[isim]

• Atgillerden, binme, yük çekme, taşıma vb. hizmetlerde kullanılan, tek tırnaklı hayvan, beygir, düldül

• Satrançta, her yönde siyahtan beyaza ve beyazdan siyaha bir hane atlayarak L biçiminde hareket eden taş

Ata Sözleri ve Deyimler

• ata arpa yiğide pilav
• ata binen nalını, mıhını arar
• ata binersen Allah'ı, attan inersen atı unutma
• ata da soy gerek, ite de
• at, adımına göre değil adamına göre yürür
• ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
• ata et, ite ot vermek
• ata eyer gerek, eyere er gerek
• at at oluncaya kadar sahibi mat olur
• at beslenirken kız istenirken
• at binenin, kılıç kuşananın
• at binicisine göre kişner
• at bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz
• at çalındıktan sonra ahırın kapısını kapamak
• at gibi
• atı alan Üsküdar'ı geçti
• atı atasıyla, katırı anasıyla
• atım tepmez, itim kapmaz deme
• atına bakan ardına bakmaz
• atın bahtsızı arabaya düşer
• atın dorusu, yiğidin delisi
• atını sağlam kazığa bağlamak
• atın ölümü arpadan olsun
• atın ürkeği, yiğidin korkağı
• atın varken yol tanı, ağan varken el tanı
• at ile avrat yiğidin bahtına
• at izi it izine karışmak
• at koşturacak kadar
• at koşturmak
• atla arpayı dövüştürmek (veya dalaştırmak)
• atla deve değil
• atlarını itlerini nallamak
• atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz
• atlar tepişir, arada eşekler ezilir
• at nalı kadar
• at olur, meydan olmaz (veya bulunmaz), meydan olur (veya bulunur), at olmaz (veya bulunmaz)
• at oynatmak
• at ölür, itlere bayram olur
• at ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır
• at pazarında eşek osurtmuyoruz!
• atta, avratta uğur vardır
• attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek
• attan inip eşeğe binmek
• at var, meydan yok
• at yedi günde, it yediği günde
• at yiğidin yoldaşıdır

[kimya]

• Astatin elementinin simgesi

[isim]

• 100 m² değerinde yüzey ölçü birimi

  Bir ar, kenarı on metre olan bir karenin alanıdır.

[isim]

• Utanma, utanç duyma

  Kınamazlar güzel sevse yiğidi / Güzel sevmek koç yiğide ar değil - Karacaoğlan

Ata Sözleri ve Deyimler

• ar damarı çatlamış
• ar dünyası değil kâr dünyası
• ar etmek
• arına dokunmak
• ar namus tertemiz
• ar ve hayâ perdesi yırtılmak
• ar yılı değil, kâr yılı

[kimya]

• Argon elementinin simgesi

[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[isim]

• Kanın rengi, kızıl, kırmızı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Al bayrak. Al çuha.

• Dorunun açığı, kızıla çalan at donu

[sıfat]

• Bu renkte olan (at)

• Yüze sürülen pembe düzgün, allık

Ata Sözleri ve Deyimler

• al elmaya taş atan çok olur
• al giymedim ki alınayım
• al gömlek gizlenemez
• alı alına, moru moruna
• alı al, moru mor
• al kanlara boyanmak
• al kiraz üstüne kar yağmış

[isim]

[eskimiş]

• Aldatma, düzen, tuzak, hile

Ata Sözleri ve Deyimler

• al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz

[kimya]

• Alüminyum elementinin simgesi

[isim]

• Bir şeyin eksiğini tamamlamak için ona katılan parça

  Yazının ekleri.

• Bir gazete veya derginin günlük yayımından ayrı ve ücretsiz olarak verdiği parça, ilave

  Gazetenin haftalık sanat ve edebiyat eki.

• Sonradan katılan, yapılan, dikilen, yapıştırılan parçanın belli olan yeri

• İki borunun birbirine birleştirildiği yer

[sıfat]

• Eklenmiş, katılmış

  Okul müdürüyken okulun ek inşaatında hamallarla birlikte çalışmış. - Haldun Taner

[dil bilgisi]

• Kelime türetmek veya kelimenin görevini belirtmek için kullanılan, başa, sona veya kelimenin içine eklenebilen, bağımlı dil bilgisi ögeleri, lahika

Ata Sözleri ve Deyimler

• ek bent olmak
• ekini belli etmemek

[isim]

[anatomi]

• Kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan, tutmaya ve iş yapmaya yarayan bölümü

  El var, titrer durur, el var yumuk yumuk / El var pençe olmuş, el var yumruk - Ziya Osman Saba

• Sahiplik, mülkiyet

  Elimdeki bütün parayı bu eve yatırdım.

• Kez, defa

  İki el silah sesi duyuldu.

