[-i]

• Bir şeyi elle veya başka bir araçla tutarak bulunduğu yerden ayırmak, kaldırmak

  Sağ elinin çevik bir hareketiyle başındaki tülbendi çekip aldı. - Necati Cumalı

[nesnesiz]

• Satın almak

[nesnesiz]

• Ele geçirmek, fethetmek

  Fakat aldıkları yerlerin ahalisini Türkleştiremediklerinden bu büyüklük onların zayıf düşmelerine sebep olmuş. - Ömer Seyfettin

[-i]

[-den]

• Bir şeyi veya kimseyi bulunduğu yerden ayırmak

  Çocuğu okuldan aldı.

• Birlikte götürmek

[nesnesiz]

• İçine sığmak

  Bu kavanoz iki kilo bal alır. Bu salon bin kişi alır.

[-e]

[nesnesiz]

• Kabul etmek

[nesnesiz]

• Kendine ulaştırılmak, iletilmek

  Mektup almak. Haber almak.

[nesnesiz]

• İçeri sızmak, içine çekmek

  Gemi su alıyor. Fotoğraf makinesi ışık almış, film yanmış.

[nesnesiz]

• Erkek, kadınla evlenmek

  O sırada aldığı kadının babasının birçok yardımını görmüştü. - Memduh Şevket Esendal

[-i]

[nesnesiz]

• Sürükleyip götürmek

  Öküzü sel aldı, harmanı yel aldı.

[nesnesiz]

• Kazanmak, elde etmek

[nesnesiz]

• Zararlı, tehlikeli bir şeye uğramak

  Soğuk almak. Ceza almak.

[-i]

[nesnesiz]

• Bürümek, sarmak, kaplamak

  Burayı kötü bir koku aldı, durulamaz hâle geldi.

[-den]

• Kısaltmak, eksiltmek

  Ceketin boyundan almak.

[nesnesiz]

• Yolmak, koparmak

  Kaş almak.

• Temizlemek

  Karyolanın altını süpürge ile al.

[-e]

[-i]

• İçeri girmesini sağlamak

  Sevdiği delikanlıyı gece evine almış. - Necati Cumalı

[nesnesiz]

• Tat veya koku duymak

  Sigaradan hiç tat alamaz oldum. Burnu iyi koku alır.

[-e]

[-i]

• Örtmek, koymak

  Paltosunu sırtına aldı.

[-i]

[-de]

• Yol gitmek, mesafe katetmek

  O yolu bir saatte alırsınız.

[-i]

[-den]

• Çalmak

  Cebimden saatimi almışlar.

• Soldurmak

  Güneş perdelerin rengini aldı.

• Vücuttaki hasta bir organı ameliyatla çıkarmak

  Dalağını aldılar.

[nesnesiz]

• Motor çalışması için gerekli olan elektrik veya yakıttan yararlanır duruma gelmek

  Savcı yardımcısı gaza bastı, motor almadı. Bir daha bastı, yine almadı. - Haldun Taner

[nesnesiz]

• Göreve, işe başlatmak

  Yeni bir kapıcı aldı.

[-den]

• Görevden, işten çekmek

[nesnesiz]

• Başlamak

  Üsküdar'a gider iken aldı da bir yağmur - Halk türküsü

[nesnesiz]

• İçecek veya sigara içmek

  Tadına bakmak için bir yudum aldım.

[nesnesiz]

• Yutmak, kullanmak

  İlaç almak.

[nesnesiz]

[-den]

• Kazanç sağlamak

  Bir pantolondan beş yüz lira alıyorlar.

• Gidermek, yok etmek

  İçine biraz su koy, tuzunu alır.

• Yer değiştirmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• al (veya alın) ...
• alaşağı etmek
• al aşağı vur yukarı
• al benden de o kadar
• al birini, vur ötekine (veya birine)
• aldı
• aldığı abdest ürküttüğü kurbağaya değmemek
• aldı sazı eline
• al gülüm ver gülüm
• alıp başını gitmek
• alıp götürmek
• alıp satmaz görünmek
• alıp sattığı olmamak
• alıp vereceği olmamak
• alıp verememek
• alıp vermek
• alıp yürümek
• al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur (veya gocunsun)
• almadan vermek Allah'a mahsus
• almadığın hayvanın kuyruğunu tutma
• al malın iyisini, çekme kaygısını
• alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste
• al sana bir ... daha
• al takke ver külah

[isim]

• Kalmak işi

  Asıl derdi, tumturaklı sözler, bitimsiz tartışmalarla gözünü boyayıp birazcık yanında kalmamı sağlamak. - Tomris Uyar

[sıfat]

• Herhangi bir kimseden veya bir dönemden kalmış olan

  Annemden kalma bir evim vardı. Onu rehine koyarak bir ev tuttuk. - Ömer Seyfettin

[isim]

[halk ağzında]

• Manda yavrusu

[isim]

[meteoroloji]

• Gökkuşağı

[isim]

• Kalma işi

[isim]

• Kılmak işi

  Kitabımı elimden bırakmadığımı görmek bile onları mutlu kılmaya yetiyordu. - Necati Cumalı

[sıfat]

• Yerden uzaklığı az olan, yüksek karşıtı

  Kaşlarını çatarak bakakaldı dairenin alçak balkonuna. - Elif Şafak

• Aşağıda olan, yüksek olmayan (yer)

• Kısa (boy)

  Alçak boylu bir adam.

