[isim]

• Atgillerden, binme, yük çekme, taşıma vb. hizmetlerde kullanılan, tek tırnaklı hayvan, beygir, düldül

• Satrançta, her yönde siyahtan beyaza ve beyazdan siyaha bir hane atlayarak L biçiminde hareket eden taş

Ata Sözleri ve Deyimler

• ata arpa yiğide pilav
• ata binen nalını, mıhını arar
• ata binersen Allah'ı, attan inersen atı unutma
• ata da soy gerek, ite de
• at, adımına göre değil adamına göre yürür
• ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
• ata et, ite ot vermek
• ata eyer gerek, eyere er gerek
• at at oluncaya kadar sahibi mat olur
• at beslenirken kız istenirken
• at binenin, kılıç kuşananın
• at binicisine göre kişner
• at bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz
• at çalındıktan sonra ahırın kapısını kapamak
• at gibi
• atı alan Üsküdar'ı geçti
• atı atasıyla, katırı anasıyla
• atım tepmez, itim kapmaz deme
• atına bakan ardına bakmaz
• atın bahtsızı arabaya düşer
• atın dorusu, yiğidin delisi
• atını sağlam kazığa bağlamak
• atın ölümü arpadan olsun
• atın ürkeği, yiğidin korkağı
• atın varken yol tanı, ağan varken el tanı
• at ile avrat yiğidin bahtına
• at izi it izine karışmak
• at koşturacak kadar
• at koşturmak
• atla arpayı dövüştürmek (veya dalaştırmak)
• atla deve değil
• atlarını itlerini nallamak
• atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz
• atlar tepişir, arada eşekler ezilir
• at nalı kadar
• at olur, meydan olmaz (veya bulunmaz), meydan olur (veya bulunur), at olmaz (veya bulunmaz)
• at oynatmak
• at ölür, itlere bayram olur
• at ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır
• at pazarında eşek osurtmuyoruz!
• atta, avratta uğur vardır
• attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek
• attan inip eşeğe binmek
• at var, meydan yok
• at yedi günde, it yediği günde
• at yiğidin yoldaşıdır

[kimya]

• Astatin elementinin simgesi

[isim]

• Kanın rengi, kızıl, kırmızı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Al bayrak. Al çuha.

• Dorunun açığı, kızıla çalan at donu

[sıfat]

• Bu renkte olan (at)

• Yüze sürülen pembe düzgün, allık

Ata Sözleri ve Deyimler

• al elmaya taş atan çok olur
• al giymedim ki alınayım
• al gömlek gizlenemez
• alı alına, moru moruna
• alı al, moru mor
• al kanlara boyanmak
• al kiraz üstüne kar yağmış

[isim]

[eskimiş]

• Aldatma, düzen, tuzak, hile

Ata Sözleri ve Deyimler

• al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz

[kimya]

• Alüminyum elementinin simgesi

[isim]

• Ülkenin vali yönetimindeki bölümü, vilayet

  İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. - Anayasa

• Şehrin niteliklerini taşıyan büyük yerleşim yeri

• Ülke, yurt

[tarih]

• Eski Türklerde devlet

[isim]

• Köpek

[hakaret yollu]

• Değersiz, terbiyesiz kimse

  Babaları da zaten itin biri. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• it ağzını kemik tutar
• it değmekle deniz pis olmaz
• it derisinden post olmaz
• it dişi domuz derisi
• ite atsan yemez
• ite ot, ata et vermek
• it gibi çalışmak
• iti an, taşı eline al (veya çomağı hazırla)
• iti ite kırdırmak
• itin ahmağı baklavadan pay umar
• itin götüne (veya kıçına) sokmak
• itin kuyruğunda
• iti öldürene sürütürler
• it ite (buyurur), it de kuyruğuna
• it iti ısırmaz
• it izi at izine karışmak
• it kağnı gölgesinde yürür de kendi gölgesi sanırmış
• itle çuvala girilmez
• itle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdir
• it ölüsü gibi
• it sürü, para kazan
• it sürüsü kadar
• it ulur, birbirini bulur
• it ürür, kervan yürür

[isim]

[müzik]

• Gam dizisinde `sol` ile `si` arasındaki ses

• Bu sesi gösteren nota işareti

[kimya]

• Lantan elementinin simgesi

[zarf]

