[nesnesiz]

• Ürkerek geri çekilir gibi olmak

  Elimi omzuna koyuyorum. İrkiliyor, sertçe çeviriyor bakışını. - Erhan Bener

• Şaşırıp duraklamak

  İnsanlar iki büklüm olup düştükleri konduların içinde dozer kasnaklarının sesiyle irkildiler. - Lâtife Tekin

[biyoloji]

• Vücudun bir yeri dışarıdan gelen bir uyarıcının etkisiyle kanlanıp şişmek, taharrüş etmek

[halk ağzında]

• Akan bir şey, bir engel karşısında duraklayıp birikmek

[nesnesiz]

• Azalmak, az duruma gelmek

  Doktorun eksilmeyen güleçliğini, cana yakınlığını maske sanıyor. - Tarık Buğra

• Bulunmamak, var olmamak, rastlanmamak

  Bu dağdan kar eksilmez.

[nesnesiz]

• Kesme işi yapılmak, katolunmak

• Bitkin duruma gelmek, gücü, takati kalmamak, çok yorulmak

  Sonunda elleri, ayakları yorgunluktan kesilerek uzanıyorlardı yattıkları hasırlara. - Necati Cumalı

• Gibi olmak, benzemek, dönmek

  Senelerden beri hizmetçinin, sütninenin türlü çeşidi ile uğraşa uğraşa insan sarrafı kesilmiş. - Reşat Nuri Güntekin

• Süt, ayran vb. bozulmak, ekşimek

• Dinmek

  Rüzgâr kesilmiş, toprak üstüne yalın ayak basılmayacak kadar ısınmıştı. - Necati Cumalı

• Sona ermek

  Tam umudumuz kesilecek gibi olup da epey üzüldükten sonra kapı tokmağı tak ederdi. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

• Akmamak

  Su kesilmek.

• Akım gelmez olmak

  Dışarıdan biri mi geldi de onları söndürdü yoksa şehir cereyanı mı kesilmiş? - Reşat Nuri Güntekin

• Kendinden önceki kelimeyi `olmak` anlamıyla pekiştiren bir fiil

  Acele yürümeden nefesi tıkanmış ve heyecandan yüzü kıpkırmızı kesilmiş bir hâlde ihtiyarın yanına girdi. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Son veya aralık verilmek

  Okulda cumartesi günleri dersler saat kaçta kesiliyor? - Ayla Kutlu

• Kendini herhangi bir şey gibi göstermek

  Üçüncü gün sabahı, o bir kuzu oldu, ben bir iradeli aslan kesildim. - Aka Gündüz

• Tutulmak, kapatılmak

• Makaslanmak

• Durmak

  Muazzez cevap vermedi ve münakaşa kesildi. - Peyami Safa

[-den]

• Yoksun kalmak

  Çocuk yiyip içmeden kesildi. - Reşat Nuri Güntekin

• Sünnet olmak

  Galip Baba, çeker gider diye çocuk kesilinceye dek böyle yapmayı uygun görmüştü. - Muzaffer İzgü

[argo]

• Çok beğenmek, çok hoşlanmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• kesilen baş yerine konmaz

[-e]

• Serme işi yapılmak

  Sanki sedirlerine Bursa ipeklileri serilen bizim odalarımız değildi. - Orhan Seyfi Orhon

• Bir yere uzanıp yatmak

  Yorgun ve bitkin, korkudan tir tir titrer bir hâlde salın üstüne serildik. - Nazım Hikmet

Ata Sözleri ve Deyimler

• serilip serpilmek
• serilip yatmak

[-e]

• Binme işi yapılmak

  Uzun, tenteli, tek atlı muhacir arabalarına binilir. - Refik Halit Karay

[nesnesiz]

• Ditme işi yapılmak

[nesnesiz]

• Güçlenip canlanmak

  Bir bardak suyu içince dirildi.

