[isim]

• Genişlik

[fizik]

• Dalga genliği

[halk ağzında]

• Bolluk, refah

[-e]

[nesnesiz]

[-den]

• Ulaşmak, varmak

  Gurbetten gelmişim yorgunum hancı / Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş - Bekir Sıtkı Erdoğan

• Getirmek

  Adamı Ödemiş'ten aldım geldim, her masrafını çektim. - Necati Cumalı

• Oturmaya, ziyarete gitmek

  Dün akşam amcamlar bize geldi.

• İsabet etmek

  Attığı top gözüme geldi

• Varlığını sürdürmek, yaşamak, intikal etmek

  Eski çağlardan birçok anıt çağımıza kadar gelmiştir.

• Ortaya çıkmak, doğmak

• Belli bir süre dolmak

  Vakit kuşluğu aşmış, öğleye geliyordu. - Necati Cumalı

• Belli bir zamana ulaşmak

• Kadar olmak

  Boyu ancak omzuna geliyor.

• Çıkmak, yönelmek

  Merak etme, ondan kimseye kötülük gelmez.

• İzlemek, takip etmek

  Çocuklar arkadan geliyordu.

• Bir yerden alınıp bir yere ulaştırılmak

  Kahve Brezilya'dan geliyor.

• Katılmak, eklenmek

  Türkçede ekler kelimelerin sonuna gelir.

• Türemek

• Daha önce üzerinde durulmuş olan bir konuya yeniden dönmek

  Şimdi sözü burada kesip asıl konumuza gelelim.

• Sonuç çıkmak

  Bu davranışlardan ne gelir bilinmez.

• Dayanmak, tahammül etmek

  Birazcık üşütmeye gelmiyor, hemen hastalanıyor.

• Kendine yapılan herhangi bir davranış veya durumu iyi karşılamak

  Kadri o adamlardandır ki iyi davranmaya, yüz vermeye gelmez. - Memduh Şevket Esendal

  Bizim baştan savma işe gelmediğimizi bilirsin. - Refik Halit Karay

[-e]

• Bir şeye sonradan inanmak, doğruluğuna hak vermek, eğilim göstermek, kabul etmek

  Dediğime geldiniz mi?

• Etkisini herhangi bir biçimde göstermek

  Buranın havası iyi geldi. Burası bana çok sıcak geldi.

• Kazanılmak, sağlanılmak

  Çiftlikten onlara ayda beş yüz milyon lira gelir.

• Uymak

  Bu ayakkabı sana küçük gelir.

• Olmak, -e uğramak

  Felç gelmek. Başımıza bir bela geldi.

• Akmak

  Burnundan kan geldi. Musluktan su gelmiyor.

• Düşmek, rast gelmek

  Buraya ışık gelmiyor.

• Görünmek, sanılmak

  Baygın da olsa yabancı bir kadını böyle kucağında tutmak ona pek ayıp bir şey gibi geldi. - Haldun Taner

[-e]

• Uygun düşmek

  Caddelerde oturmaya gelmez. - Ömer Seyfettin

[-e]

• Başlamak, ortaya çıkmak

• Mal olmak

  Bu bardakların tanesi yüz liraya geldi.

• Biriyle birlikte gitmek

  Ben İstanbul'a gidiyorum, benimle gelir misiniz?

• İhtiyaç anlatan deyimler kurmaya yarayan bir fiil

  Uykusu gelmek.

[yardımcı fiil]

• Kök veya gövdeleri sonuna -a (-e) eki almış fiillere gelerek süreklilik bildiren birleşik fiiller oluşturur

  Alışageldiğimiz bir anlamı vardı.

• -mez, -mezlik ile birlikte yapmacık anlatan deyimler yapar

  Görmezlikten gelmek. İşitmezlikten gelmek.

• Yönelme durumundaki bazı kelimelere getirilerek birleşik fiil yapar

  Yola gelmek. Meydana gelmek. Hatıra gelmek. Akla gelmek.

