulur?
• ne çare
• ne çıkar
• ne çiçektir, biliriz
• ne dedim de
• ne demek?
• ne demek olsun
• ne demeye
• ne denir (veya dersin)
• ne denli
• ne de olsa
• ne dese beğenirsin?
• nedir ki
• ne diye?
• ne ekersen onu biçersin
• ne fayda
• ne gam
• ne gezer
• ne gibi?
• ne gözle bakmak
• ne güne duruyor?
• ne günlere kaldık!
• ne haber?
• ne hacet
• ne haddine!
• ne hâlde?
• ne hâli varsa görsün
• ne hikmetse (veya hikmettir)
• ne idiği belirsiz
• ne imiş?
• ne ise
• ne istediğini bilmek
• ne iyi!
• ne kadar
• ne kadar olsa
• ne kadar varsa
• ne lazım
• neler
• neler de neler, maydanozlu köfteler
• neler neler
• ne mal olduğunu bilmek (veya anlamak)
• ne mene
• ne menem
• ne mümkün
• ne münasebet!
• ne o?
• ne olacak!
• ne olduğunu bilememek
• ne oldum delisi olmak
• ne olur (veya olursun veya olursunuz)
• ne olursa olsun
• ne oluyor?
• ne pahasına olursa olsun
• ne söylüyorsun?
• ne var ki
• ne yaparsın (veya yapmalı) ki
• ne yapıp yapıp
• ne yaptığını bilmemek
• ne yazar
• ne yazık ki
• neye uğradığını bilememek (veya anlamamak veya şaşırmak)
• neyin nesi (kimin fesi)
• neyleyim
• neymiş
• ne yüzle

[sıfat]

• Ansızın yapılan

  Ani bir hareketle Çakır'ın omzunu kavradı, öne itti, sonra aynı kuvvetle geri çekip bastırdı, - Tarık Buğra

• Ansızın ortaya çıkan

  Birkaç ay devam eden bu ani hastalık alınan birçok tıbbi tedbirlere rağmen gittikçe ziyadeleşiyordu. - Asaf Halet Çelebi

[zarf]

• Ansızın, birdenbire

  Öyle ani ve haşin çıkmıştı ki bu soru, karşıdaki boş bulunup ismini söyledi. - Elif Şafak

[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[isim]

• Birine karşı duyulan öç alma isteği, garaz

  Adımız miskindir bizim / Düşmanımız kindir bizim - Yunus Emre

Ata Sözleri ve Deyimler

• kin bağlamak
• kin beslemek (veya tutmak)
• kin duymak
• kin gütmek

[sıfat]

• Yemek yemesi gereken, tok karşıtı

  Aç ne yemez, tok ne demez. - Divanü Lügati't-Türk

• Yiyecek bulamayan

  Ben hem öksüzüm hem yetimim hem de tam 23 saattir açım. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[mecaz]

• Gözü doymaz, haris

  Ne aç adam!

[mecaz]

• Çok istekli, hevesli

  Her zamanki gibi bilgiye aç, her zamanki gibi ağızları lafla, kafaları düşünceyle dolu çalçene yaratıklarız. - Ayla Kutlu

[zarf]

• Karnı doymamış olarak

  Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. - Orhan Kemal

Ata Sözleri ve Deyimler

• acından kimse ölmemiş
• acından ölmek
• aç açık kalmak
• aç aç ile yatınca arada dilenci doğar
• aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez
• aç at yol almaz, aç it av almaz
• aç ayı oynamaz
• aç bırakmak
• aç doymam, tok acıkmam sanır
• aç doyurmak
• aç elini kora sokar
• aç esner, âşık gerinir
• aç gezmektense tok ölmek yeğdir
• açın gözü ekmek teknesinde olur
• açın imanı olmaz
• açın karnı doyar, gözü doymaz
• açın koynunda ekmek durmaz
• açın kursağına çörek dayanmaz
• açın uykusu gelmez
• aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun
• aç ile eceli gelen söyleşir
• aç kalmak
• aç köpek fırın deler
• aç kurt aslana saldırır
• aç kurt gibi
• aç kurt yavrusunu yer
• aç ne yemez, tok ne demez
• aç susuz kalmak
• aç tavuk kendini arpa ambarında sanır
• aç, yanından kaç

• Türk alfabesinin dördüncü harfinin adı, okunuşu

[isim]

• Herhangi bir durumun, cismin veya alanın sınırları arasında bulunan bir yer, dâhil, dış karşıtı

  Deniz gecenin içinde, gece denizin içindedir. - Çetin Altan

• Oyuk şeylerin boşluğu

• Cisimlerin yüzeyleri arasında kalan her nokta

  Tahtanın içi çürümüş.

