[sıfat]

• Herhangi bir sebeple üzerinde leke oluşmuş, lekesi olan

  Armutların en fenası, en kavruk, en lekeli ve en hamı bile asildir. - Refik Halit Karay

[mecaz]

• Kötü tanınmış, lekelenmiş

[isim]

• Ekilmek işi

[sıfat]

• Emek harcanarak elde edilen, zor, zahmetli

[isim]

• Belirli bir süre çalıştıktan sonra kanunlar gereği işi ile ilgisi kesilerek kendisine aylık bağlanmış olan kimse, tekaüt

  Buraya gelenler hep asker emeklileridir. - Haldun Taner

Ata Sözleri ve Deyimler

• emekli olmak
• emekliye ayırmak (veya çıkarmak veya çıkartmak)
• emekliye ayrılmak (veya çıkmak)
• emekliye sevk etmek

[sıfat]

• Üzüntülü, kederli

  Çektiği elemli aşkla mesut olmasa da bunları sevdiği şüphesizdir. - Abdülhak Şinasi Hisar

[isim]

[mantık]

• İki önermesi bulunan ve her iki önermenin vargısı olan tasım, kıyasımukassem, dilemma

• İnsanı istenmeyen seçeneklerden birini, çoğunlukla iki seçenekten birini izlemeye zorlayan tartışma, sorun veya usa vurma durumu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ikilemde kalmak
• ikileme düşmek

[isim]

• Anlamlı ses veya ses birliği, söz, sözcük, lügat

  Tayyare kelimesine alışan millet, uçak kelimesine de alışır. - Orhan Veli Kanık

Ata Sözleri ve Deyimler

• kelimeleri tartarak konuşmak
• kelimenin tam anlamıyla

[isim]

[eskimiş]

• Kadın hükümdar

  Saba melikesi Belkıs da kendisine Yemen iklimlerinin en güzel atlarından hediyeler göndermişti. - Necip Fazıl Kısakürek

• Padişah karısı

[isim]

• İlkelerine bağlı kimse

[isim]

[eskimiş]

• Öz veya kusursuz, düzgün söz

  Keleci bilen kişinin yüzünü ağ ede bir söz / Sözü pişirip diyenin işini sağ ede bir söz - Yunus Emre

[isim]

[eskimiş]

• Kuru temizleme yapan, kuru temizleyici

  Fahim Bey bütün bunları lekeciye temizletip yine giyermiş. - Abdülhak Şinasi Hisar

[isim]

• Ezilmek işi

[kimya]

• Pigment ve dolgu maddesi gibi katı maddelerin bağlayıcı içinde bağdaşık olarak dağılması

[isim]

• İzlemek işi, takip

  Töreni izlemeye gelenlerin bir kısmı bu iş için tutulmuş insanlardı. - Elif Şafak

[isim]

• Toplama, bir araya getirme

  Haymana'da ayrıca kuvvet cemine teşebbüs ettiler. - Atatürk

[eskimiş]

[dil bilgisi]

• Çokluk

[eskimiş]

[matematik]

• Toplama

[-e]

[nesnesiz]

[-den]

• Ulaşmak, varmak

  Gurbetten gelmişim yorgunum hancı / Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş - Bekir Sıtkı Erdoğan

• Getirmek

  Adamı Ödemiş'ten aldım geldim, her masrafını çektim. - Necati Cumalı

• Oturmaya, ziyarete gitmek

  Dün akşam amcamlar bize geldi.

• İsabet etmek

  Attığı top gözüme geldi

• Varlığını sürdürmek, yaşamak, intikal etmek

  Eski çağlardan birçok anıt çağımıza kadar gelmiştir.

• Ortaya çıkmak, doğmak

• Belli bir süre dolmak

  Vakit kuşluğu aşmış, öğleye geliyordu. - Necati Cumalı

• Belli bir zamana ulaşmak

• Kadar olmak

  Boyu ancak omzuna geliyor.