• -dikçe, -esi biçiminde kullanılan sıfat-fiil eklerinden sonra geldiğinde önceki fiille ilgili olarak pekiştirilmiş bir istek ve sürerlik bildiren bir fiil

  Baktıkça bakası gelmek. Yedikçe yiyesi gelmek.

• Herhangi bir sırada bulunmak

  Başta gelmek. Önde gelmek. Birinci gelmek.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ...-e gelince
• gel de (veya gelsin de)
• gel demesi kolay ama git demesi güçtür
• gel denilen yere gitmeye ar eyleme, gelme denilen yere gidip yerini dar eyleme
• geldik yüze, çıktık düze
• geleceği varsa göreceği de var
• gelip çatmak (veya dayanmak)
• gelip geçmek
• gel keyfim gel
• gelsin ... (veya gelsin ... gitsin ...)
• gel zaman git zaman

[-e]

• Dışarıdan içeriye geçmek

  Birlikte kiliseden içeri giriyoruz, ben topallıyorum. - Adalet Ağaoğlu

• Sığmak

  Elim bu eldivene girmiyor.

• Katılmak

  Bugün edebiyat imtihanına girdim. - Yusuf Ziya Ortaç

• Almak, fethetmek

  Ordularımız İstanbul'a girdiler. - Memduh Şevket Esendal

• İncelemek, ayrıntılara inmek

• Girişmek, başlamak

  Kaçırdım gene ipin ucunu, bir türlü konuya giremiyorum. - Nurullah Ataç

• Bulaşmak

  Koyunlara kelebek hastalığı girdi.

• Sulu bir şeyin veya su dolu bir yerin içine batmak veya dalmak

  Denize girmek. Ceketinin ucu tabağa giriyor.

[nesnesiz]

• Zaman anlamlı kavramlar için gelmek

  İlkbahar girdi.

• Ağrı, sancı başlamak, saplanmak

• Yeni bir duruma geçmek, dönüşmek

  Göğün morlaşan kenarı eriyor, menekşe rengine giriyordu. - Ömer Seyfettin

• İyice anlamak, iyice bilmek

• Kavgaya tutuşmak

• Erişmek, ulaşmak

  Yirmisine girdi.

• Bir şeyin yapımında, birleşiminde yer almak

  Tuz genellikle her yemeğe girer.

• Yazılmak, başlamak

  Okula girdi.

• Yemek yemek

• Yüklenmek

[hukuk]

• Tecavüz etmek, geçmek

  Komşu, tarlamıza beş metre girdi.

Ata Sözleri ve Deyimler

• girecek delik aramak
• girip çıkmak

[-e]

• Bir yere doğru yönelmek

[-den]

• Bir yerden veya bir işten ayrılmak

• Çıkmak, ulaşmak

  Bu yol nereye gider?

• Belli bir amaçla bir yere devam etmek veya bir işle uğraşmak

  Her gün çalışmaya gidiyor.

[nesnesiz]

• Sürmek, devam etmek

  Ama böyle giderse Allah hemen sonunu hayırlara tebdil etsin. - Memduh Şevket Esendal

• Yakışmak, yaraşmak

  Bu renk ona gitmedi.

• Tüketilmek, harcanmak

  Eline geçen paranın çoğu da İstanbul'da çoluğa çocuğa gidiyor. - Memduh Şevket Esendal

[nesnesiz]

• Götürülmek, gönderilmek

  Haber daha yeni gitti.

[nesnesiz]

• Yeter olmak, yetmek, yetişmek

  İki ton kömür üç ay gider.

[nesnesiz]

• Yürümek, yol almak

  Bu at iyi gider.

[nesnesiz]

• Dayanmak

  Bu giysi iki yıl gider.

[nesnesiz]

• Geçmek

  Yaz gitti, kış geldi.

[nesnesiz]

• Herhangi bir durumda olmak

  Yolculuk iyi gidiyor. Bakalım bu iş nasıl gidecek?

