[isim]

• İki şeyi birbirinden ayıran uzaklık, aralık, boşluk, mesafe

• İki olguyu, iki olayı birbirinden ayıran zaman, fasıla

• Kişilerin veya toplulukların birbirine karşı olan durumu veya ilgisi

  Son zamanlarda aralarının iyi olmadığının farkındayım. - Elif Şafak

• İç

  Aralarında anası babası ile Binnaz'ın da bulunduğu on sekiz işçiydiler. - Necati Cumalı

[sinema]

[tiyatro]

• Bir oyunda, bir filmde izleme sırasında dinlenmek üzere verilen kısa süre, antrakt

[spor]

• Toplu jimnastik dizilmelerinde, sıradakilerin birbirlerinden yanlamasına olan uzaklıkları

[spor]

• Spor karşılaşmalarında oyuncuların dinlenmek ve taktik almak için kullandıkları süre

Ata Sözleri ve Deyimler

• arada çıkarmak
• arada kalmak
• arada kaynamak
• aradan çekilmek
• aradan çıkarmak
• aradan çıkmak
• aradan kaldırmak
• aradan sıyrılmak
• araları limoni olmak
• aralarına kara kedi girmek
• aralarında dağlar kadar fark olmak
• aralarındaki buzları eritmek
• aralarından kara kedi geçmek
• aralarından su sızmamak
• araları şekerrenk (veya serin) olmak
• arası (veya araları) açılmak (veya açık olmak veya bozulmak)
• arası geçmeden
• arası hoş (veya iyi) olmamak
• arası hoş (veya iyi) olmamak
• arasına (veya aralarına) karışmak
• arasını (veya aralarını) açmak (veya bozmak)
• arasını (veya aralarını) bulmak
• arası olmamak
• arası soğumak
• ara vermeden
• ara vermek
• araya (veya aralarına) soğukluk girmek
• araya almak
• araya girmek
• araya gitmek
• araya kaynayıp gitmek
• araya koymak
• araya vermek
• arayı açmak
• arayı soğutmak
• arayı yapmak

[isim]

• İçinden su akıtmak için toprak kazılarak yapılan açık oluk, arık, dren, karık

  Konduların ortasına ark yapıp göllenen suları dışarı akıttılar. - Lâtife Tekin

[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[isim]

• Atardamar ve toplardamarların içinde dolaşarak hücrelerde özümleme, yadımlama görevlerini sağlayan plazma ve yuvarlardan oluşmuş kırmızı renkli sıvı

  Cebinden çıkardığı mendille ellerine bulaşan kanları silerek haykırdı. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Soy

  O da benim kanımdan.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kan (veya kanı) başına çıkmak (veya sıçramak veya toplanmak)
• kana boyamak (veya bulamak veya bulatmak)
• kan ağlamak
• kan akıtmak
• kan akmak
• kan alacak damarı bilmek
• kan almak
• kana susamak
• kan beynine sıçramak (veya çıkmak)
• kan boğmak
• kan çanağı gibi
• kan çekmek
• kan çıkmak
• kan dere gibi akmak
• kan dökmek
• kan gelmek
• kan gitmek
• kan gövdeyi götürmek
• kan gütmek
• kanı donmak (veya çekilmek)
• kanı ısınmak
• kanı içine akmak
• kanı kanla yumazlar, kanı suyla yurlar
• kanı kaynamak
• kanı kaynamak
• kanı kurumak
• kanına dokunmak
• kanına ekmek doğramak
• kanına girmek
• kanına işlemek
• kanına susamak
• kanını emmek
• kanını içine akıtmak
• kanını kaynatmak
• kanını kurutmak
• kanını yerde koymak
• kanı sulanmak
• kanı temizlenmek
• kanıyla ödemek
• kan istemek
• kan kaybetmek
• kan kusturmak
• kan kusup kızılcık şerbeti içtim demek
• kan olmak
• kan olmak
• kan oturmak
• kan revan içinde
• kan revan içinde kalmak
• kan tere batmak
• kan ter içinde
• kan ter içinde kalmak
• kan tutmak
• kan vermek
• kan yürümek

[isim]

• Atmosferdeki su buharının yoğunlaşmasıyla oluşan ve yeryüzüne beyaz ve hafif billurlar biçiminde donarak düşen su buharı

  Kıştı, yerler iki karış kar tutmuştu. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• karda yürüyüp (veya gezip) izini belli etmemek
• kar gibi
• kar kuytuda, para pintide eğleşir
• kar ne kadar çok yağsa yaza kalmaz
• kar susuzluk kandırmaz

[isim]

• Alışveriş işlerinin sağladığı para kazancı

• İş

[mecaz]

• Yarar, fayda

  Bundan benim hiçbir kârım yok.

