[isim]

• Akmak işi

[halk ağzında]

• Reçine, çam sakızı, akındırık

[-den]

• Sıvı maddeler veya çok ince taneli katı maddeler bir yerden başka bir yere doğru gitmek

  Eskiden Sakarya, bu köprünün altından akarmış. - Sait Faik Abasıyanık

• Sıvı maddeler aşağıya yönelmek

• Sıvı bir madde bir yerden çıkmak

[nesnesiz]

• Bir kap veya bir yer, içindeki veya üstündeki sıvıyı sızdırmak

  Dam akıyor.

[-e]

• Art arda ve toplu olarak gitmek

  Öfkeli insanlar, el ele, omuz omuza Taksim'e doğru akıyorlardı. - Yusuf Ziya Ortaç

[nesnesiz]

• Kumaş yıpranıp iplikleri erimeye başlamak

  Çarşafın kumaşı da yer yer akmış, buruşmuştu. - Refik Halit Karay

[nesnesiz]

• Boya birbirine karışmak

[-le]

• Sürüp gitmek

  Nedim divanında bir kaside vardır, müjgân üstüne, hicran üstüne, umman üstüne kafiyeleri ve redifleriyle akar. - Yahya Kemal Beyatlı

[nesnesiz]

[mecaz]

• Zaman çabuk geçmek

[nesnesiz]

[mecaz]

• Karışmak, katılmak

[nesnesiz]

[argo]

• Çabucak savuşmak, ortadan kaybolmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• akacak kan damarda durmaz
• akan sular durmak
• akara kokara bakma, çuvala girene bak
• akarı kokarı olmamak
• akarına bırakmak
• akıp gitmek
• akmasa da damlar

[sıfat]

• Bozulmamış, saf, temiz

[isim]

• Kakmak işi

• Ağaç üzerinde veya diğer ahşap malzemede, mobilyada, belirlenmiş desen ve çizimlere göre oyulmuş yuvalara gümüş, sedef vb. süs maddeleri kakılıp oturtularak yapılan iş

  Pirinç kakmaları donuk donuk ışıldayan hamam kapısını iterek içeri girdi. - Cahit Uçuk

[isim]

• Takmak işi

[sıfat]

• Gerçeğinin yerine konulan, eğreti, müstear

[sıfat]

[tıp]

• Eksik bir organın yerini tutmak, bir organın sakatlığını örtmek amacıyla yapılan (organ veya parça), protez

[-i]

• İtmek, vurmak

[nesnesiz]

• Kakma yapmak

• Vurarak dar bir yere sokmak

  Kimi duvarlarına renkli taşlar kaktı. Kimi bahçesine ağaç dikti. - Lâtife Tekin

[-i]

• Bir şeyi başka bir yere uygun bir biçimde tutturmak, iliştirmek, geçirmek

  Gözlüğünü takıp masaya eğildi. - Refik Halit Karay

[-e]

[nesnesiz]

• Düğün vb. törenlerde takı armağan etmek

  Geline pırlanta yüzük takmışlar.

[-e]

[-i]

• Ad, lakap koymak

  Ona bu adı kim takmıştır, ne zaman takmıştır, bilemiyor. - Haldun Taner

[nesnesiz]

• Kuşanmak

  Kılıç takmak.

• Kendisiyle birlikte götürmek, yanına almak veya arkasından izletmek

  Arabaya hafiye kıyafetinde polis memurları da takıyorlar. - Yusuf Ziya Ortaç

[-e]

[mecaz]

• Biriyle olumsuz olarak uğraşmak

  Matematik öğretmeni ona taktığı için dersten kaldı.

[argo]

• Borç bırakmak

  Bu eve asilzadelerin biri girip öteki giderdi. Giden kirayı takar, gelen ortalığı kasıp kavururdu. - Peyami Safa

[argo]

• Önemsemek, önem vermek, tınmak

  Dün koskoca bir mebus kızıyken, bir zamanların Şalvarlı Nuriyesi'ni takar mıyım? - Adalet Ağaoğlu

[-den]

[argo]

[-de]

• Sınavını başaramamak

  Bütün derslerden takarak sınıfta kaldı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• takıp takıştırmak

[isim]

• Bakmak işi

  Kızlara bakmaya giderken içimde hep beni beğenmeyecekler kaygısını taşıyordum. - Ahmet Ümit

[isim]

• Yakmak işi

[isim]

[bitki bilimi]

• Tadı güzel ve besleyici bir tür mantar, keçi mantarı (Agaricus campestris)

[sıfat]

• Üzerinde kakma işi bulunan

  Kabzası altın kakmalı palası elinden düşmüştü. - Feridun Fazıl Tülbentçi

[-e]

• Bakışı bir şey üzerine çevirmek

  Zamanla nasıl değişiyor insan / Hangi resmime baksam ben değilim - Cahit Sıtkı Tarancı

• Aramak

• Bir şeyin yüzü bir yöne doğru olmak

  Limana bakan penceresinden deniz görünürdü. - Orhan Veli Kanık

• Bir şeyin gelişmesi veya iyi bir durumda kalması için emek vermek

• Beslemek, geçindirmek

  Üç çocuklu bir aileye bakıyor.