• Bitki solmuş, pörsümüş durumdayken yeniden canlılık kazanmak, diri duruma gelmek

• Hasta yeniden sağlığını kazanmak, iyileşmek

• Öldüğü sanılan şey canlanmak

  Masal bu, ölüyken dirilmiş, kabirden dışarı atlamış insanların masalı. - Peyami Safa

[mecaz]

• Yeniden etkin olmak, geçerli duruma gelmek

  Aruz ölçüsü bir gün yeniden dirilecek mi bilmiyorum. - Nurullah Ataç

[nesnesiz]

• Dikme işi yapılmak

  Buraya anıt dikilecek. Bahçeye ağaçlar dikildi.

• Dik duruma gelmek

• Ayakta durmak

  Bütün o ağrılı, uzun gecelerimde yatak odasının kapısında dikilir, bana bakardı. - Adalet Ağaoğlu

• Göz belli bir noktaya uzun süre bakmak

  Herkesin gözleri hayret ve tecessüsle onun üzerine dikilir. - Ahmet Muhip Dranas

• Karşı koymak, engellemek

[fizyoloji]

• Bazı üreme organları dokularına kan dolmasıyla sert ve dik bir duruma gelmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• dikilip durmak
• dikilip kalmak

[nesnesiz]

• Dikme işi yapılmak

  Bebelere çedik, kadınlara, erlere çizme, çarık dikildi. - Nezihe Araz

[nesnesiz]

• Ad verilmek

  Hıyarlar, o marul denilen yağlı yapraklar da ateş pahasınaydı. - Sait Faik Abasıyanık

• Söylenmek, sözü edilmek

  Dilenci denileni yaptıktan sonra kalan şerbeti zavallı fırın işçisine zorla içirdiler. - İhsan Oktay Anar

• Sayılmak, kabul edilmek

  Öldüğünde genç denilecek yaştaydı. Daha çok besteler yapabilir, öğrenciler yetiştirebilirdi. - Cahit Külebi

[nesnesiz]

• Derme işine konu olmak

  Gider oldum, el başıma derildi - Halk türküsü

[nesnesiz]

• Yeme işi yapılmak veya yeme işine konu olmak

  Kuru fasulye ve balık çorbası iştahla yenilip içildi. - Halikarnas Balıkçısı

Ata Sözleri ve Deyimler

• yenilir yutulur değil (veya olmamak)

[nesnesiz]

• Savaş veya yarışmada karşısındakinden aşağı durumda kalmak, kaybetmek, mağlup olmak

[mecaz]

• Bir işte, bir uğraşta başarısızlığa uğramak, kaybetmek

  İnsan onun şimdi sakin duran azamet ve kudreti karşısında bile ruhunun yenildiğini hissediyor. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

[nesnesiz]

• Yerme işine konu olmak, kötülenmek

[nesnesiz]

• Çitme işine konu olmak

[nesnesiz]

• Çekme işi yapılmak

  Ağlar çekiliyor dalyanlarda. - Orhan Veli Kanık

[-e]

• Kendini geriye veya bir yana çekmek

[-den]

• Bir işten, bir görevden kendi isteğiyle ayrılmak, istifa etmek

  Hiçbir zaman mebusluktan çekilmek niyetinde değilim. - Tarık Buğra

• Azalmak

• Yok olmak

  İneğin sütü çekildi.

• Bir yerden uzaklaşmak, bir yere uğramamak

  Dükkân karmakarışık, mallar bayat, kibar müşteriler birer birer çekiliyor, ayaktakımı her gün artıyor. - Halide Edip Adıvar

• Geri gitmek, ricat etmek

[-den]

• Katılmamak, vazgeçmek

  Yarışmadan çekildi.

• Katlanmak, üstlenmek, tahammül etmek

  Tabii kuaför salonu da çekilmez oluyor, sen konuşup güldürmeyince milleti. - Elif Şafak

• Tartılmak

• Parça hâlindeki et kıyma biçimine getirilmek

[mecaz]

• Uzaklaşmak, araya mesafe koymak

  Yalnız ben baştan boş bulundum, buna fazla sokuldum. Şimdi çekildiğimi de belli etmek istemiyorum. - Falih Rıfkı Atay

[nesnesiz]

• Ditme işi yapılmak