[sıfat]

• Temiz

• Yabancı şeylerden arınmış, katışıksız, saf(II), halis, öz(II)

• Günahsız

[isim]

[hayvan bilimi]

• Zar kanatlılardan, bal ve bal mumu yapan, iğnesiyle sokan böcek (Apis mellifica)

Ata Sözleri ve Deyimler

• arı bal alacak çiçeği bilir
• arı bey olan kovana üşer
• arı gibi
• arı gibi eri olanın dağ kadar yeri olur
• arı gibi sokmak
• arı kızdıranı sokar
• arının yuvasına kazık (veya çöp) dürtmek
• arı söğüdü, akıllı öğüdü sever

[isim]

• Karakter

[isim]

[eskimiş]

• Baş, kafa

• Başkan, reis

  Sertabip. Sermürettip.

Ata Sözleri ve Deyimler

• serde ... var
• ser verip sır vermemek

[isim]

• Limonluk

  Köşkünün arka tarafında çiçek serleri vardır, her mevsim en nadide çiçekler yetiştirilir. - Aydın Boysan

[isim]

• Asma işi

• Afiş

Ata Sözleri ve Deyimler

• asıda olmak (veya kalmak)

[isim]

[eskimiş]

• Oy

  Parlamentoda itimat reyi alamayan her hükûmet şüphesiz istifa etmek zorunda kalacaktır. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Düşünce, görüş, fikir

  Vicdanları ile baş başa düşünüp sonra da aralarında müşavere ederek reylerini bildireceklerdi. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• rey vermek

[isim]

• Tren, tramvay vb. taşıtlarda tekerleklerin üzerinde hareket ettiği demirden yol

Ata Sözleri ve Deyimler

• raydan (veya rayından) çıkmak
• rayına girmek
• rayına oturtmak

[isim]

• Bazı nesnelere parlaklık verme, dış etkilerden koruma, sızmalarını önleme vb. amaçlarla sürülen, saydam veya donuk vernik

  Küpün sırı dökülmüş.

• Aynaların arkasına ve kaplama metal eşyanın yüzüne sürülen ince tabaka

[isim]

• Varlığı veya bazı yönleri açığa vurulmak istenmeyen, gizli kalan, gizli tutulan şey

• Aklın erişemediği, açıklanamayan veya çözülemeyen şey, giz, gizem

  Bu bahçede açılan her gonca / Sırlar açıyor yerden gökten - Turan Oflazoğlu

• Bir işin, bir şeyin dikkat, yetenek, deneyim ve sezgi yardımıyla kavranabilen en zor, en ince yanı

• Bir amaca ulaşmak için kullanılan, başvurulan özel ve gizli yöntem

Ata Sözleri ve Deyimler

• sırra ermek
• sırra kadem basmak
• sırrını açma dostuna, o da söyler dostuna
• sır tutmak (veya saklamak)
• sır vermek (veya sızdırmak)

[isim]

• Bir şeyin, bir kimsenin kapladığı veya kaplayabileceği boşluk, mahal, mekân

  İzinsiz bir yere gitmek ne haddime? - Memduh Şevket Esendal

• Gezinilen, ayakla basılan taban

  Ayıp bir şey gördü mü kulaklarına kadar kızarıyor, gözünü yerde bir noktaya dikip öylece kalakalıyordu. - Haldun Taner

• Bulunulan, yaşanılan, oturulan bölge

  Anadolu'nun bazı yerlerinde eski bir kocakarı itikadı vardır. - Reşat Nuri Güntekin

• Durum, konum, vaziyet

  Türkiye stratejik bakımdan önemli bir yerdedir.

• Ülke

• Görev, makam

  Askerden gelirse bakalım bir yere yerleştirebilecek miyiz? - Memduh Şevket Esendal

• Önem

  Uçağın yurt savunmasındaki yeri.

• İz

• Üzerine yapı kurulmaya elverişli arazi, arsa

  Deniz kıyısında bir yer aldılar, ev yapacaklar.

• Ekime elverişli toprak parçası, arazi

  Çorak yerde ot bitmez.

• Bir olayın geçtiği veya geçeceği bölüm, alan, mahal

  Toplantı yeri. Kaza yeri.

• Otel, motel vb.nde kalınacak oda

  Yeriniz var mı?

[coğrafya]

• Yerküre

[mecaz]

• Durum, konum

  Sen benim yerimde olsan ne yapardın?