• Nesnelerin veya kimselerin arasında bulunan nesne veya kimse, ara

• Ten ile dış giysiler arası

  Boynumda kalın yün atkı, içimde çift kat fanila, gene de titriyorum. - Erhan Bener

• Kabuğu olan veya dışı kabuk durumunda bulunan yiyeceklerde kabuğun sardığı bölüm

  Ekmek içi. Ceviz içi.

• Pirinç, soğan ve baharatla hazırlanan, dolmalarda kullanılan karışım

• Mide, bağırsak, karın

  İçi bulanmak. İçi sürmek.

• Akıl, gönül, irade gibi insanın manevi varlığını oluşturan şeylerden herhangi biri

  İçimizdeki sevinçleri, kederleri paylaşacak insan nerede? - Sait Faik Abasıyanık

• Bir ülke, şehir, topluluk vb.nde olan veya yapılan

  Yurt içi ulaşım. Şehir içi haberleşme. Aile içi ilişkiler.

• Değişik yemeklerde kullanılmak üzere et ile sebzelerin ince kıyımının karıştırılması ve yoğrulmasıyla meydana getirilen karışım

[sıfat]

• Somut kavramlarda iki veya ikiden çok şeyde merkeze daha yakın olan

  İç kapının perdesi yanlara doğru açıldı. - Peyami Safa

[sıfat]

• İnsanın manevi varlığıyla ilgili olan

  İç dünyamız.

[mecaz]

• Muhteva

Ata Sözleri ve Deyimler

• iç (veya içini) dökmek
• iç açmak
• iç bağlamak
• iç çekmek
• iç etmek
• iç geçirmek
• iç gıcıklamak
• içi açılmak
• içi alaylı, dışı kalaylı
• içi almamak
• içi bayılmak
• içi beni yakar, dışı eli (veya seni) yakar
• içi boşalmak
• içi bulanmak
• içi burkulmak
• içi cız etmek
• içi çekmek
• içi daralmak
• içi dayanmamak
• içi dışı bir (olmak)
• içi dışına çıkmak
• içi erimek
• içi ezilmek
• içi ezim ezim ezilmek
• içi geçmek
• içi gitmek
• içi götürmemek
• içi hop etmek
• içi ısınmak
• içi içine geçmek
• içi içine sığmamak
• içi içini yemek
• içi kabul etmemek
• içi kağşamak
• içi kalkmak (veya kabarmak)
• içi kan ağlamak
• içi kapanmak
• içi kararmak
• içi kazınmak (veya kıyılmak)
• içinde duymak
• içinde kaybolmak
• içinden bir şeyler kopmak
• içinden çıkmak
• içinden geçirmek
• içinden geçmek
• içinden gelmek
• içinden gülmek
• içinden kan gitmek
• içinden konuşmak
• içinden okumak
• içinden olmak
• içinden yanmak
• içinde yüzmek
• içine almak
• içine ateş atmak
• içine ateş düşmek
• içine atmak
• içine baygınlıklar çökmek
• içine çekilmek (veya kapanmak)
• içine çekmek
• içine daralma gelmek
• içine dert olmak
• içine doğmak
• içine dokunmak
• içine etmek (veya sıçmak)
• içine fenalık gelmek (veya basmak)
• içine hüzün çökmek
• içine işlemek
• içine kurt düşmek
• içine kuşku çökmek
• içine oturmak
• içine sinmek
• içine sokacağı gelmek
• içine su serpilmek
• içine tükürmek
• içini açmak
• içini bayıltmak (veya kıymak)
• içini boşaltmak
• içini burkmak
• içini çekmek
• içini çürütmek
• içini dondurmak
• içini ezmek
• içini ısıtmak
• içini karartmak
• içini kemirmek
• içini kurt yemek (veya kemirmek)
• içinin ateşi küllenmek
• içinin yağı erimek
• içini okumak
• içini parçalamak (veya parça parça etmek)
• içini sarmak
• içini sıkmak
• içini sızlatmak
• içini yakmak
• içini yemek
• içi paralanmak (veya parçalanmak)
• içi rahat etmek
• içi sıkılmak
• içi sızlamak
• içi sürmek
• içi titremek
• içi vık vık (veya fık fık veya pır pır) etmek
• içi yağ bağlamak
• içi yanmak
• iç tutmak