[mecaz]

• Bile bile en kötü, en ahlaksızca davranışlarda bulunan, aşağılık, soysuz, namert, rezil, hain

Ata Sözleri ve Deyimler

• alçaktan uçmak
• alçak uçan yüce konar, yüce konan alçak uçar
• alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır
• alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel alır
• alçak yer yiğidi hor gösterir

[isim]

[hayvan bilimi]

• Etoburlardan, sürü hâlinde yaşayan, kurttan küçük bir yaban hayvanı (Canis aureus)

  Korkunç geceler, çakalların ulumaları, köpeklerin haykırışları bu ruhu da karartan gecelerde sinirleri büsbütün gevşetiyor. - Etem İzzet Benice

[argo]

• Kurnaz, yalancı, düzenci, aşağılık kimse

[sıfat]

[halk ağzında]

• Titiz, huysuz

[sıfat]

[halk ağzında]

• Görgüsüz

[sıfat]

[eskimiş]

• Eline ayağına çabuk, atik, çevik

[zarf]

• Eline ayağına çabuk, atik, çevik bir biçimde

  Norveçli bir seyyah gibi çalak, köprüye indim ve vapura bindim. - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• Ilımak işi

[isim]

[anatomi]

• Gövdenin arka bölümünde, bacakların birleştiği yerle bel arasındaki şişkin bölge

  Sol kolunu yürürken hep kalçasına dayardı. - Ömer Seyfettin

[isim]

[hayvan bilimi]

• Yarım kanatlılardan, sap, çiçek, yaprak ve başakları emerek veya yiyerek ekin hastalığına yol açan, vücudu kalkana benzeyen zararlı bir böcek (Aelia rostrata)

[isim]

[denizcilik]

• Gemi halatının gevşetilip boşa bırakılması

[sıfat]

[mecaz]

• Gevşemiş, verimsiz duruma gelmiş, düzeni bozulmuş

Ata Sözleri ve Deyimler

• laçka etmek
• laçka olmak

[-i]

• Bir şeyi kapalı durumdan açık duruma getirmek

  Kapıyı açıp içeri giriyorum. - Adalet Ağaoğlu

• Engeli kaldırmak

  Karla kapanan yolu açmak.

• Sarılmış, katlanmış, örtülmüş veya iliklenmiş olan şeyleri bu durumdan kurtarmak

  Kadın hamalı dışarı çıkardı, sonra çantasını açıp birkaç lira çıkardı. - Memduh Şevket Esendal

• Bir şeyi, bir yeri oyarak veya kazarak çukur, delik oluşturmak

• Tıkalı bir şeyi bu durumdan kurtarmak

  Su borusunu açmak.

• Alanını genişletmek

  Anıtın çevresini açmak.

• Birbirinden uzaklaştırmak

  Kollarını açtı.

• Yarmak

  Çıbanı açmak.

• Düğümü veya dolaşmış bir şeyi bu durumdan kurtarmak

  Yumağı açmak.

• Bir toplantıyı, etkinliği başlatmak

• Bir kuruluşu, bir iş yerini işler duruma getirmek

• Bir aygıtı, bir düzeneği çalıştırmak

  Dönüş yolunda radyoyu açtık. - Elif Şafak

• Alışverişi başlatmak

  Bakan, tütün piyasasını açtı.

• Rengin koyuluğunu azaltmak

  Bu boyayı biraz daha açmalı.

• Yakışmak, güzel göstermek

  Bu renk odayı açtı.

• Ferahlık vermek

• Beğenmek

  Burası beni açmadı, başka yere gidelim.

• Bir konu ile ilgili konuşmak

• Avunmak veya danışmak üzere söylemek, içini dökmek

  Size derdimi açmaya geldim. - Falih Rıfkı Atay

• Satranç, poker vb. oyunları başlatmak

[nesnesiz]

• Yapmak, düzenlemek

  Sınav açmak.

[nesnesiz]

• Ayırmak, tahsis etmek

  Senin için üst katta bir oda açtık.

• Görünür duruma getirmek

  Kollarını, göğsünü açmış.

[nesnesiz]

• Bulutların dağılmasıyla gökyüzü aydınlanmak

  Hava açtı.

[nesnesiz]

[mecaz]

• Geçit sağlamak

  İki oda arasına kapı açtık.

[mecaz]

• Sıkılganlığını, utangaçlığını gidermek

  Öğretmen sürekli konuşuyor, öğrenciyi açmak istiyordu.

[eskimiş]

• Savaşla almak, fethetmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aç gözünü, açarlar gözünü
• açma sırrını dostuna, o da söyler dostuna
• açtı ağzını, yumdu gözünü

[isim]

• Aç olma durumu

  Açlıktan gözümüz dönmüştü. - Azra Erhat

[mecaz]

• Kıtlık

[mecaz]

• Aşırı istek içinde bulunma

  Öğrenme konusundaki yorulmayan açlığımı karşılayan bir okuldaydım. - Ayla Kutlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• açlığını bastırmak (veya gidermek veya öldürmek)
• açlık çekmek
• açlık ile tokluğun arası yarım yufka
• açlıktan gözü (veya gözleri) dönmek (veya kararmak)
• açlıktan imanı gevremek
• açlıktan nefesi kokmak
• açlıktan ölmek
• açlıktan ölmeyecek kadar