• İskambil oyunlarında oynama sırası

• İskambil oyunlarında her bir tur

  Kış geceleri arkadaşlar arasında bir el poker çevirmek de keyiftir. - Peyami Safa

• Bazı nesne ve araçların tutmaya yarayan bölümü

  Kapı eli.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... elinden çıkmak
• el (veya elini) uzatmak
• el (veya elini) yakmak
• el açmak
• el almak
• el atmak
• el ayak (veya etek) çekmek
• el ayak çekilmek
• el bağlamak
• el basmak
• el bebek gül bebek
• el bende!
• el çekmek
• el çektirmek
• el çırpmak
• elde (veya elinde) olmamak
• elde avuçta (bir şey) kalmamak
• elde avuçta (ne varsa)
• elde etmek
• el değiştirmek
• el değmemek
• elde kalmak
• eldeki yara, yarasıza duvar deliği
• elden ağza yaşamak
• elden ayaktan düşmek (veya kesilmek)
• elden bırakmamak (veya düşürmemek)
• elden çıkarmak
• elden çıkmak
• elden geçirmek
• elden gel!
• elden geldiği kadar
• elden gelmemek
• elden gitmek
• elden kaçırmak
• elden kaçmak
• elden ne gelir?
• elde tutmak
• el dokunulmamak
• ele alınır
• ele alınmaz
• ele almak
• ele avuca sığmamak
• ele bakmak
• ele geçirmek
• ele geçmek
• ele gelmek
• el elde baş başta
• el elden kalmaz, dil dilden kalmaz
• el elden üstündür (ta arşa kadar)
• el el ile, değirmen yel ile
• el eli yıkar, iki el yüzü
• el el üstünde olur, ev ev üstünde olmaz
• el el üstünde oturmak
• el ermez, güç yetmez
• el etek öpmek
• el etek tutmak
• el etmek
• ele vermek
• eli (veya elleri) armut devşirmek
• eli alışmak
• eli altında olmak
• eli ayağı (olmak)
• eli ayağı (veya ayağına) dolaşmak
• eli ayağı buz kesilmek (veya tutmamak)
• eli ayağı titremek
• eli ayağı tutmak
• eli aza varmamak
• eli boş çıkmak
• eli boş dönmek (veya çevrilmek veya geri gelmek)
• eli boş gelmek
• eli cebine (veya cüzdanına veya kesesine) gitmemek (veya varmamak)
• eli değmek
• eli dursa ayağı durmaz
• eli ekmek tutmak
• eli eline değmemek
• eli ermek
• eli ermez gücü yetmez
• eli genişlemek
• eli gitmek
• eli harama uzanmak
• eli işe yatmak
• eli kalem tutmak
• eli kırılmak
• eli kırılsın!
• eli kolu (eli ayağı) bağlı kalmak (veya olmak)
• eli kolu bağlı durmak
• eli kurusun!
• elimi sallasam ellisi, başımı sallasam tellisi
• elinde ... var
• elinde avucunda nesi varsa
• elinde bulunmak (veya olmak)
• elinde büyümek
• elinde kalmak
• elinden
• elinden (bir şey) düşmemek
• elinden (bir şeyi) düşürmemek
• elinden almak
• elinden bir iş (veya şey) gelmemek
• elinden bir kaza (veya sakatlık) çıkmak
• elinden geleni ardına (veya arkasına) koymamak
• elinden geleni yapmak
• elinden gelmek
• elinden hiçbir şey kurtulmamak
• elinden iş çıkmamak
• elinden iyi iş gelmek
• elinden kan çıkmak
• elinden kurtulmak
• elinden tutmak
• elinde olmak
• elinde olmak
• elinde patlamak
• elinde tutmak
• eline (veya elinize veya ellerinize) sağlık
• eline almak
• eline ayağına kapanmak (veya sarılmak veya düşmek)
• eline ayağına üşenmemek
• eline bakmak
• eline doğmak
• eline düşmek
• eline erkek eli değmemiş olmak
• eline eteğine doğru
• eline eteğine sarılmak
• eline fırsat geçmek
• eline geçmek
• eline kalmak
• eline su dökemez
• eline tutuşturmak
• eline yüzüne bulaştırmak
• elini arı kovanına sokmak
• elini ayağını (veya eteğini) kesmek (veya çekmek)
• elini ayağını öpeyim
• elini belli etmek (veya göstermek)
• elini çabuk tutmak
• elini kana bulamak (veya bulaştırmak)
• elini kolunu bağlamak
• elini kolunu sallaya sallaya gelmek
• elini kolunu sallaya sallaya gezmek
• elini kulağına atmak
• elinin altında (olmak)
• elinin hamuruyla erkek işine karışmak
• elinin tersiyle çarpmak
• elinin tersiyle itmek
• elini oynatmak
• elini sallasa ellisi (başını sallasa tellisi)
• elini sıcak sudan soğuk suya sokmamak
• elini sürmemek
• elini taşın altına koymak (veya sokmak)
• elini veren kolunu alamaz
• elini vicdanına koymak
• elinle ver, ayağınla ara
• eli olmak
• eli para görmek
• eli silah tutmak
• eli varmamak (veya gitmemek)
• eli yatmak
• eliyle koymuş gibi
• el kadar
• el kaldırmak
• el katmak
• el koymak
• ellerde gezmek
• elleri (veya ellerin) dert görmesin
• ellerim yanıma gelsin
• eller yukarı!
• elle tutulacak tarafı (veya yanı) kalmamak
• elle tutulur
• elle tutulur gözle görülür (veya dille anlatılır)
• elle tutulur tarafı olmamak
• el ovuşturmak
• el öpenlerin çok olsun!
• el öpmek
• el öpmekle ağız aşınmaz
• el pençe
• el pençe divan
• el pençe divan durmak
• el sıkışmak
• el sıkmak
• el sürmemek
• el tazelemek
• el terazi, göz mizan
• el tutmak
• el üstünde tutmak
• el vergisi, gönül sevgisi
• el vermek
• el vurmamak
• el yarası onulur, dil yarası onulmaz
• el yıkamak