• Çıkmak, yönelmek

  Merak etme, ondan kimseye kötülük gelmez.

• İzlemek, takip etmek

  Çocuklar arkadan geliyordu.

• Bir yerden alınıp bir yere ulaştırılmak

  Kahve Brezilya'dan geliyor.

• Katılmak, eklenmek

  Türkçede ekler kelimelerin sonuna gelir.

• Türemek

• Daha önce üzerinde durulmuş olan bir konuya yeniden dönmek

  Şimdi sözü burada kesip asıl konumuza gelelim.

• Sonuç çıkmak

  Bu davranışlardan ne gelir bilinmez.

• Dayanmak, tahammül etmek

  Birazcık üşütmeye gelmiyor, hemen hastalanıyor.

• Kendine yapılan herhangi bir davranış veya durumu iyi karşılamak

  Kadri o adamlardandır ki iyi davranmaya, yüz vermeye gelmez. - Memduh Şevket Esendal

  Bizim baştan savma işe gelmediğimizi bilirsin. - Refik Halit Karay

[-e]

• Bir şeye sonradan inanmak, doğruluğuna hak vermek, eğilim göstermek, kabul etmek

  Dediğime geldiniz mi?

• Etkisini herhangi bir biçimde göstermek

  Buranın havası iyi geldi. Burası bana çok sıcak geldi.

• Kazanılmak, sağlanılmak

  Çiftlikten onlara ayda beş yüz milyon lira gelir.

• Uymak

  Bu ayakkabı sana küçük gelir.

• Olmak, -e uğramak

  Felç gelmek. Başımıza bir bela geldi.

• Akmak

  Burnundan kan geldi. Musluktan su gelmiyor.

• Düşmek, rast gelmek

  Buraya ışık gelmiyor.

• Görünmek, sanılmak

  Baygın da olsa yabancı bir kadını böyle kucağında tutmak ona pek ayıp bir şey gibi geldi. - Haldun Taner

[-e]

• Uygun düşmek

  Caddelerde oturmaya gelmez. - Ömer Seyfettin

[-e]

• Başlamak, ortaya çıkmak

• Mal olmak

  Bu bardakların tanesi yüz liraya geldi.

• Biriyle birlikte gitmek

  Ben İstanbul'a gidiyorum, benimle gelir misiniz?

• İhtiyaç anlatan deyimler kurmaya yarayan bir fiil

  Uykusu gelmek.

[yardımcı fiil]

• Kök veya gövdeleri sonuna -a (-e) eki almış fiillere gelerek süreklilik bildiren birleşik fiiller oluşturur

  Alışageldiğimiz bir anlamı vardı.

• -mez, -mezlik ile birlikte yapmacık anlatan deyimler yapar

  Görmezlikten gelmek. İşitmezlikten gelmek.

• Yönelme durumundaki bazı kelimelere getirilerek birleşik fiil yapar

  Yola gelmek. Meydana gelmek. Hatıra gelmek. Akla gelmek.

• -dikçe, -esi biçiminde kullanılan sıfat-fiil eklerinden sonra geldiğinde önceki fiille ilgili olarak pekiştirilmiş bir istek ve sürerlik bildiren bir fiil

  Baktıkça bakası gelmek. Yedikçe yiyesi gelmek.

• Herhangi bir sırada bulunmak

  Başta gelmek. Önde gelmek. Birinci gelmek.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ...-e gelince
• gel de (veya gelsin de)
• gel demesi kolay ama git demesi güçtür
• gel denilen yere gitmeye ar eyleme, gelme denilen yere gidip yerini dar eyleme
• geldik yüze, çıktık düze
• geleceği varsa göreceği de var
• gelip çatmak (veya dayanmak)
• gelip geçmek
• gel keyfim gel
• gelsin ... (veya gelsin ... gitsin ...)
• gel zaman git zaman

[isim]

• Bursa iline bağlı ilçelerden biri