[nesnesiz]

• Yok olmak, elden çıkmak

  Gemiler ve saray hepsi gitti. - Falih Rıfkı Atay

[nesnesiz]

• Ölmek

  Ben giderim adım kalır / Dostlar beni hatırlasın - Âşık Veysel

• Başvurmak, yapmak

  Mahkemeye gitmek.

[nesnesiz]

• Bir şey zarar görmüş olmak

  Duvarın boyası gitmiş.

[nesnesiz]

• Makine, işlemek, çalışmak

  Bu saat iyi gidiyor.

[-den]

• Satılmak

  Altın kaçtan gidiyor? - Sait Faik Abasıyanık

• Yapmak

  Para ayarlamasına gitmek.

[mecaz]

• Bir duruma, bir sonuca ulaşmak, varmak

  Bu işin sonu nereye gider.

[yardımcı fiil]

• Değerlendirmek, saymak, karşılamak

  Bu iş hoşuma gitmedi, tuhafıma gitti.

Ata Sözleri ve Deyimler

• giden gelse dedem gelirdi
• gidip de gelmemek var, gelip de görmemek (veya bulmamak) var
• gitsin
• gitti
• gitti de geldi
• gitti gider (dahi gider)

[isim]

• Bursa iline bağlı ilçelerden biri

[-i]

• Bir şeyin uçlarından veya kenarlarından çekerek gergin duruma getirmek

  Yayı daha germe / Kıracaksın - Behçet Necatigil

[-e]

[-i]

• Gergin bir şeyle örtmek

• Kol, bacak, uzatmak

[mecaz]

• Gergin duruma getirmek, gerginlik yaratmak, sinirlendirmek

[isim]

• Çağlayan

[isim]

• Gelin ve damadın düğün gecesi baş başa kalmaları ve ilk kez birlikte olmaları

  İki yüz yaşına bastıktan sonra mı gerdek sefası süreceğiz acaba? - Falih Rıfkı Atay

Ata Sözleri ve Deyimler

• gerdeğe girmek

[sıfat]

• Gol olmaya elverişli, gol olabilecek

  Bu, gollük bir şuttu.

[-i]

• Hayvan veya hayvan sürüsünü önüne katıp otlatarak sürmek

[nesnesiz]

[mecaz]

• Bir düşünceyi veya bir ilkeyi gerçekleştirmeye çalışmak

  Amaç gütmek.

[mecaz]

• Bir kimseyi, bir topluluğu kendi düşünce ve amacı doğrultusunda yönetmek, sevk ve idare etmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• güttüğüm domuzu bana öğretme

[nesnesiz]

• İnsan, hoşuna veya tuhafına giden olaylar, durumlar karşısında, genellikle sesli bir biçimde duygusunu açığa vurmak

  O ne söylese sinirli sinirli ve tabii olmayan gülüşü ile gülüyordu. - Halide Edip Adıvar

• Mutlu, sevinçli zaman geçirmek, eğlenmek, hoşça vakit geçirmek

[-e]

• Biriyle alay etmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• gülerim! (veya güleyim bari!)
• gülerken ısırmak
• güler misin, ağlar mısın!
• gülme komşuna, gelir başına
• gülmekten kırılmak (veya katılmak veya yarılmak)
• gülüp geçmek
• gülüp oynamak (veya söylemek)

[-i]

[halk ağzında]

• Gedik açmak, çentmek, delmek

[isim]

• Eğri kılıçların ağız bölümü

[nesnesiz]

• Örtünüp korunmak için bir şeyi vücuduna geçirmek

  Kapalı çarşı zevkine göre alafranga sayılabilecek bir entari giymişti. - Orhan Veli Kanık

[mecaz]

• Ağır söz veya hakareti, küçültücü davranışı ses çıkarmadan dinlemek

  Biri ağzına geleni söyledi, öbürü de güzelce giydi.

Ata Sözleri ve Deyimler

• giydiği yakışırken eller bakışırken

[sıfat]

[halk ağzında]

• Genizden konuşan