[isim]

• Yakınların dışında kalan kimse, yabancı

  Kâtip benim ben kâtibin, el ne karışır! - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• el ağzına bakan, karısını tez boşar
• el arı düşman gayreti
• el beğenmezse yer beğensin
• elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz
• elden vefa, zehirden şifa
• ele güne karşı
• el elin aynasıdır
• el elin eşeğini türkü çağırarak arar
• el elin nesine, gülerek gider yasına
• el eliyle yılan tutulur
• ele verir talkını (veya telkini), kendi yutar salkımı
• el için ağlayan gözden olur
• el için kuyu kazan, evvela kendisi düşer
• el için yanma nâra, yak çubuğunu bak keyfine
• el ile gelen düğün bayram
• elin ağzı torba değil ki büzesin
• el iyisi olmak
• el kazanıyla aş kaynamaz
• el kazanıyla aş kaynatmak
• el yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır

[isim]

• Ülke, yurt, il

  Çöller, Yemen ellerinden beter imiş. - Aka Gündüz

• Halk, ahali

[halk ağzında]

• Oba, aşiret

  Kalktı göç eyledi Afşar elleri / Ağır ağır giden eller bizimdir - Dadaloğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• elde bulunan beyde bulunmaz
• el mi yaman bey mi yaman? el yaman!

[isim]

• Erkek

  Noksansız bir çeyiz ve düğünle iyi bir ere verilen Zeynep'in hissesi ayrılmıştır. - Tarık Buğra

[mecaz]

• İşini iyi bilen, yetenekli kimse

  Sanat eri çalışır, bir eser kor ortaya, onun güzel olduğuna inanır, o güzelliği herkesin anlamasını, kavramasını ister. - Nurullah Ataç

[sıfat]

[mecaz]

• Kahraman, yiğit

[askerlik]

• Rütbesiz asker, nefer

  Düşman erleri arasında Fransızlar da vardır. - Salâh Birsel

[halk ağzında]

• Koca

Ata Sözleri ve Deyimler

• ere gitmek (veya varmak)
• ere vermek
• erim er olsun da yerim çalı dibi olsun
• erine göre bağla başını, tencerene göre kaynat aşını
• er kocar, gönül kocamaz
• er lokması er kursağında kalmaz
• er olan ekmeğini taştan çıkarır
• er oyunu üçe kadar

[zarf]

[halk ağzında]

• Erken

  Er sabah kalktım ki sular çağlıyor - Halk türküsü

[kimya]

• Erbiyum elementinin simgesi

[kimya]

• İridyum elementinin simgesi

[isim]

• 343 yır

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• Kendisine söz söylenilen kimse veya kimselerin dikkati çekilmek istendiğinde adın başına getirilen ve uzatılabilen bir seslenme sözü

  Ey arkadaş!

• Usanç anlatan bir seslenme sözü

  Ey, artık çok oluyorsun!

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

• Türk alfabesinin yirmi sekizinci harfinin adı, okunuşu

[isim]

• Yemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşını, eşini, işini bil
• aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
• aş taşınca kepçeye paha olmaz
• aş tuz ile, tuz oran ile

[isim]

• Birbirinin aynı olan veya birbirine çok benzeyen iki şeyden her biri, benzeri

  Çorabın öbür eşini yerden almak için sol ayağını uzatıyordun. - Ömer Seyfettin

• Karı kocadan her biri, hayat arkadaşı, refik, refika

  Kadın diye eşini bellemiş, dürüst, aile babası bir adamdır. - Zeyyat Selimoğlu

• Birlikte yaşayan dişi ve erkek hayvandan her biri

  Güvercin eşini arıyor.

• İkişer kişilik gruplarla oynanan oyunlarda, ortak oynayan iki kişiden her birinin öbürüne göre durumu, partner

  Briçte kuvvetli bir eş seçti.

[halk ağzında]

• Kuma, ortak

[halk ağzında]

• Arkadaş

[halk ağzında]

• Döl eşi

Ata Sözleri ve Deyimler

• eşi benzeri (veya manendi veya menendi) olmamak (veya bulunmamak veya yok)
• eş tutmak

• Türk alfabesinin yirmi üçüncü harfinin adı, okunuşu