[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

• İlenme, beddua

[ünlem]

• (a:h) Sesin tonuna göre pişmanlık, öfke, özlem, beğenme, sevgi vb. duygular anlatan bir söz

  Ah, ne güzeldi o Direklerarası'ndaki ramazan ve donanma geceleri. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[ünlem]

• (a:h) Ağrı, acı duyulduğunda söylenen bir söz

  Ah başım!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ah alan onmaz
• ah almak
• ah çekmek
• ah etmek
• ahı çıkmak
• ahını almak
• ahını yerde koymamak
• ahı tutmak
• ahı yerde kalmamak
• ah yerde kalmaz

[ünlem]

• İstek uyandırmak için kullanılan bir söz

  Ha göreyim seni! Ha gayret!

• (ha:) Şaşma anlatan bir söz

  Amma güzel ha! Öyle oldu ha!

• (ha:) Dikkati çekmek, uyarmak için kullanılan bir söz

  Sakın ha bir daha yapma! Sakın ha ağlamanı istemiyorum. - Attila İlhan

• (ha:) Bir şeyin birdenbire hatırlandığını veya kavrandığını anlatan bir söz

  Ha, miralay arzu ederse o başka tabii! - Attila İlhan

[bağlaç]

• Tekrarlanarak kullanıldığında eşitlik anlamı veren bir söz

  Ha ben gelmişim ha o. Ha bağ ha bahçe ha tarla.

[bağlaç]

• Bazen tekrarlanan bir emir kipinin tekrarları arasında yer alarak fiil ile anlatılan işin uzadığı ve bundan bıkıldığı bildirilir

  Yürü ha yürü, yol bitmiyor ki.

[edat]

[kaba konuşmada]

• Evet

[teklifsiz konuşmada]

• (ha:) Soru bildiren bir söz

  Sen de geldin ha?

Ata Sözleri ve Deyimler

• ha babam (ha)
• ha babam de babam
• ha bire
• ha deyince
• ha gayret
• ha şöyle
• ha şunu bileydin

[kimya]

• Hahniyum elementinin simgesi

[edat]

[halk ağzında]

• İşte

  Bizim köy aha şuracıkta!

[isim]

[tarih]

• Doğu ülkelerinde yerli beyler ve Kırım girayları için kullanılan unvan

  Kırım hanları. Altın Ordu hanları.

• Osmanlı padişahlarının adlarının sonuna getirilen unvan

[isim]

[eskimiş]

• Yol üzerinde veya kasabalarda yolcuların konaklamalarına yarayan yapı

  Bir handa, yorgun argın, tatlı bir uykudaydık. - Faruk Nafiz Çamlıbel

• Büyükşehirlerde serbest mesleklerde çalışanların oda veya daire tutup çalıştıkları birkaç katlı yapı

Ata Sözleri ve Deyimler

• han gibi
• han hamam sahibi (olmak)
• han kapısından teğelti atmak

[isim]

• Eskişehir iline bağlı ilçelerden biri

[isim]

• Karada, denizde, gölde veya akarsularda evcil olmayan hayvanları vurma veya yakalama işi, şikâr

  Kral hiç tınmadan, rahat rahat avdan döndü. - Necip Fazıl Kısakürek

• Bir hayvanın bir başka hayvanı yemek için yakalaması

• Bu yollarla yakalanan hayvan

[mecaz]

• Tuzağa düşürülen, kendisinden yararlanılan kimse

Ata Sözleri ve Deyimler

• ava çıkmak
• ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
• ava giden avlanır
• av avlanmış, tav tavlanmış
• av avlayanın, kemer bağlayanın
• av vuranın değil, alanın

[isim]

• Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan illerinden biri

[isim]

• Boru içindeki bir akışkanın akışını durdurmaya veya serbest bırakmaya yarayan alet, valf

[isim]

• Kadife, çuha, yün vb.nin yüzeyindeki ince tüy, ülger

  Koltuk kadifesinin havı dökülmüş, kimi yeri öylesine kirlenmiş ki muşambaya dönüşmüş. - Oktay Rifat

[isim]

• Köpeğin çıkardığı ses

[ünlem]

• `Yazık` anlamında söylenen bir söz

[isim]

• Hava yuvarını oluşturan, bütün canlıların solunumuna yarayan, renksiz, kokusuz, akışkan gaz karışımı

• Meteoroloji ile ilgili olayların bütünü

  Hava biraz bozukçaydı, dışarıda serin bir yağmur çiseliyordu. - Memduh Şevket Esendal

• Canlılar üzerindeki etkisine göre hava yuvarının durumu

  Havanın üşütecek kadar serinlemiş olmasına göre sabah yakın. - Reşat Nuri Güntekin

• Gökyüzü

  Havada bir tek bulut yok.

• Çevreyi kuşatan boşluk

  Tozlar havada uçuşuyordu.

• Esinti

  Bugün hava olursa yelkenli kalkacak.

• Müzik parçalarında tür

  Kâğıthane havası tutturur, bahriye çiftetellisi çalardık. - Sait Faik Abasıyanık

• Müzik aletlerinden çıkan ses perdesi

[sıfat]

[mecaz]

• Sonuçsuz, anlamsız, boş (durum, davranış, söz)

  Bu sözlerin sonu hava.

[mecaz]

• Görünüş, davranış, söz vb. için bir kimsenin durumunu belirten özellik

  Buna rağmen öyle kibar ve asil havası vardır ki bu damga bile onu çirkinleştiremez, inadına daha bir uçarı, daha bir sevimli yapar. - Haldun Taner

[mecaz]

• Tarz, üslup

  Namık Kemal'e, Tevfik Fikret'e başarılı nazireler yazmıştır. Onların diliyle, onların sesiyle, onların havasıyla... - Yusuf Ziya Ortaç

[mecaz]

• Durum, ortam, çevre, muhit, atmosfer, ambiyans

  İlk deneme dalış günü gelince, denizcilerde büyük bir coşkunluk, bir tören havası vardı. - Halikarnas Balıkçısı

[mecaz]

• Çekicilik

  Kadın güzel değil ama havası var.

[mecaz]

• Keyif, âlem

  Onu kendi havasına bıraksak çalışmaz.

Ata Sözleri ve Deyimler

• hava açmak (veya açılmak)
• hava almak
• hava almak
• hava atmak
• hava basmak
• hava bozmak
• hava bulanmak
• hava çalmak
• hava çarpmak
• havada kalmak
• havadan nem kapmak
• hava değiştirmek
• hava fena esmek
• hava hoş
• hava iyi esmek
• hava kaçırmak
• hava kapanmak
• hava kararmak
• havalara uçmak
• havan batsın
• havanın gözü yaşlı
• hava patlamak
• havasına uymak
• havasını almak
• havasını bulmak
• havasını teneffüs etmek
• havası olmak
• havası olmak
• hava vermek
• havaya girmek
• havaya gitmek
• havaya pala (veya kılıç) sallamak
• hava yapmak
• havaya savurmak
• havaya uçmak
• havayı bozmak
• havayı koklamak

[isim]

• Çöllerde çoğu kez yüze çıkan yer altı sularının yarattığı tarım veya yerleşme bölgesi

[isim]

• İçinde bir şey dövüp ufalamaya yarayan, tahta, taş, maden veya plastikten yapılan kap

[askerlik]

• Havan topu

[eskimiş]

• Tütün kıyma makinesi

Ata Sözleri ve Deyimler

• havanda su dövmek
• havan dövücünün hınk deyicisi