• Bir iş birinden beklenmek

  Evin bütün işleri bana bakıyor.

• Hastayı muayene etmek

• Tedavi etmek için ilgilenmek

• Yoklamak, incelemek, denemek

  Git bak bakalım, evdeler mi? Şu hesaba sen de bak. Yemeğin tadına bakar mısınız?

• Bir işi yapmak, bir işi yapmakla görevli olmak

  Pasaport işine polis bakar.

[nesnesiz]

• İlgilenmek

  Baktılar, ettiler, ilaç, tedavi, faydası olmadı. - Erhan Bener

• Uğraşmak, meşgul olmak

  Çocuğum, sen derslerine bak.

• Yapılabilmesi bir şeye bağlı bulunmak

  Bu iş beş bin liraya bakar.

• Gözetmek, korumak

• Renklerde benzemek, andırmak

  Bu kumaşın rengi yeşile bakıyor.

[nesnesiz]

• Anlamak, farkına varmak

  Bazı akşamlar bakarım Halil savuşur, nereye gittiğini de kimseye söylemez. - Memduh Şevket Esendal

• Başka bir şeyle ilgilenmeyip elindeki veya önündeki işle uğraşır olmak

  Yemeğini yemene bak! Vaktini boş geçirmemeye bak!

Ata Sözleri ve Deyimler

• bak!
• bakalım (veya bakayım)
• bakan göze bağ olmaz
• bakan yemez, kapan yer
• bakar mısınız?
• bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur
• bakarsın
• bak bak!
• bak hele!
• bakılsa
• bakmakla usta olunsa köpekler kasap olurdu
• bakma sen
• baksana! (veya baksanıza!)
• baktıkça alır
• baktın kar havası, eve gel kör olası

[nesnesiz]

• Kına, yakı vb.ni koymak, sürmek

[-i]

• Yanmasını sağlamak veya yanmasına yol açmak, tutuşturmak

  Kendi sigarası için yaktığı kibriti bana uzattı. - Falih Rıfkı Atay

• Ateşle yok etmek

  Çöpleri yakmak.

• Işık vermesini sağlamak

  Mavi ışıklı ispirto lambalarını yakarlar. - Sait Faik Abasıyanık

• Isı etkisiyle zarar vermek

  Eteği ütülerken yaktı.

• Keskin, sert ve ısırıcı bir duyum vermek

  Biber ağzı yakar.

• Yanıyormuş gibi bir etki yapmak

  Hekime daima şarabın midelerini yaktığından bahsederler. - Falih Rıfkı Atay

• Kurutmak, zarar vermek

  Fırtına ekinleri yakmıştı. - Sait Faik Abasıyanık

[nesnesiz]

• Çok sıcak olmak

  Bugün güneş yakıyor.

• Karartmak

  Güneşte vücudunu yaktı.

• Çok üşütmek

  Soğuk rüzgâr insanın yüzünü yakıyor.

[tıp]

• Tedavi etmek amacıyla doku, damar vb. dağlamak

[mecaz]

• Silahla vurmak

[mecaz]

• Yıkıma, zarara yol açmak, büyük bir zarara uğratmak, mahvetmek

  Gözü mavi, boyu kısa, kendi muhacir olmasın. Ne olursa olsun makbulüm. Aman bu üçüne dikkat et. Beni yakma. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Güçlü sevgi uyandırmak

[mecaz]

• Zamanında kullanılmadığından hükmünü yitirmek

  Biletini ve tatilini yaktı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• yakıp yıkmak

[nesnesiz]

• Türkü, ağıt vb. düzenlemek, bestelemek

[isim]

[coğrafya]

• Durgun su, gölet

[isim]

• Çakmak işi

• Vurulup çakılarak yapılmış kuyumcu işi

• Bu işte kullanılan kuyumcu kalıbı

[sıfat]

[argo]

• Taklit olan, sahte

[halk ağzında]

• Deri hastalığı, yara, çıban