[ekonomi]

• Üretim faktörlerinden biri olan girişimcinin üretimden aldığı pay

[ticaret]

• Maliyet fiyatıyla satış fiyatı arasındaki fark

Ata Sözleri ve Deyimler

• kâr bırakmak
• kâr etmek
• kâr etmemek
• kâr getirmek
• kârını tamam etmek
• kârı olmamak
• kâr koymak
• kâr zararın kardeşidir (veya ortağıdır)

[isim]

[bitki bilimi]

• Nargillerden, yaprakları karşılıklı, çiçekleri büyük, koyu kırmızı renkte, küçük bir ağaç (Punica granatum)

• Bu ağacın kırmızımtırak sarı sert bir kabukla örtülü, içinde çok sayıda kırmızımtırak, sulu taneler bulunduran yuvarlak yemişi

Ata Sözleri ve Deyimler

• nar gibi

[isim]

[eskimiş]

• Ateş

Ata Sözleri ve Deyimler

• nârına (veya nâra) yanmak

[sıfat]

• Görme engelli

[bağlaç]

• Çelişkili ve tutarsız iki cümleyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz, amma, lakin, velakin

  Para kazanmayı hiç sevmiyordu ama hesapsız harcamaya bayılıyordu. - Necati Cumalı

• Uyarma veya şartlı bir ifade niteliğinde olan bir cümleyi, başka bir cümleye bağlamaya yarayan bir söz

  Fala inanmam ama fırsat bulursam baktırmadan da yapamam. - Kemal Tahir

• Beklenmeyen bir sonucu anlatan iki cümleyi onun sebebi durumunda olan cümleye bağlayan bir söz

  Gerçi yeni nesil, eskiyi öğrenmekte bir fayda görmüyor ama ben gene de yazayım. - Burhan Felek

• Bir yargıyı veya bir buyruğu pekiştirmek için de kullanılan bir söz

  Güzel ama güzel bir söz söyledi.

• Bazen dikkati çekmek için cümlenin sonuna getirilen bir söz

  Gerçi vekillerden bazıları yerli yerinde duruyordu ama! - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ama ne
• aması maması yok!
• aması var

[isim]

• Şaman

[isim]

• Zevk, mutluluk, tat

Ata Sözleri ve Deyimler

• kâm almak

[isim]

• Ad (I)

  Çemberlitaş'ta bir kahvede sizin namınıza bir mektup varmış. - Peyami Safa

• Ün

Ata Sözleri ve Deyimler

• nam almak
• namı nişanı kalmamak
• nam kazanmak
• nam salmak
• nam vermek

[sıfat]

[eskimiş]

• Boyun eğen, kendini başkasının buyruğuna bırakan

Ata Sözleri ve Deyimler

• ram etmek
• ram olmak

[isim]

[halk ağzında]

• Çağrı, tellal ile duyurma

• İlan

• Tehlike durumu

Ata Sözleri ve Deyimler

• car etmek

[isim]

[halk ağzında]

• Kadınların örtündükleri çarşaf, zar (III)

[isim]

• İnsan ve hayvanlarda yaşamayı sağlayan ve ölümle vücuttan ayrılan madde dışı varlık

• Yaşama, hayat

  Bir kedi yavrusunu kurtarmak için ipe sarılıp kuyuya iner, canımı tehlikeye koyardım. - Reşat Nuri Güntekin

• Güç, dirilik

  Her şeyde bu mevsime mahsus bir can, bir dirilik kendini gösteriyordu. - Memduh Şevket Esendal

• Kişi, birey

  Benimle beraber dört canız. - Falih Rıfkı Atay

• İnsanın kendi varlığı, özü

  Sağa sola kaçıştık da, canımızı dar kurtardık. - Nazım Hikmet

• Gönül

  Çirkin bana kurban, ben de güzele / Can sever güzeli, maldan ziyade - Karacaoğlan

• Bektaşilik ve Mevlevilikte tarikat kardeşi

  Şeyh çıkınca oradaki canlar da sırasıyla yürüyüp kapıya gelince dönüp baş kestikten sonra dışarı çıkarlar. - Asaf Halet Çelebi

[sıfat]

