[zarf]

• Vaktinden önce, alışılan zamandan önce, er, geç karşıtı

  Sakın geç kalma, erken gel. - Ahmet Rasim

• Sabahın ilk saatlerinde

  Ertesi gün iki kardeş erken çıkmışlardı yola. - Ayşe Kulin

Ata Sözleri ve Deyimler

• erken kalkan yol alır, er evlenen döl alır
• erken kalktım işime, şeker kattım aşıma

[sıfat]

[eskimiş]

• Beklenmedik hoş ve şaşırtıcı sözler söyleyen, güldürücü hikâye anlatan (kimse), nükteci

  Nekre ve zarif, iyi bir hatipti. - Falih Rıfkı Atay

[-e]

• Erişmek

  Nereden geldiğini anlamadığı bir ataklığa ermişti. - Necati Cumalı

• Kavuşmak

• Yetişip dokunmak

  Eli tavana ermek.

[nesnesiz]

• İnsan veya bitki büyüyüp gelişmek, yetişmek

[nesnesiz]

• Ürün olgunlaşmak

  Arpalar erdi de gelin, girdik yolmaya - Halk türküsü

[nesnesiz]

[din bilgisi]

• Kendini Tanrı yoluna vermiş kimse insanüstü kutsal bir aşamaya erişmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• erdiğine erer, ermediğine taş atar

[isim]

[eskimiş]

• Soyluluk, ululuk, büyüklük, asalet

• Bağış olarak verme, iyilik, cömertlik, eli açıklık, lütuf

  Bir başka kerem beklemez artık gelecekten. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kerem buyurun (veya eyleyin)
• kerem etmek

[isim]

• Bele dolayarak toka ile tutturulan, kumaş, deri veya metalden yapılan bel bağı

  Nihat elinde tuttuğu kemeri denize fırlatıp attı. - Peyami Safa

• Etek, pantolon vb. giysilerin bele gelen bölümü

• Emniyet kemeri

[sıfat]

• Tümsekli

  Kemer burun.

[anatomi]

• Kemiklerden oluşan yay biçimindeki yapı

  Kaş kemeri. Damak kemeri. Ayak kemeri.

[jeoloji]

• Katmanlı kayaçlarda bir kıvrımın kabarık tepe yeri, tekne karşıtı

[mimarlık]

• İki sütun veya ayağı birbirine üstten yarım çember, basık eğri, yonca yaprağı vb. biçimlerde bağlayan ve üzerine gelen duvar ağırlıklarını, iki yanındaki ayaklara bindiren tonoz bağlantı

  Büyük bir camiydi bu. Minareleri, kubbeleri, kemerleri ve parmaklıklı pencereleri filan hepsi tamamdı. - Oğuz Atay

[eskimiş]

• Özellikle yolculukta kullanılan, üzerinde altın, para yerleştirmeye yarar gözleri olan meşin kuşak

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemer (veya kemerini) sıkmak
• kemeri dolu olmak

[isim]

• Antalya iline bağlı ilçelerden biri

• Burdur iline bağlı ilçelerden biri

[isim]

[halk ağzında]

• Gübre, tezek

• Deride kalınlaşmış kir tabakası

• Başta olan kepek

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemre bağlamak

[isim]

[halk ağzında]

• Samanlık, odunluk, hayvan yemi deposu veya ahır

[isim]

• Üzerinde deney yapılan canlı veya şey

  Yeni denek adaylarıyla uğraşmak onun göreviydi. - Osman Aysu

[isim]

• Balıkesir iline bağlı ilçelerden biri

[sıfat]

• Bakire

[zarf]

• Bakire olarak, bakire bir biçimde

  Bu cinayetleri işlemiş olanların iç dünyalarında erden kalmış yığınla insani zenginlik belirir. - Selim İleri

[sıfat]

• Çok az, çok seyrek

  Ender fırsatlarla gittiğim bu salaşın içi bana pek sempatik gelirdi. - Burhan Felek

[zarf]

• Çok seyrek olarak, çok seyrek bir biçimde

  Gözleri, ender görülen bir acıyla gölgelendi. - Halikarnas Balıkçısı

[isim]

[halk ağzında]

• Sebze fideliği

  İlerideki kerdelerin birinde, üzerine uçuk sarı bir ışık düşmüş bir domates... - Tarık Buğra

[isim]

• Acı, üzüntü, dert, sıkıntı, ızdırap, tasa

  Hiçbir kederim yoktu ki onun bir tatlı kelamıyla bertaraf olmasın. - Ahmet Hikmet Müftüoğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• keder çekmek
• keder vermek

[isim]

• Tahta yüzeyleri pürüzsüz duruma getirmek, biçim vermek için marangozların kullandığı araç

• Üzerinde küçük delik ve kesici çıkıntıları bulunan, peynir, soğan, havuç vb.ni ufak parçalara ayırmak için kullanılan mutfak aleti

• Bu aletle ufak parçalara ayrılmış şey

  Peynir rendesi. Sabun rendesi.

[nesnesiz]

• Söylemek, söz söylemek

  Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Burhan Felek

[-e]

• Ad vermek

  Muşmulaya döngel de derler.

• Bir dilde karşılığı olmak

  Kamer `ay` demektir.

• Herhangi bir ses çıkarmak

  Küt dedi, düştü.

[-e]

• Herhangi bir kanıya, yargıya varmak

  Bu işe herkes ne der?

• Düşünmek

• Oranlamak

  Güzellik desen onda, zenginlik desen onda.

• Ummak

  Bundan sonra gelir mi dersin?

• Erişmek

  Saat yedi dedi mi uyanırım.

• Bir işe kalkışmak, yeltenmek

  Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun.

• Saymak, kabul etmek

  Yarım milyon dediğin nedir? - Memduh Şevket Esendal

Ata Sözleri ve Deyimler

• dediği çıkmak
• dediğinden (dışarı) çıkmak
• dediğine gelmek
• dedi mi
• deme!
• demediğini bırakmamak (veya koymamak)
• deme gitsin
• demek istemek
• demek ki (veya demek oluyor ki)
• demek olmak
• dememek
• der oğlu der
• deyip de geçmemek
• diyecek yok

• bir şey anlamına gelmek

  Okuryazar olmak adam olmak demek değildir.

• öyle mi

  Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! - Sait Faik Abasıyanık

• yani, anlaşılan

  Demek gideceksin.

• inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• dediği çıkmak
• dediğinden (dışarı) çıkmak
• dediğine gelmek
• dedi mi
• deme!
• demediğini bırakmamak (veya koymamak)
• deme gitsin
• demek istemek
• demek ki (veya demek oluyor ki)
• demek olmak
• dememek
• der oğlu der
• deyip de geçmemek
• diyecek yok