• Dek, değin, kadar, beri vb. edatlarla birlikte kullanılarak bir fiilin, bir hareketin, bir yerin, bir şeyin başladığı veya sona erdiği noktayı, zaman ve uzaklık bakımından abartmalı bir biçimde anlatan bir söz

  Ta karşıda büyükannenin evine kadar götürdüler. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ta kendisi
• ta ki

[kimya]

• Tantal elementinin simgesi

[isim]

[askerlik]

• Bir tören sırasında, askerleri bir araya toplamak, törenin başladığını bildirmek vb. amaçlarla çalınan borazanın çıkardığı tiz ses

Ata Sözleri ve Deyimler

• tiye almak

[kimya]

• Titan elementinin simgesi

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Elin parmak dipleriyle bilek arasındaki iç bölümü, avuç içi

• Ayak tabanı

[bitki bilimi]

• Yaprakların düz ve parlak bölümü

[sıfat]

• Yemek yemesi gereken, tok karşıtı

  Aç ne yemez, tok ne demez. - Divanü Lügati't-Türk

• Yiyecek bulamayan

  Ben hem öksüzüm hem yetimim hem de tam 23 saattir açım. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[mecaz]

• Gözü doymaz, haris

  Ne aç adam!

[mecaz]

• Çok istekli, hevesli

  Her zamanki gibi bilgiye aç, her zamanki gibi ağızları lafla, kafaları düşünceyle dolu çalçene yaratıklarız. - Ayla Kutlu

[zarf]

• Karnı doymamış olarak

  Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. - Orhan Kemal

Ata Sözleri ve Deyimler

• acından kimse ölmemiş
• acından ölmek
• aç açık kalmak
• aç aç ile yatınca arada dilenci doğar
• aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez
• aç at yol almaz, aç it av almaz
• aç ayı oynamaz
• aç bırakmak
• aç doymam, tok acıkmam sanır
• aç doyurmak
• aç elini kora sokar
• aç esner, âşık gerinir
• aç gezmektense tok ölmek yeğdir
• açın gözü ekmek teknesinde olur
• açın imanı olmaz
• açın karnı doyar, gözü doymaz
• açın koynunda ekmek durmaz
• açın kursağına çörek dayanmaz
• açın uykusu gelmez
• aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun
• aç ile eceli gelen söyleşir
• aç kalmak
• aç köpek fırın deler
• aç kurt aslana saldırır
• aç kurt gibi
• aç kurt yavrusunu yer
• aç ne yemez, tok ne demez
• aç susuz kalmak
• aç tavuk kendini arpa ambarında sanır
• aç, yanından kaç

[isim]

• Herhangi bir durumun, cismin veya alanın sınırları arasında bulunan bir yer, dâhil, dış karşıtı

  Deniz gecenin içinde, gece denizin içindedir. - Çetin Altan

• Oyuk şeylerin boşluğu

• Cisimlerin yüzeyleri arasında kalan her nokta

  Tahtanın içi çürümüş.

• Nesnelerin veya kimselerin arasında bulunan nesne veya kimse, ara

• Ten ile dış giysiler arası

  Boynumda kalın yün atkı, içimde çift kat fanila, gene de titriyorum. - Erhan Bener

• Kabuğu olan veya dışı kabuk durumunda bulunan yiyeceklerde kabuğun sardığı bölüm

  Ekmek içi. Ceviz içi.

• Pirinç, soğan ve baharatla hazırlanan, dolmalarda kullanılan karışım

• Mide, bağırsak, karın

  İçi bulanmak. İçi sürmek.

• Akıl, gönül, irade gibi insanın manevi varlığını oluşturan şeylerden herhangi biri

  İçimizdeki sevinçleri, kederleri paylaşacak insan nerede? - Sait Faik Abasıyanık

• Bir ülke, şehir, topluluk vb.nde olan veya yapılan

  Yurt içi ulaşım. Şehir içi haberleşme. Aile içi ilişkiler.

• Değişik yemeklerde kullanılmak üzere et ile sebzelerin ince kıyımının karıştırılması ve yoğrulmasıyla meydana getirilen karışım

[sıfat]

• Somut kavramlarda iki veya ikiden çok şeyde merkeze daha yakın olan

  İç kapının perdesi yanlara doğru açıldı. - Peyami Safa

[sıfat]

• İnsanın manevi varlığıyla ilgili olan

  İç dünyamız.

