[isim]

• İki şeyi birbirinden ayıran uzaklık, aralık, boşluk, mesafe

• İki olguyu, iki olayı birbirinden ayıran zaman, fasıla

• Kişilerin veya toplulukların birbirine karşı olan durumu veya ilgisi

  Son zamanlarda aralarının iyi olmadığının farkındayım. - Elif Şafak

• İç

  Aralarında anası babası ile Binnaz'ın da bulunduğu on sekiz işçiydiler. - Necati Cumalı

[sinema]

[tiyatro]

• Bir oyunda, bir filmde izleme sırasında dinlenmek üzere verilen kısa süre, antrakt

[spor]

• Toplu jimnastik dizilmelerinde, sıradakilerin birbirlerinden yanlamasına olan uzaklıkları

[spor]

• Spor karşılaşmalarında oyuncuların dinlenmek ve taktik almak için kullandıkları süre

Ata Sözleri ve Deyimler

• arada çıkarmak
• arada kalmak
• arada kaynamak
• aradan çekilmek
• aradan çıkarmak
• aradan çıkmak
• aradan kaldırmak
• aradan sıyrılmak
• araları limoni olmak
• aralarına kara kedi girmek
• aralarında dağlar kadar fark olmak
• aralarındaki buzları eritmek
• aralarından kara kedi geçmek
• aralarından su sızmamak
• araları şekerrenk (veya serin) olmak
• arası (veya araları) açılmak (veya açık olmak veya bozulmak)
• arası geçmeden
• arası hoş (veya iyi) olmamak
• arası hoş (veya iyi) olmamak
• arasına (veya aralarına) karışmak
• arasını (veya aralarını) açmak (veya bozmak)
• arasını (veya aralarını) bulmak
• arası olmamak
• arası soğumak
• ara vermeden
• ara vermek
• araya (veya aralarına) soğukluk girmek
• araya almak
• araya girmek
• araya gitmek
• araya kaynayıp gitmek
• araya koymak
• araya vermek
• arayı açmak
• arayı soğutmak
• arayı yapmak

[isim]

• İçinden su akıtmak için toprak kazılarak yapılan açık oluk, arık, dren, karık

  Konduların ortasına ark yapıp göllenen suları dışarı akıttılar. - Lâtife Tekin

[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[isim]

• Bir işi yapabilme gücü, kudret, iktidar

[mecaz]

• Sözü geçerlik, istediğini yaptırabilme gücü, nüfuz

[toplum bilimi]

• Bir bireyin, bir toplumun, başka birey, küme veya toplumları egemenliği, baskısı ve denetimi altına alma, hürriyetlerine karışma ve onları belli biçimlerde davranmaya zorlama yetkisi veya yeteneği

[isim]

• Atardamar ve toplardamarların içinde dolaşarak hücrelerde özümleme, yadımlama görevlerini sağlayan plazma ve yuvarlardan oluşmuş kırmızı renkli sıvı

  Cebinden çıkardığı mendille ellerine bulaşan kanları silerek haykırdı. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Soy

  O da benim kanımdan.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kan (veya kanı) başına çıkmak (veya sıçramak veya toplanmak)
• kana boyamak (veya bulamak veya bulatmak)
• kan ağlamak
• kan akıtmak
• kan akmak
• kan alacak damarı bilmek
• kan almak
• kana susamak
• kan beynine sıçramak (veya çıkmak)
• kan boğmak
• kan çanağı gibi
• kan çekmek
• kan çıkmak
• kan dere gibi akmak
• kan dökmek
• kan gelmek
• kan gitmek
• kan gövdeyi götürmek
• kan gütmek
• kanı donmak (veya çekilmek)
• kanı ısınmak
• kanı içine akmak
• kanı kanla yumazlar, kanı suyla yurlar
• kanı kaynamak
• kanı kaynamak
• kanı kurumak
• kanına dokunmak
• kanına ekmek doğramak
• kanına girmek
• kanına işlemek
• kanına susamak
• kanını emmek
• kanını içine akıtmak
• kanını kaynatmak
• kanını kurutmak
• kanını yerde koymak
• kanı sulanmak
• kanı temizlenmek
• kanıyla ödemek
• kan istemek
• kan kaybetmek
• kan kusturmak
• kan kusup kızılcık şerbeti içtim demek
• kan olmak
• kan olmak
• kan oturmak
• kan revan içinde
• kan revan içinde kalmak
• kan tere batmak
• kan ter içinde
• kan ter içinde kalmak
• kan tutmak
• kan vermek
• kan yürümek

[isim]

• Atmosferdeki su buharının yoğunlaşmasıyla oluşan ve yeryüzüne beyaz ve hafif billurlar biçiminde donarak düşen su buharı

  Kıştı, yerler iki karış kar tutmuştu. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• karda yürüyüp (veya gezip) izini belli etmemek
• kar gibi
• kar kuytuda, para pintide eğleşir
• kar ne kadar çok yağsa yaza kalmaz
• kar susuzluk kandırmaz

[isim]

• Alışveriş işlerinin sağladığı para kazancı

• İş

[mecaz]

• Yarar, fayda

  Bundan benim hiçbir kârım yok.