• Çok içten, sevimli, sevilen, şirin

  Alphonse Daudet ilk gençliğimin can yazarlarından biri idi. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• cana (veya canına) can katmak
• cana gelecek mala gelsin
• cana kıymak
• can alacak nokta (veya yer)
• can alıp can vermek
• cana minnet saymak (veya bilmek)
• can atmak
• can başına sıçramak
• can baş üstüne
• can beslemek
• can boğazdan gelir (veya geçer)
• can borcunu ödemek
• can bostanda bitmez
• can bulmak
• can cana, baş başa
• can candan şirindir (veya tatlıdır)
• can canın yoldaşıdır
• can cümleden aziz
• can çekişmek
• can çekişmektense ölmek yeğdir
• can çıkmayınca (veya çıkmadan) huy çıkmaz
• candan geçmek
• can dayanmamak
• can derdinde olmak
• can derdine düşmek
• can gelmek
• canı acımak
• canı ağzına (veya boğazına) gelmek
• canı bayılmak
• canı burnuna (veya burnundan) gelmek
• canı burnundan çıkmak
• canı cana ölçmek
• canı canına (veya içine) sığmamak
• canı cehenneme
• canı çekilmek
• canı çekmek
• canı çıkasıca
• canı çıkmak
• canı çıksın!
• canı gelip gitmek
• canı gelmek
• canı gibi sevmek
• canı gitmek
• canı ile oynamak
• canı ile uğraşmak
• canı istemek
• canı isterse
• canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır
• canım
• canım ciğerim
• canım dese canın çıksın diyor sanmak
• canımın içi
• canımı sokakta bulmadım
• canına acımamak
• canına değmek
• canına ezan okumak
• canına geçmek (veya işlemek veya kâr etmek)
• canına kastetmek
• canına kıymak
• canına minnet (olmak)
• canına okumak
• canına rahmet
• canına susamak
• canına tak demek (veya etmek)
• canına tükürdüğümün (veya üfürdüğümün)
• canına yandığım (veya yandığımın)
• canına yetmek
• canından bezmek (veya bıkmak veya usanmak)
• canından geçmek
• canını acıtmak
• canını almak
• canını bağışlamak
• canını burnundan getirmek
• canını cehenneme göndermek (veya yollamak)
• canını çıkarmak
• canını dar atmak
• canını dişine almak (veya takmak)
• canının derdine düşmek
• canının içine sokacağı gelmek
• canını sıkmak
• canını sokakta bulmamak
• canını vermek
• canını yakmak
• canın isterse
• canı sağ olsun!
• canı sıkılmak
• canı yanan eşek, attan yüğrük olur
• canı yanmak
• canı yerine gelmek
• canı yok mu?
• can kalmamak
• can kaygısına düşmek
• canlar!
• can olmak
• can sıkmak
• can vermek
• can yakmak

[edat]

[halk ağzında]

• İşte

  Bizim köy aha şuracıkta!

[isim]

[eskimiş]

• Toprak

Ata Sözleri ve Deyimler

• hâk ile yeksan etmek
• hâk ile yeksan olmak

[isim]

• Adalet

  Haktan ayrılmamalı.

• Adaletin, hukukun gerektirdiği veya birine ayırdığı şey, kazanç

  Üstelik adli tatil olduğu için hak sahipleri bekleşirler. - Burhan Felek

• Dava veya iddiada gerçeğe uygunluk, doğruluk

  Bu davada hak görmüyorum.

• Verilmiş emekten doğan manevi yetki

  Ana hakkı ödenmez.

• Pay

  Makas hakkı. Komşu hakkı.

• Emek karşılığı ücret

[sıfat]

• Doğru, gerçek

  Karacaoğlan der ki sözüm haktır. - Karacaoğlan

Ata Sözleri ve Deyimler

• hak (veya hakkını) yemek
• hak deyince akan sular durur
• hak etmek
• hak kazanmak
• hakkı geçmek
• hakkı için
• hakkından gelmek
• hakkını aramak
• hakkını helal etmek
• hakkını vermek
• hakkı olmak
• hakkı ödenmemek
• hakkı tanımak
• hakkı var
• hak vermek
• hak yerini bulur (veya yerde kalmaz)

[isim]

[eskimiş]

• Maden, ağaç, taş üzerine elle yazı veya şekil oyma, kazı

  Mühür hakki.

• Kâğıttaki yazıyı kazıma, kazı

  Resmî kâğıtlarda hak ve silinti yasaktır.

[isim]

[din bilgisi]

• Tanrı

  Hakkıdır Hakk'a tapan milletimin istiklal. - Mehmet Akif Ersoy

Ata Sözleri ve Deyimler

• Hak getire
• Hakk'ın rahmetine kavuşmak (veya Hakk'a kavuşmak veya Hakk'a yürümek)