[mecaz]

• Muhteva

Ata Sözleri ve Deyimler

• iç (veya içini) dökmek
• iç açmak
• iç bağlamak
• iç çekmek
• iç etmek
• iç geçirmek
• iç gıcıklamak
• içi açılmak
• içi alaylı, dışı kalaylı
• içi almamak
• içi bayılmak
• içi beni yakar, dışı eli (veya seni) yakar
• içi boşalmak
• içi bulanmak
• içi burkulmak
• içi cız etmek
• içi çekmek
• içi daralmak
• içi dayanmamak
• içi dışı bir (olmak)
• içi dışına çıkmak
• içi erimek
• içi ezilmek
• içi ezim ezim ezilmek
• içi geçmek
• içi gitmek
• içi götürmemek
• içi hop etmek
• içi ısınmak
• içi içine geçmek
• içi içine sığmamak
• içi içini yemek
• içi kabul etmemek
• içi kağşamak
• içi kalkmak (veya kabarmak)
• içi kan ağlamak
• içi kapanmak
• içi kararmak
• içi kazınmak (veya kıyılmak)
• içinde duymak
• içinde kaybolmak
• içinden bir şeyler kopmak
• içinden çıkmak
• içinden geçirmek
• içinden geçmek
• içinden gelmek
• içinden gülmek
• içinden kan gitmek
• içinden konuşmak
• içinden okumak
• içinden olmak
• içinden yanmak
• içinde yüzmek
• içine almak
• içine ateş atmak
• içine ateş düşmek
• içine atmak
• içine baygınlıklar çökmek
• içine çekilmek (veya kapanmak)
• içine çekmek
• içine daralma gelmek
• içine dert olmak
• içine doğmak
• içine dokunmak
• içine etmek (veya sıçmak)
• içine fenalık gelmek (veya basmak)
• içine hüzün çökmek
• içine işlemek
• içine kurt düşmek
• içine kuşku çökmek
• içine oturmak
• içine sinmek
• içine sokacağı gelmek
• içine su serpilmek
• içine tükürmek
• içini açmak
• içini bayıltmak (veya kıymak)
• içini boşaltmak
• içini burkmak
• içini çekmek
• içini çürütmek
• içini dondurmak
• içini ezmek
• içini ısıtmak
• içini karartmak
• içini kemirmek
• içini kurt yemek (veya kemirmek)
• içinin ateşi küllenmek
• içinin yağı erimek
• içini okumak
• içini parçalamak (veya parça parça etmek)
• içini sarmak
• içini sıkmak
• içini sızlatmak
• içini yakmak
• içini yemek
• içi paralanmak (veya parçalanmak)
• içi rahat etmek
• içi sıkılmak
• içi sızlamak
• içi sürmek
• içi titremek
• içi vık vık (veya fık fık veya pır pır) etmek
• içi yağ bağlamak
• içi yanmak
• iç tutmak

[isim]

[hayvan bilimi]

• Memelilerin etobur takımından, beş parmaklı, tabanlarına basarak yürüyen, yurdumuzda boz türü bulunan, iri gövdeli hayvan, kocaoğlan (Ursus arctos)

[ünlem]

• Kaba saba olan insanlar için kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayı gibi
• ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne
• ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
• ayıya kaval çalmak
• ayı yavrusu ile oynuyor
• ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
• ayıyı vurmadan postunu satmak

[isim]

• Bağ, bahçe, bostan vb. yerlerin çevresine çalı, kamış, ağaç dalı gibi şeylerden çekilen duvar türü, çeper, barı

  Çitten, her akşam yaptığım gibi mektepten kalmış bir spor aşkı ile atladım. - Sait Faik Abasıyanık

[isim]

[halk ağzında]

• Pamuktan dokunmuş basma

• Başörtüsü, yazma, yemeni

[isim]

[hayvan bilimi]

• Orman tavuğugillerden, eti için avlanan, ormanlarda yaşayan bir kuş, dağ tavuğu (Tetrastes bonasia)

Ata Sözleri ve Deyimler

• çil yavrusu gibi dağılmak

[isim]

• Çoğunlukla yüzde oluşan kahverengi küçük benekler

• Aynada oluşan leke

• Bitki köklerindeki kıla benzer ince uzantılar

[sıfat]

• Tüyünde küçük benekler bulunan (hayvan)

  Çil horoz.

[sıfat]

• Yeni ve parlak (para veya altın)

  Anneme elli çil altın bıraktılar. - Aka Gündüz