[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[isim]

• Bir şeyin eksiğini tamamlamak için ona katılan parça

  Yazının ekleri.

• Bir gazete veya derginin günlük yayımından ayrı ve ücretsiz olarak verdiği parça, ilave

  Gazetenin haftalık sanat ve edebiyat eki.

• Sonradan katılan, yapılan, dikilen, yapıştırılan parçanın belli olan yeri

• İki borunun birbirine birleştirildiği yer

[sıfat]

• Eklenmiş, katılmış

  Okul müdürüyken okulun ek inşaatında hamallarla birlikte çalışmış. - Haldun Taner

[dil bilgisi]

• Kelime türetmek veya kelimenin görevini belirtmek için kullanılan, başa, sona veya kelimenin içine eklenebilen, bağımlı dil bilgisi ögeleri, lahika

Ata Sözleri ve Deyimler

• ek bent olmak
• ekini belli etmemek

• Türk alfabesinin on dördüncü harfinin adı, okunuşu

[bağlaç]

• Anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz

• Özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz

  Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

• `Öyle, o kadar, o denli` vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan bir söz

• İkinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz

  Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş. Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

• İki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

  Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. - Osman Cemal Kaygılı

• Yakınma, kınama vb. duyguları anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

  O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

• Bir soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

  Acaba gelmez mi ki? Bunu bana bırakırlar mı ki? Acaba ceza verirler mi ki?

• Bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: Belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi

[isim]

• Birden sonra gelen sayının adı

• Bu sayıyı gösteren 2 ve II rakamlarının adı

[sıfat]

• Birden bir artık

  Ertesi gün iki kardeş erken çıkmışlardı yola. - Ayşe Kulin

Ata Sözleri ve Deyimler

• iki ahbap çavuş
• iki arada bir derede (kalmak)
• iki arada kalmak
• iki arslan bir posta sığmaz
• iki at bir kazığa bağlanmaz
• iki ateş arasında kalmak
• iki ayağını bir pabuca sokmak
• iki baş bir kazanda kaynamaz
• iki baştan olmak
• iki cambaz bir ipte oynamaz
• iki cami arasında kalmış beynamaz
• iki çıplak bir hamama yakışır
• iki çift laf (veya lakırtı veya söz) etmek
• iki deliye bir uslu koymuşlar
• iki dinle bir söyle
• iki dirhem bir çekirdek
• iki el bir baş için
• iki eli (birinin) yakasında olmak
• iki eli (kızıl) kanda olsa
• iki eli böğründe kalmak
• iki elim yanıma gelecek
• iki eli şakaklarında düşünmek
• iki eli yanına gelmek
• iki emini bir yemin aralar
• iki gönül bir olunca samanlık seyran olur
• iki gözü iki çeşme
• iki gözü iki çeşme ağlamak
• iki gözüm kör olsun
• iki hırtı bir pırtı
• iki kaptan bir gemiyi batırır
• iki kardeş savaşmış, ebleh buna inanmış
• iki karpuzu bir koltuğa sığdırmak
• iki kat olmak
• iki kere iki dört eder
• iki kulak bir dil için
• iki lafı (veya sözü) bir araya getirememek
• iki lakırtı etmek
• iki lakırtıyı bir araya getirmek
• iki ölç, bir biç
• iki rahmetten (veya iyilikten) biri
• iki satır laf etmek (veya konuşmak)
• iki seksen uzanmak
• ikisi bir kapıya çıkmak
• ikisini bir kazana koysalar kaynamazlar
• iki söz bir pazar
• iki testi tokuşunca biri elbet kırılır
• iki tımar bir yem yerine geçer
• iki ucu boklu değnek
• iki ucunu bir araya getirememek
• iki yakası bir araya gelmemek
• iki yakasını bir araya getirememek

[isim]

[denizcilik]

• Futa

  Kısacık boyuyla üç çifte kikine yerleşerek dümen kullanırdı. - Abdülhak Şinasi Hisar

[isim]

[halk ağzında]

• Elma, armut vb. meyvelerin kurutulmuşu

  İki sipahinin yancıklarında biraz peksimet, biraz da dut kakı olduğu hâlde daha bir lokma yemiş değillerdi. - Nihal Atsız

[sıfat]

[mecaz]

• Zayıf ve kuru (kimse)

[isim]

• Ana maddeleri yumurta, un ve şeker olan, içerisine kuru üzüm, kakao, fındık vb. konularak fırında pişirilen tatlı çörek

[argo]

• Aptal, bön, kolay aldatılabilen (kimse)

[isim]

[jeoloji]

• Kalseduan kuvarsının bir türü olan, yüzük taşı, mühür vb. yapmakta kullanılan, türlü renklerde, yarı saydam, parlak ve değerli bir taş

[ünlem]

• Keyifli bir durum anlatılırken `ne güzel, ne iyi` anlamlarında söylenen bir söz

  Oh! Keka! Efendi efendi, insan gibi yürüyoruz. - Nazım Hikmet

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• Kendisine söz söylenilen kimse veya kimselerin dikkati çekilmek istendiğinde adın başına getirilen ve uzatılabilen bir seslenme sözü

  Ey arkadaş!

• Usanç anlatan bir seslenme sözü

  Ey, artık çok oluyorsun!

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

• Türk alfabesinin yirmi sekizinci harfinin adı, okunuşu

[isim]

• Kendisinin olan bir şeyi, yasaya uygun olarak dilediği gibi kullanabilen kimse, sahip

• Veli

Ata Sözleri ve Deyimler

• iyesi olmak