Ata Sözleri ve Deyimler

• yer açmak
• yer almak
• yer bakır gök demir kesilmek
• yer bulmak
• yer çevirmek
• yer değiştirmek
• yerde kalmak
• yer demir gök bakır
• yerden göğe kadar
• yerden yere çalmak
• yerden yere vurmak
• yere bakan (veya bakıp) yürek yakan
• yere bakmak
• yere baktırmak
• yere batasıca (veya batsın)
• yere batmak
• yere çalmak
• yere göğe koymamak
• yere sağlam basmak
• yere sermek
• yer etmek
• yere vurmak
• yere yığılmak
• yere yıkılmak
• yeri başka
• yeridir
• yeri gelmek
• yeri göğü ben yarattım demek
• yeri göğü birbirine katmak
• yeri göğü inletmek
• yeri göğü tırmalamak
• yeri göğü tutmak
• yerinde duramamak
• yerinde kalmak
• yerinden fırlamak
• yerinden oynamak
• yerinden oynatmak
• yerinde olmak
• yerinde saymak
• yerinde su çıkmak
• yerinde yeller esmek
• yerin dibine batırıp çıkarmak
• yerin dibine geçmek (veya batmak veya girmek)
• yerine geçmek
• yerine gelmek
• yerine getirmek
• yerine koymak
• yerine oturmak
• yerini almak
• yerini beğenmek
• yerini bulmak
• yerini doldurmak
• yerini ısıtmak
• yerini sevmek
• yerini tutmak
• yerini yapmak
• yerin kulağı var
• yeri olmak
• yeri öpmek
• yeri soğumadan
• yeri var!
• yeri yurdu belirsiz olmak
• yer kabul etmez
• yer kaplamak
• yer kapmak
• yerle beraber
• yerle bir etmek
• yerle gök bir olsa
• yerlerde sürünmek
• yerlere geçmek
• yerlere kadar eğilmek
• yerleri süpürmek
• yerle yeksan etmek
• yer öpmek
• yer tutmak
• yer vermek
• yer yarılıp içine girmek (veya geçmek)
• yer yerinden oynamak

[isim]

• Uçurum

  Aşağıda daimî akislerle seslenen gürültülü, derin yarlar tehlike hissini kalbimizden ayırmıyordu. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

Ata Sözleri ve Deyimler

• yardan atmak

[isim]

• Sevgili

  Yâr yoluna dökülmedik dilleri neyleyim / Yâr yâr / Seni kara saplı bir bıçak gibi sineme sapladılar - Bedri Rahmi Eyuboğlu

[eskimiş]

• Dost, tanıdık

[eskimiş]

• Yardımcı

  Allah'tan başka yârim yoktur. - Şemseddin Sami

Ata Sözleri ve Deyimler

• yâr beni ansın bir koz ile, o da çürük çıksın
• yârden mi geçersin, serden mi?
• yâr olmak

[isim]

[hayvan bilimi]

• Memelilerin etobur takımından, beş parmaklı, tabanlarına basarak yürüyen, yurdumuzda boz türü bulunan, iri gövdeli hayvan, kocaoğlan (Ursus arctos)

[ünlem]

• Kaba saba olan insanlar için kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayı gibi
• ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne
• ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
• ayıya kaval çalmak
• ayı yavrusu ile oynuyor
• ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
• ayıyı vurmadan postunu satmak

[isim]

[halk ağzında]

• Düz, ince, yassı taş

  Yağmur yağar da ışılaşır sayları / Eli göçmüş de bozulaşır daylağı - Halk türküsü

[isim]

[eskimiş]

• Çalışma, emek

[din bilgisi]

• Hac ibadeti sırasında Safa ile Merve tepeleri arasında gidip gelme

[isim]

[halk ağzında]

• Ezgi, türkü, nağme

• Şiir

[isim]

• Ölüm veya bir felaketten doğan acı ve bu acıyı belirten davranışlar, matem

  En büyük bahtiyarlık yasını dindiremez / Baba, benim kalbime sensiz kimse giremez - Faruk Nafiz Çamlıbel

Ata Sözleri ve Deyimler

• yasa bürünmek (veya boğulmak veya gömülmek)
• yas bağlamak
• yas çekmek
• yasını tutmak
• yas tutmak

[sıfat]

• Önüne geldiği ismin benzerlerini `teker teker hepsi, birer birer hepsi, birer birer tamamı` anlamıyla kapsayacak biçimde genelleştiren söz

  Bir hafta, her gece çalışmak suretiyle hikâyesini bitirdi. - Halide Edip Adıvar

Ata Sözleri ve Deyimler

• her ağacın meyvesi olmaz
• her ağaçtan kaşık olmaz
• her aşın kaşığı olmak
• her boyaya girip çıkmak
• her boyayı boyadı, bir fıstıki yeşil (mi) kaldı?
• her çiçek koklanmaz
• her çok azdan olur
• her dağın derdi kendine göre
• her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan
• her derde deva olmak
• her düşüş bir öğreniş
• her firavunun bir Musa'sı çıkar
• her gördüğü sakallıyı babası sanmak
• her gün baklava börek yense bıkılır
• her horoz kendi çöplüğünde öter
• her ihtimale karşı
• her işin (veya şeyin) başı sağlık
• her işte bir hayır vardır
• her kafadan bir ses çıkmak
• her kaşığın kısmeti bir olmaz
• her koyun kendi bacağından asılır
• her kuşun eti yenmez
• her lafın altından kalkmak
• her ne pahasına olursa olsun
• her sakaldan bir tel çekseler köseye sakal olur
• her şeyin vakti var, horoz bile vaktinde öter
• her şeyin yenisi, dostun eskisi
• her şeyin yokluğu yokluktur
• her tarakta bezi olmak
• her taş baş yarmaz
• her telden çalmak
• her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır
• her yiğidin gönlünde bir aslan yatar
• her yokuşun bir inişi, her inişin bir yokuşu vardır
• her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz
• her zaman gemicinin istediği rüzgâr esmez
• her ziyan bir öğüttür

[isim]

• `Düşüncesizce ve hesapsızca harcamak, bol bol harcayıp tüketmek` anlamlarındaki har vurup harman savurmak deyiminde geçen bir söz

  Akşama kadar Meram bağlarında har vurup harman savuruyordu. - Aka Gündüz

[isim]

[eskimiş]

• Sıcak, kızgın, yakıcı

Ata Sözleri ve Deyimler

• harı başına vurmak
• harı geçmek