[ekonomi]

• Üretim faktörlerinden biri olan girişimcinin üretimden aldığı pay

[ticaret]

• Maliyet fiyatıyla satış fiyatı arasındaki fark

Ata Sözleri ve Deyimler

• kâr bırakmak
• kâr etmek
• kâr etmemek
• kâr getirmek
• kârını tamam etmek
• kârı olmamak
• kâr koymak
• kâr zararın kardeşidir (veya ortağıdır)

[isim]

[eskimiş]

• Kuvvet, kudret

[isim]

[bitki bilimi]

• Nargillerden, yaprakları karşılıklı, çiçekleri büyük, koyu kırmızı renkte, küçük bir ağaç (Punica granatum)

• Bu ağacın kırmızımtırak sarı sert bir kabukla örtülü, içinde çok sayıda kırmızımtırak, sulu taneler bulunduran yuvarlak yemişi

Ata Sözleri ve Deyimler

• nar gibi

[isim]

[eskimiş]

• Ateş

Ata Sözleri ve Deyimler

• nârına (veya nâra) yanmak

[edat]

[halk ağzında]

• İşte

  Bizim köy aha şuracıkta!

[sıfat]

• Önüne geldiği ismin benzerlerini `teker teker hepsi, birer birer hepsi, birer birer tamamı` anlamıyla kapsayacak biçimde genelleştiren söz

  Bir hafta, her gece çalışmak suretiyle hikâyesini bitirdi. - Halide Edip Adıvar

Ata Sözleri ve Deyimler

• her ağacın meyvesi olmaz
• her ağaçtan kaşık olmaz
• her aşın kaşığı olmak
• her boyaya girip çıkmak
• her boyayı boyadı, bir fıstıki yeşil (mi) kaldı?
• her çiçek koklanmaz
• her çok azdan olur
• her dağın derdi kendine göre
• her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan
• her derde deva olmak
• her düşüş bir öğreniş
• her firavunun bir Musa'sı çıkar
• her gördüğü sakallıyı babası sanmak
• her gün baklava börek yense bıkılır
• her horoz kendi çöplüğünde öter
• her ihtimale karşı
• her işin (veya şeyin) başı sağlık
• her işte bir hayır vardır
• her kafadan bir ses çıkmak
• her kaşığın kısmeti bir olmaz
• her koyun kendi bacağından asılır
• her kuşun eti yenmez
• her lafın altından kalkmak
• her ne pahasına olursa olsun
• her sakaldan bir tel çekseler köseye sakal olur
• her şeyin vakti var, horoz bile vaktinde öter
• her şeyin yenisi, dostun eskisi
• her şeyin yokluğu yokluktur
• her tarakta bezi olmak
• her taş baş yarmaz
• her telden çalmak
• her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır
• her yiğidin gönlünde bir aslan yatar
• her yokuşun bir inişi, her inişin bir yokuşu vardır
• her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz
• her zaman gemicinin istediği rüzgâr esmez
• her ziyan bir öğüttür

[isim]

[eskimiş]

• Toprak

Ata Sözleri ve Deyimler

• hâk ile yeksan etmek
• hâk ile yeksan olmak

[isim]

• Adalet

  Haktan ayrılmamalı.

• Adaletin, hukukun gerektirdiği veya birine ayırdığı şey, kazanç

  Üstelik adli tatil olduğu için hak sahipleri bekleşirler. - Burhan Felek

• Dava veya iddiada gerçeğe uygunluk, doğruluk

  Bu davada hak görmüyorum.

• Verilmiş emekten doğan manevi yetki

  Ana hakkı ödenmez.

• Pay

  Makas hakkı. Komşu hakkı.

• Emek karşılığı ücret

[sıfat]

• Doğru, gerçek

  Karacaoğlan der ki sözüm haktır. - Karacaoğlan

Ata Sözleri ve Deyimler

• hak (veya hakkını) yemek
• hak deyince akan sular durur
• hak etmek
• hak kazanmak
• hakkı geçmek
• hakkı için
• hakkından gelmek
• hakkını aramak
• hakkını helal etmek
• hakkını vermek
• hakkı olmak
• hakkı ödenmemek
• hakkı tanımak
• hakkı var
• hak vermek
• hak yerini bulur (veya yerde kalmaz)

[isim]

[eskimiş]

• Maden, ağaç, taş üzerine elle yazı veya şekil oyma, kazı

  Mühür hakki.

• Kâğıttaki yazıyı kazıma, kazı

  Resmî kâğıtlarda hak ve silinti yasaktır.

[isim]

[din bilgisi]

• Tanrı

  Hakkıdır Hakk'a tapan milletimin istiklal. - Mehmet Akif Ersoy

Ata Sözleri ve Deyimler

• Hak getire
• Hakk'ın rahmetine kavuşmak (veya Hakk'a kavuşmak veya Hakk'a yürümek)

[isim]

• `Düşüncesizce ve hesapsızca harcamak, bol bol harcayıp tüketmek` anlamlarındaki har vurup harman savurmak deyiminde geçen bir söz

  Akşama kadar Meram bağlarında har vurup harman savuruyordu. - Aka Gündüz

[isim]

[eskimiş]

• Sıcak, kızgın, yakıcı

Ata Sözleri ve Deyimler

• harı başına vurmak
• harı geçmek

[isim]

[tarih]

• Doğu ülkelerinde yerli beyler ve Kırım girayları için kullanılan unvan

  Kırım hanları. Altın Ordu hanları.

• Osmanlı padişahlarının adlarının sonuna getirilen unvan

[isim]

[eskimiş]

• Yol üzerinde veya kasabalarda yolcuların konaklamalarına yarayan yapı

  Bir handa, yorgun argın, tatlı bir uykudaydık. - Faruk Nafiz Çamlıbel

• Büyükşehirlerde serbest mesleklerde çalışanların oda veya daire tutup çalıştıkları birkaç katlı yapı

Ata Sözleri ve Deyimler

• han gibi
• han hamam sahibi (olmak)
• han kapısından teğelti atmak

[isim]

• Eskişehir iline bağlı ilçelerden biri

[zarf]

• Ara sıra

  İstanbul bu yüzden kâh gazsız kâh elektriksiz ve kâh kömürsüz kalabilir. - Burhan Felek